(KTSG Online) - Các nền tảng cung cấp dịch vụ giao đồ ăn của Trung Quốc, dẫn đầu là Meituan và Ele.me, đang đối mặt với tương lai ảm đạm sau khi Bắc Kinh yêu cầu họ cắt giảm phí tính cho các nhà hàng, một động thái đe dọa mô hình kinh doanh của họ, theo nhận định của các nhà phân tích.
Hôm 21-2, giá cổ phiếu của Meituan niêm yết trên sàn chứng khoán Hồng Kông giảm 3,99%, xuống mức 180,5 nhân dân tệ sau khi đã giảm 15% trong phiên giao dịch trước đó. Vốn hóa của Meituan, nền tảng giao đồ ăn lớn nhất Trung Quốc, bốc hơi 20% trong hai ngày giao dịch gần nhất sau khi Ủy ban Cải cách và phát triển quốc gia Trung Quốc (NDRC) yêu cầu các công ty cung cấp dịch vụ theo yêu cầu ăn uống giảm phí hoa hồng thu từ các nhà hàng vào cuối tuần trước.
Chỉ thị của NDRC yêu cầu các nền tảng Inernet tuân theo các hướng dẫn để giảm hơn nữa các tiêu chuẩn phí dịch vụ áp dụng cho các doanh nghiệp kinh doanh ăn uống, giúp họ giảm chi phí. Chỉ thị này là một phần trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm hỗ trợ ngành dịch vụ.
Động thái siết chặt quản lý của Bắc Kinh đang đe dọa thị trường giao đồ ăn theo yêu cầu khổng lồ của Trung Quốc, với trị giá 664,6 tỉ nhân dân tệ mỗi năm.
Theo một báo cáo gần đây do Viện Nghiên cứu công nghiệp Tiền Chiêm, có trụ sở ở Thâm Quyến, Meituan chiếm 67% thị phần giao đồ ăn của Trung Quốc, trong khi Ele.me, công ty con của Alibaba, chiếm 31% thị phần.
Li Chengdong, nhà phân tích ở Công ty tư vấn công nghệ Haitun, nói: “Chỉ thị mới sẽ tác động đến mô hình kiếm lợi nhuận của Meituan và thậm chí có thể bào mòn lợi nhuận của mảng giao đồ ăn trong dài hạn”.
Zhang Yi, Giám đốc điều hành Công ty nghiên cứu thị trường iMedia, nhận định: “Vì mảng giao đồ ăn chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu của các nền tảng cung cấp dịch vụ ăn uống theo yêu cầu, phí hoa hồng giảm sẽ có tác động lớn đến doanh thu của họ”.
Phí hoa hồng của các nền tảng giao đồ ăn theo yêu cầu dự kiến sẽ giảm khoảng 5% theo hướng dẫn của chính phủ, dẫn đến doanh thu mảng giao đồ ăn của họ giảm 25%-27%, theo Li Yingtao, nhà phân tích tại công ty nghiên cứu Analysys. “Điều đó có nghĩa là tổng doanh thu của Meituan trong năm nay sẽ giảm khoảng 13,7-14,8%”, Li Yingtao nói.
Doanh thu của Meituan từ dịch vụ giao đồ ăn đạt 26 tỉ nhân dân tệ (4,11 tỉ đô la Mỹ) trong quí 3 năm ngoái, bao gồm 23 tỉ nhân dân tệ là phí hoa hồng, theo báo cáo tài chính của công ty này được công bố hồi tháng 11. Phí hoa hồng chiếm 47% tổng doanh thu của Meituan trong quí đó, giảm so với mức 51% vào cùng kỳ năm trước.
Zhang Yi nói: “Các nền tảng cung cấp dịch vụ yêu cầu có thể phải khám phá nhiều kênh kinh doanh hơn để giảm rủi ro hoạt động do giảm phí hoa hồng”.
Cheng Qi, nhà phân tích tại công ty nghiên cứu LeadLeo, nói: “Khi bắt đầu phát triển và mở rộng dịch vụ giao đồ ăn, họ đã “đốt tiền” để giành lấy thị phần và lưu lượng truy cập. Nhưng sau khi đã phát triển lớn mạnh, họ không thể sử dụng chi phí đó như một lý do để giảm thu nhập của các chủ nhà hàng và tài xế giao hàng“.
Meituan và Ele.me bắt đầu tính phí hoa hồng từ 20% đến 22% trong hai năm qua, theo Blue Zhu, chủ một cửa hàng bánh ngọt ở Thượng Hải.
“Ban đầu, họ không tính bất kỳ khoản phí hoa hồng nào và thậm chí còn thưởng cho chúng tôi. Thế rồi họ tăng phí từ 10 lên 15% và sau đó lên khoảng 20%. Tất nhiên, mức phí này quá cao. Nhưng bạn không có quyền lựa chọn vì mọi người khác đều có mặt trên những nền tảng này”.
Một chủ nhà hàng họ Zhao ở Thượng Hải nói: “Khi một người tiêu dùng đặt một giao dịch mua đồ ăn trị giá 100 nhân dân tệ, nền tảng Ele.me sẽ nhận 20 nhân dân tệ. Với phí giao hàng và phí hộp đựng đồ ăn đã bao gồm trong đó, người tiêu dùng sẽ phải trả khoảng 50 nhân dân tệ cho một bữa ăn có giá bán 38 nhân dân tệ nếu ăn tại nhà hàng”.
Tại Bắc Kinh, một chủ nhà hàng thịt nướng họ Lu cho biết ông không kiếm được nhiều lợi nhuận từ các đơn hàng giao qua các nền tảng Meituan vì khoảng 20% giá trị đơn hàng sẽ được chuyển cho Meituan hoặc tối thiểu là 5,5 nhân dân tệ, nếu giá suất ăn quá thấp.
Lu cũng cho biết các nhà hàng cũng phải gánh luôn chi phí của các phiếu giao hàng miễn phí mà Meituan cung cấp cho người dùng.
Đây không phải là lần đầu tiên các nền tảng giao hàng theo yêu cầu bị chỉ trích vì phí hoa hồng cao mà họ tính cho các nhà hàng. Năm 2020, các hiệp hội nhà hàng và dịch vụ ăn uống từ các tỉnh Hà Bắc, Vân Nam, Sơn Đông và Quảng Đông đã công bố các thư ngỏ kêu gọi Meituan và Ele.me cắt giảm phí hoa hồng. Vào tháng 4 năm đó, Hiệp hội Nhà hàng Quảng Đông đã thúc giục Meituan cắt giảm phí hoa hồng cho các nhà hàng ở tỉnh này. Trong thư ngỏ, Hiệp hội Nhà hàng Quảng Đông cho biết Meituan tính phí hoa hồng lên đến 26% đối với các nhà hàng mới khai trương.
“Điều này vượt quá những gì mà hầu hết các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ ăn uống có thể chịu đựng”, thư ngỏ viết.
Tháng 10 năm ngoái, Cơ quan quản lý thị trường nhà nước Trung Quốc đã phạt Meituan 3,44 tỉ nhân dân tệ vì lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường thông qua chính sách “chọn một trong hai”, tức buộc các nhà cung cấp dịch vụ trên nền tảng này không được gia nhập các nền tảng khác.
Theo South China Morning Post
