BP thanh lý mảng hóa dầu, ‘phao cứu sinh’ của ngành dầu khí

BP thanh lý mảng hóa dầu, 'phao cứu sinh' của ngành dầu khí

Khánh Lan

(TBKTSG Online) – Tập đoàn dầu khí BP (Anh) quyết định bán mảng hóa dầu với giá 5 tỉ đô la Mỹ vì không lạc quan với triển vọng của ngành nhựa toàn cầu, đồng thời muốn tập trung chuyển hướng sang năng lượng sạch.

BP dọn đường cho một tương lai mới hậu dịch bệnh

BP đầu tư 10 triệu euro vào ứng dụng đi lại giúp hạn chế sở hữu xe cá nhân

Một nhà máy sản xuất hóa chất của BP ở Hitchcock, bang Texas, Mỹ. Ảnh: AP

Mảng kinh doanh hóa dầu, với trọng tâm là các hóa chất nhựa, được xem là phao cứu sinh của các “ông lớn” dầu khí toàn cầu, khi thị trường dầu rơi vào cuộc khủng hoảng chưa thấy hồi kết do tác động của đại dịch Covid-19.

Thế nhưng hôm 29-6, Tập đoàn dầu khí BP thông báo bán mảng hóa dầu với giá 5 tỉ đô la cho Công ty hóa chất đa quốc gia Ineos (Anh). Đây là thương vụ nhiều tỉ đô la đầu tiên do một “ông lớn” dầu khí thực hiện kể từ khi đại dịch Covid-19 khiến các tập đoàn dầu khí đua nhau cắt giảm chi phí hoạt động và thu hẹp đầu tư.

Mảng hóa dầu của BP bao gồm các cổ phần nắm giữ ở 14 nhà máy hóa dầu ở châu Á, châu Âu và Mỹ, sản xuất 9,4 triệu tấn hóa chất dầu mỏ vào năm ngoái. Các hóa chất này được sử dụng để sản xuất các sản phẩm như chai nước giải khát, bàn ghế, khay nhựa và dược phẩm…

Nhu cầu dầu khí suy giảm mạnh trong năm nay, chủ yếu do các hạn chế đi lại để kiểm soát đại dịch Covid-19. Song mảng hóa dầu là điểm sáng hiếm hoi trong bức tranh ảm đạm của thị trường dầu khí.

Các sản phẩm hóa dầu được dự báo sẽ trở thành động lực tăng trưởng lớn nhất cho nhu cầu dầu toàn cầu, đóng góp hơn 1/3 mức tăng trưởng nhu cầu dầu vào năm 2030  và gần 50% mức tăng trưởng nhu cầu dầu vào năm 2050, theo Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA).

Ngay cả trước khi đại dịch Covid-19 khiến nhu cầu xăng và nhiên liệu máy bay lao dốc, sự chuyển đổi toàn cầu hướng đến năng lượng thân thiện với môi trường và xe điện đã đe dọa triển vọng dài hạn của các “ông lớn” dầu khí.

Để đa dạng hóa nguồn thu, ExxonMobil, Shell, Chevron, Saudi Aramco cùng nhiều tập đoàn dầu khí lớn khác đầu tư 40 tỉ đô la Mỹ mỗi năm cho các nhà máy hóa dầu.

Các hóa chất dầu khí như ethylene, benzene và methanol hiện diện khắp nơi từ lốp ô tô, dược phẩm, phân bón cho đến chất tẩy rửa. Nhưng ứng dụng chính của chúng nằm ở các sản phẩm nhựa.

Nhu cầu nhựa toàn cầu đang tăng, đặc biệt là khi người tiêu dùng tăng sử dụng đồ nhựa dùng một lần để ngăn ngừa nguy cơ lây lan dịch bệnh Covid-19. Một báo cáo của Công ty tư vấn quản lý toàn cầu McKinsey & Co., công bố hồi tháng 5, nhận định hóa dầu là “điểm sáng hiếm hoi” trong danh mục đầu tư của các tập đoàn dầu khí

Điều gì khiến BP bất ngờ bán mảng hóa dầu?

Trước hết, BP cần tiền mặt. Tập đoàn này không chỉ chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 mà còn bởi quyết định bút toán giảm 17,5 tỉ đô la giá trị tài sản dầu khí trên sổ sách vì giá dầu giảm.

BP đang chuẩn bị sa thải 10.000 nhân sự và đặt mục tiêu đến giữa năm 2021, sẽ hoàn tất bán các tài sản trị giá 15 tỉ đô la để trả bớt khối nợ hơn 60 tỉ đô la. Quyết định bán mảng hóa dầu có thể giúp BP hoàn thành mục tiêu này sớm hơn kế hoạch.

Hơn nữa, BP chưa bao giờ là một đấu thủ quyền lực trong ngành nhựa. BP đã bán phần lớn mảng hóa dầu cho Ineos vào năm 2005. Theo Steve Jenkins, Phó Chủ tịch mảng phân tích hóa dầu ở Công ty tư vấn thị trường năng lượng Wood Mackenzie, các nhà máy hóa dầu sẽ kiếm được nhiều lợi nhuận hơn khi chúng được xây dựng bên cạnh các nhà máy lọc dầu. Song BP không có nhiều nhà máy lọc dầu nằm gần các thị trường châu Á, nơi nhu cầu các sản phẩm hóa dầu đang tăng nhanh.

Nhưng lý do quan trọng nhất khiến BP chia tay mảng hóa dầu có thể là BP không tin vào triển vọng lạc quan của ngành hóa dầu, đặc biệt là ngành hóa chất nhựa.

Kingsmill Bond, nhà chiến lược ở tổ chức tư vấn Carbon Tracker (Anh), nói: “Chúng tôi cũng cho rằng tăng trưởng theo dự báo ở ngành nhựa mà các “ông lớn” dầu khí đang kỳ vọng sẽ không xảy ra. Và nếu triển vọng tăng trưởng đó không thành sự thật, các đấu thủ trong mảng này sẽ bị mắc kẹt với tài sản bị bỏ rơi”.

Dù dịch bệnh giúp nhu cầu các sản phẩm nhựa dùng một lần tăng vọt nhưng điều này sẽ không cản trở sự chuyển đổi dài hạn hướng đến năng lượng tái tạo và giảm rác thải nhựa.

Lợi nhuận của ngành hóa dầu chịu sức ép trước cả khi dịch Covid-19 xảy ra, đặc biệt là những loại hóa chất nhựa được đầu tư ồ ạt, dẫn đến nguồn cung dư thừa.

Các công ty hóa chất cũng đối mặt với làn sóng chỉ trích do sản xuất polymer, một thành phần hóa chất chủ yếu ở các sản phẩm nhựa dùng một lần.

“BP vẫn giữ lại một số tài sản hóa dầu vào năm 2005 khi chúng còn tạo ra mức lớn nhuận lớn. Giờ đây, mảng hóa dầu đang gặp khó khăn do công suất dư thừa trong lúc BP đang cần huy động tiền mặt khẩn cấp”, Steve Jenkins, Phó Chủ tịch mảng phân tích hóa dầu ở Công ty tư vấn thị trường năng lượng Wood Mackenzie, nói.

Tim McDonnell, cây bút bình luận các vấn đề năng lượng và biến đổi khí hậu, cho rằng Giám đốc điều hành BP, Bernard Looney, người đang lèo lái cuộc chuyển đổi lịch sử sang năng lượng tái tạo của BP, không muốn rủi ro khi nhảy từ một con tàu đang cháy sang một con tàu khác có thể sắp cháy.

Theo CNN, Quartz