(KTSG Online) - Dự kiến, cả nước sẽ có 11 đặc khu thuộc tỉnh từ huyện đảo gồm Vân Đồn, Cô Tô, Cát Hải, Trường Sa, Hoàng Sa, Phú Quý, Kiên Hải, Bạch Long Vĩ, Cồn Cỏ, Lý Sơn, Côn Đảo; nghiên cứu thành lập 2 đặc khu Phú Quốc và Thổ Châu.
- Tên gọi và trung tâm chính trị – hành chính dự kiến của 34 tỉnh, thành sau sáp nhập
- Sẽ xây dựng chính sách đất đai cho chính quyền địa phương hai cấp trong quí 2
Theo định hướng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Trung ương, Chính phủ đã nghiên cứu đề xuất sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã theo hướng bỏ cấp huyện, chỉ còn ba loại hình là xã, phường và đặc khu; không còn các đơn vị như quận, huyện, thị xã, thị trấn, thành phố thuộc tỉnh hay thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, TTXVN đưa tin.
Đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp phải bảo đảm chính quyền quản lý hiệu quả, gần dân, sát dân và phục vụ người dân tốt hơn. Nếu sắp xếp giữa các phường, đơn vị mới vẫn là phường; nếu sắp xếp xã hoặc thị trấn, đơn vị mới sẽ là xã.
Các huyện đảo, thành phố đảo hiện nay sẽ được chuyển thành đơn vị hành chính cấp xã với tên gọi là đặc khu. Theo đó, 11 huyện đảo sẽ trở thành đặc khu thuộc tỉnh, gồm Vân Đồn, Cô Tô, Cát Hải, Trường Sa, Hoàng Sa, Phú Quý, Kiên Hải, Bạch Long Vĩ, Cồn Cỏ, Lý Sơn và Côn Đảo.
Riêng với thành phố Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), cấp có thẩm quyền đã đồng ý chủ trương tách xã Thổ Châu để lập một huyện riêng, từ đó nghiên cứu thành lập hai đặc khu là Phú Quốc và Thổ Châu.
Trường hợp việc sắp xếp xã làm thay đổi địa giới huyện, địa phương không phải thực hiện thủ tục điều chỉnh địa giới huyện. Các xã biệt lập, khó kết nối hoặc có vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh, chủ quyền không bắt buộc phải sắp xếp.
Sau sắp xếp, số xã, phường sẽ giảm còn khoảng 60-70% so với hiện nay, bảo đảm cân đối diện tích và dân số giữa các đơn vị mới. Trên cơ sở thực tiễn, khoa học và kinh nghiệm quốc tế, Chính phủ đã đề xuất các tiêu chí cho đơn vị hành chính cấp xã theo mô hình mới.
Căn cứ Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm xây dựng phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, bảo đảm giảm khoảng 60-70% số lượng hiện có, phù hợp với đặc điểm từng vùng.
Với xã miền núi, vùng cao, sau sắp xếp phải đạt diện tích từ 200% và dân số từ 100% trở lên so với tiêu chuẩn xã quy định tại Nghị quyết về tiêu chuẩn và phân loại đơn vị hành chính.
Xã sau sắp xếp, nếu không thuộc trường hợp đặc biệt, phải có dân số từ 200% trở lên và diện tích tự nhiên từ 100% trở lên so với tiêu chuẩn quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Phường sau sắp xếp thuộc thành phố trực thuộc trung ương có dân số từ 45.000 người trở lên; phường ở miền núi, vùng cao, biên giới thuộc tỉnh có dân số từ 15.000 người trở lên; các phường còn lại có dân số từ 21.000 người trở lên và diện tích từ 5,5 km² trở lên.
Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã ở hải đảo phải đảm bảo an ninh, quốc phòng theo hướng đã được phê duyệt. Khi sắp xếp từ ba đơn vị xã trở lên thành một xã, phường mới, không cần đánh giá tiêu chuẩn.
Nếu đơn vị hành chính cấp xã mới sau sắp xếp không đáp ứng tiêu chuẩn nhưng không thuộc trường hợp đặc biệt, Chính phủ sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.
Căn cứ Nghị quyết số 60-NQ/TW và các tiêu chí nêu trên, Chính phủ giao các tỉnh, thành phố nghiên cứu, xây dựng phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã để thực hiện đúng mục tiêu của Trung ương, đảm bảo chính quyền cấp xã gần dân và phục vụ tốt nhất.
