Bay chuyên cơ – chuyên khoang: Cần sửa quy định cho phù hợp

Bay chuyên cơ - chuyên khoang: Cần sửa quy định cho phù hợp

Hồng Ngọc

(TBKTSG Online) - Chục năm về trước, các hãng hàng không dân dụng vẫn do Nhà nước là chủ sở hữu (nắm giữ 100% vốn điều lệ) do vậy việc các doanh nghiệp thực hiện nhiệm vụ chuyên cơ là nghĩa vụ với chủ sở hữu.

Một chuyến bay chuyên cơ do Hãng hàng không Vietnam Airlines thực hiện. Ảnh: TTXVN

Nhưng, hiện nay các hãng hàng không đã đa dạng hình thức  sở hữu mà hầu hết là công ty cổ phần. Nên có thể các chuyến  bay chuyên cơ sẽ thể hiện dưới hình thức hãng hàng không nhận đặt hàng cung ứng dịch vụ chuyên cơ từ các cơ quan có thẩm quyền.

Đó chỉ là một trong khá nhiều lý do mà Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) muốn thay đổi quy định về chuyến bay chuyên cơ, chuyên khoang mà bộ này đề cập trong tờ trình Chính phủ đề nghị xây dựng và hồ sơ dự thảo Nghị định về công tác bảo đảm chuyến bay chuyên cơ, chuyên khoang để thay thế Nghị định số 03/2009 ra đời năm 2009.

Chuyến bay chuyên cơ được hiểu là chuyến bay sử dụng tàu bay riêng biệt (thuê chuyến) chở đối tượng được phục vụ chuyến bay chuyên cơ, còn chuyến bay chuyên khoang thực chất là chuyến bay vận chuyển thương mại được cơ quan có thẩm quyền mua vé, đặt chỗ cho đối tượng được phục vụ chuyến bay chuyên khoang (thuê khoang hoặc mua chỗ). Tuy nhiên, theo Bộ GTVT, định nghĩa về chuyến bay chuyên cơ tại Nghị định số 03/2009/NĐ-CP chưa phân hóa được rõ khái niệm chuyến bay chuyên cơ, chuyên khoang, dẫn đến các cơ quan thuộc ngành hàng không còn gặp nhiều vướng mắc trong công tác triển khai nhiệm vụ.

Nếu như chuyến bay chuyên cơ là một chuyến bay riêng biệt (mang bản chất của chuyến bay được thực hiện bởi tàu bay công vụ - State aircraft) được các hãng hàng không chuẩn bị để thực hiện nhiệm vụ chở đối tượng chuyên cơ thì chuyên khoang về bản chất là chuyến bay thương mại mà các cơ quan có thẩm quyền mua vé, đặt chỗ cho đối tượng chuyên cơ đi công tác.

Một khó khăn khác là cần làm rõ khái niệm “chuyến bay chuyên khoang” thay vì “chuyến bay kết hợp vận chuyển thương mại” để phù hợp với hệ thống văn bản pháp luật chung về hàng không dân dụng về các vấn đề như áp dụng các quy tắc về không lưu; yêu cầu kỹ thuật khai thác; tiêu chuẩn nhân viên hàng không, trách nhiệm bồi thường thiệt hại và bảo hiểm; thẩm quyền tài phán về hình sự; điều tra sự cố, tai nạn tàu bay; áp dụng giá, phí tại cảng hàng không, sân bay; quy trình về đơn giản hóa thủ tục hàng không.

Bộ này cũng cho biết như trong năm 2016,  số chuyến bay vận chuyển thương mại nội địa có hành khách là đối tượng chuyên cơ nhưng có tới 31,25%  được thông báo đột xuất, muộn hơn thời gian quy định (tối thiểu trước giờ bay 24 tiếng).

Lắm khi phát sinh trường hợp đối tượng phục vụ chuyên cơ nước ngoài mua vé tàu bay hạng phổ thông. Đó là chưa kể cơ quan có thẩm quyền quyết định đối tượng và thông báo chuyên cơ cùng với yêu cầu về nghi thức đón, tiễn tại sân bay. Tuy nhiên, trên thực tế, đối tượng chuyên cơ không chỉ đi chuyến bay chuyên cơ riêng mà còn đi trên chuyến bay thương mại của hãng hàng không nước ngoài và Việt Nam (bao gồm cả việc đi chuyến bay nội địa).

Việc triển khai áp dụng tiêu chuẩn chuyên cơ đối với chuyến bay thương mại, đặc biệt là chuyến bay nước ngoài gặp khó khăn trong việc áp dụng các tiêu chuẩn về tàu bay, tổ bay. Ngoài ra, hãng hàng không phải trả thêm chi phí phát sinh để đáp ứng nghi thức đón tiễn.

Theo Bộ GTVT, thực tế ngày càng nhiều yêu cầu chuyên cơ Việt Nam đi nước ngoài, trong đó, thành phần đi chuyên cơ có nhiều đại diện doanh nghiệp đi cùng đoàn chính thức, nhiều chuyến bay chuyên cơ quốc tế đường dài, phức tạp, chặng bay kết hợp nhiều điểm hạ cánh hoặc tới các điểm lần đầu đối với hãng hàng không, điều kiện nhiều sân bay hạn chế, thời gian chuẩn bị hạn chế... Ngoài ra, có những thời gian cao điểm Vietnam Airlines tổ chức cùng lúc nhiều chuyến bay chuyên cơ nước ngoài.

Thực tế này đòi hỏi phải bổ sung quy định an ninh, an toàn hàng không cho chuyến bay chuyên cơ Việt Nam đi nước ngoài, trong đó có quy định về vấn đề an ninh đối với đoàn tùy tùng trên các chuyến bay chuyên cơ.