(KTSG Online) – Ba dự án thành phần theo phương thức đối tác công - tư (PPP) của tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 gồm Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo gặp khó khăn khi đàm phán vay vốn từ ngân hàng.
Thông tin này được Chính phủ nêu tại báo cáo gửi Quốc hội về việc triển khai thực hiện nghị quyết số 52/2017/QH14 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020.
Chính phủ cho biết có 3 dự án đầu tư theo phương thức PPP gồm Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo dự kiến hoàn thành trong năm 2023 và 2024.
Lý giải điều này, Chính phủ cho rằng hình thức đầu tư các dự án phức tạp, quá trình tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và đàm phán, ký kết hợp đồng dự án diễn ra trong thời điểm có nhiều thay đổi về quy định pháp luật có liên quan gồm: Nghị định số 06/2021 về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng thay thế Nghị định số 46/2015, Nghị định số 15/2021 quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng thay thế Nghị định số 59/2015, Nghị định số 10/2021 về quản lý chi phí đầu tư xây dựng thay thế Nghị định số 68/2019.
Ngoài ra, Luật Đầu tư theo phương thức PPP mới có hiệu lực từ 1-1-2021 khiến thời gian đàm phán, ký kết hợp đồng bị kéo dài.
Bên cạnh đó, một số dự án có công trình cầu và hầm xuyên núi quy mô lớn nên cần thời gian thi công khoảng 30 tháng. Cụ thể, dự án Diễn Châu - Bãi Vọt có cầu Hưng Đức vượt sông Lam dài hơn 4 km, hầm Thần Vũ và cầu dẫn dài khoảng 3,5 km. Còn dự án Cam Lâm - Vĩnh Hảo có hầm Núi Vung và cầu dẫn dài khoảng 2,4 km.
Về công tác lựa chọn nhà đầu tư, Chính phủ cho biết cả 3 dự án đã hoàn thành công tác lựa chọn nhà đầu tư, thương thảo, đàm phán và ký kết hợp đồng dự án với các nhà đầu tư/doanh nghiệp dự án.
Về công tác chuẩn bị và triển khai thi công, doanh nghiệp dự án Diễn Châu - Bãi Vọt đã nhận bàn giao mặt bằng, hiện đang thực hiện công tác chuẩn bị gồm lập thiết kế bản vẽ thi công, lựa chọn nhà thầu, huy động công trường, lán trại, nhân sự và máy móc, thiết bị. Ngoài ra, doanh nghiệp đã triển khai thi công một số hạng mục đủ điều kiện như bóc hữu cơ, đào nền đường.
Với dự án Nha Trang - Cam Lâm, doanh nghiệp dự án đã nhận bàn giao mặt bằng, hoàn thành lựa chọn nhà thầu thi công và huy động công trường, lán trại, nhân sự và máy móc, thiết bị, lắp đặt trạm trộn. Hiện doanh nghiệp đang thi công một số hạng mục như bóc hữu cơ, đào nền đường.
Với dự án Cam Lâm - Vĩnh Hảo, doanh nghiệp dự án đang phối hợp với địa phương để nhận bàn giao mặt bằng. Đồng thời, thực hiện công tác chuẩn bị gồm lập thiết kế bản vẽ thi công, lựa chọn nhà thầu, huy động công trường, lán trại, nhân sự và máy móc, thiết bị.
Nhưng hiện nhà đầu tư và doanh nghiệp dự án của 3 dự án đang gặp khó khăn trong việc duy động vốn vay do ngân hàng đề nghị áp dụng điều khoản chia sẻ doanh thu theo quy định tại điều 82 của Luật đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP).
Cụ thể, Điều 82 của luật này quy định khi doanh thu thực tế đạt cao hơn 125% mức doanh thu trong phương án tài chính tại hợp đồng dự án PPP, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP chia sẻ với Nhà nước 50% phần chênh lệch giữa doanh thu thực tế và mức 125% doanh thu trong phương án tài chính.
Khi doanh thu thực tế đạt thấp hơn 75% mức doanh thu trong phương án tài chính tại hợp đồng dự án PPP, Nhà nước chia sẻ với nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP 50% phần chênh lệch giữa mức 75% doanh thu trong phương án tài chính và doanh thu thực tế.
Tuy nhiên, cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu khi doanh thu thực tế đạt thấp hơn 75% mức doanh thu trong phương án tài chính phải được xác định tại quyết định chủ trương đầu tư, theo nội dung khoản 3, Điều 82 của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư. Ngoài ra, khi Bộ Giao thông vận tải lập đề xuất các dự án PPP cao tốc Bắc - Nam nói trên, luật này chưa ban hành.
Để giải quyết khó khăn, nhà đầu tư và doanh nghiệp đang đàm phán với các ngân hàng đã cam kết cho vay vốn để thu xếp tài chính thực hiện các dự án. Đồng thời, huy động các nguồn vốn hợp pháp khác như tăng vốn chủ sở hữu và phát hành trái phiếu doanh nghiệp
