Ai đang chi phối giá vàng trong nước?
T.Triều - T.Thương
 |
| Giá vàng liên tục tăng mạnh, và vượt xa giá thế giới - Ảnh: Thanh Thương. |
(TBKTSG Online) -Từ hơn một tuần trở lại đây giá vàng trong nước liên tục tăng với mức tăng rất mạnh và càng lúc càng bỏ xa giá thế giới. Đã có ý kiến cho rằng giá vàng trong nước đang bị các công ty kinh doanh vàng bắt tay nhau để đẩy lên cao.
Người trong nói không, người ngoài bảo có
Hầu hết những người kinh doanh trong ngành vàng đều phủ nhận ý kiến cho rằng các công ty và ngân hàng kinh doanh vàng đang bắt tay nhau để đẩy giá trong nước lên.
Bà Nguyễn Thị Cúc, Phó tổng giám đốc Công ty Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ), cho biết PNJ cũng như các công ty kinh doanh vàng khác không thể tự điều chỉnh giá vàng theo ý mình vì giá vàng hiện đang được quyết định bởi cung cầu thị trường. “Nếu PNJ niêm yết giá thấp hơn nhưng người khác không chịu bán cho PNJ giá đó thì làm sao công ty có vàng để bán ra thị trường”, bà Cúc nói.
Bà Cúc giải thích giá vàng trong nước tăng nhanh hơn so với giá thế giới là do có các tổ chức vừa kinh doanh vàng trong nước đồng thời cũng kinh doanh vàng cả ngoài nước.
Ví dụ khi giá vàng được dự đoán là tăng mà hiện giá trong nước đang cao hơn giá thế giới, PNJ sẽ bán 1.333 lượng vàng trong nước và mua 50 ký vàng trên tài khoản ở nước ngoài. Bởi vì bán vàng trong nước là vàng vật chất nên PNJ buộc phải mua lại 1.333 lượng để cân đối trạng thái trong nước nhưng đồng thời cũng bán 50 ký vàng trên tài khoản nước ngoài. Làm như vậy mặc dù việc kinh doanh trong nước lỗ nhưng khoản lời trên sàn thế giới có thể bù đắp lại được.
Hiện nay hầu hết các công ty vàng và ngân hàng có chức năng kinh doanh vàng đều có kinh doanh vàng trên tài khoản nước ngoài. “Như vậy khi tất các các công ty đều có nhu cầu mua lại một lượng vàng vật chất trong nước để cân bằng trạng thái của mình sẽ dẩn đến tình trạng nhu cầu trong nước tăng đột ngột trong khi nguồn cung đang bị hạn chế vì Ngân hàng Nhà nước không cho nhập khẩu vàng sẽ khiến giá vàng trong nước tăng mạnh hơn vàng thế giới”, bà Cúc nói.
Theo trưởng phòng kinh doanh vàng và quản lý ngoại hối của một ngân hàng thì rất khó có hiện tượng Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) đẩy giá vàng lên được. Vì công ty này cũng chỉ là một doanh nghiệp kinh doanh vàng bình thường, xét về vốn thì chỉ bằng 1/10 một ngân hàng nhỏ, trong khi vàng là một hàng hóa có giá trị lớn.
Giá SJC niêm yết mỗi ngày theo vị này là được tính trên cơ sở quy đổi từ giá thế giới theo giá đô la Mỹ trên thị trường tự do cộng với chi phí gia công, nhưng khoản phí này rất thấp, chỉ khoảng 30.000 đồng/lượng. Một phần nữa, giá được quyết định bởi cung cầu thị trường. Nếu có hiện tượng mua gom vàng số lượng lớn tức khắc sẽ dẫn đến việc giá vàng niêm yết có thể đi lên do hiện tượng thiếu hàng tạm thời.
Tuy nhiên, điều giải thích trên lại không lý giải được một thực tế là trong những ngày vàng tăng mạnh vừa qua, các công ty vàng như SJC, PNJ cho biết lượng mua và bán vàng cũng không chênh lệch nhiều, trong khi các tiệm vàng trong thành phố cũng cho biết là giao dịch vàng rất ảm đạm. Không có mua gom, tức cầu không tăng nhưng giá vàng vẫn tăng vọt!
Ông Nguyễn Khắc Quốc Bảo, giảng viên Trường Đại học Kinh tế TPHCM, cho răng, theo lý thuyết, các công ty kinh doanh vàng lớn có động cơ và có khả năng bắt tay để đẩy giá vàng lên vì họ đang là những người nắm giữ khối lượng vàng lớn trên thị trường. Ngân hàng Nhà nước cấm nhập vàng tạo ra nguồn cầu lớn trên thị trường. Đây là một thời điểm nhạy cảm trên thị trường vì nhu cầu vàng vật chất và vàng đầu tư đều tăng. Thứ nhất, đây là mùa cưới, muốn hay không vẫn phải mua vàng, thứ hai là những người lao động sau một năm làm việc sẽ có nhu cầu mua vàng tích trữ như các năm trước. Đứng trước nhu cầu tăng cao như vậy, lý do để các công ty và tiệm vàng nâng giá lên cao là hoàn toàn có thể vì cung đang thấp hơn cầu.
Thế nhưng, trong ngày 11-11, báo VNExpress có đăng tải các doanh nghiệp vàng tại Hà Nội không bán vàng nữa khi giá được đẩy lên đến 29 triệu đồng/lượng với lý do không thể cân đối cung cầu. Tuy nhiên, khoảng hai tiếng sau khi thị trường bắt đầu có tin Ngân hàng Nhà nước sẽ cho nhập khẩu vàng trở lại thì giá bán vàng đồng loạt giảm 350.000 đồng/lượng trong khi giá mua giảm đến hai triệu đồng/lượng. Có thể thấy, nếu cung không đáp ứng nổi cầu thì các công ty không thể giảm giá bán cũng như không thể giảm mạnh giá mua vàng.
Đến lúc cho nhập khẩu vàng
Theo ông Bảo, đã đến lúc Ngân hàng Nhà nước cho phép nhập vàng để cân đối cung cầu trong nước vì với tình hình hiện nay, không chỉ thị trường vàng mà cả ngoại hối cũng đang bị ảnh hưởng rất nhiều do sự mất cân đối cung cầu trong nước. Việc cân đối cung cầu sẽ khiến các tổ chức không thể làm giá được.
Bà Cúc của PNJ cũng khẳng định nếu Nhà nước cho phép nhập vàng, giá vàng trong nước chắc chắn sẽ về gần bằng với giá thế giới.
Hơn nữa, việc giá vàng trong và ngoài nước chênh nhau quá nhiều sẽ tạo ra sức ép lớn lên tỷ giá đồng Việt Nam và đô la Mỹ, vì người dân e ngại vàng là tài sản rủi ro cao nhưng vì phải tiết kiệm nên sẽ chuyển sang mua đô la Mỹ, trong khi vàng nhập lậu tăng cao cũng sẽ gây sức ép lên tỷ giá.
“Bình thường đã rất khó khăn với vấn đề tỷ giá vì nhu cầu ngoại tệ tăng cao do các doanh nghiệp phải thanh toán đơn hàng, nay với việc giá vàng tăng càng làm tăng sức ép lên tỷ giá, ảnh hưởng đến việc điều hành chính sách tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước”, ông Bảo nói.
Giá đô la Mỹ trên thị trường tự do trưa ngày 11-11 đã lên đến 19.700 đồng mua vào và bán ra là 21.000 đồng, tăng hơn 3.000 đồng/đô la so với hôm 10-11. Giá đô la tăng do giá vàng trong nước và vàng thế giới đã chênh lệch ở mức rất cao, hơn 4 triệu đồng/lượng, nhiều người cho rằng có thể việc nhập vàng lậu hiện đã mạnh hơn, hút một lượng lớn đô la Mỹ vào vòng quay này nhưng cũng có người cho rằng những người đầu cơ đồng tiền này nhân cơ hội giá vàng tăng đã đẩy giá đô la lên để kiếm lời.
Trong ngày 11-11, sau khi giá vàng trong nước được đẩy lên đến 29 triệu đồng/lượng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã cho biết sẽ xem xét cho phép các ngân hàng và công ty kinh doanh vàng được phép nhập vàng trở lại.
Ông Bảo cũng như ông Đinh Nho Bảng, Phó chủ tịch Hiệp hội kinh doanh vàng Việt Nam, có bài trên báo Đầu tư chứng khoán ngày 11-11 cho rằng Nhà nước cần nhanh chóng đưa ra các quy định để quản lý sàn vàng và hướng các sàn vàng trở thành công cụ giúp điều tiết giá vàng như các nước khác đang áp dụng.
