Các cân đối vĩ mô chưa được cải thiện nhiều
Ngọc Lan
 |
| Thâm hụt cán cân thanh toán tổng thể 8,8 tỉ đô la Mỹ là một trong những biểu hiện cụ thể của các cân đối vĩ mô chưa ổn định, dự báo và thực tế khác nhau quá lớn . Ảnh:TL |
(TBKTSG Online) – Mặc dù nhất trí với những đánh giá của Chính phủ về những thành công trong chỉ đạo, điều hành nền kinh tế năm 2009 vượt qua suy thoái nhưng Quốc hội vẫn nhận định rằng Chính phủ phải lưu ý về các cân đối vĩ mô chưa được cải thiện nhiều, tiềm ẩn những bất ổn.
Trong phiên khai mạc kỳ họp Quốc hội lần thứ 7 khóa XII (20-5), theo báo cáo của Chính phủ, năng suất lao động, chất lượng và sức cạnh tranh của hàng hóa, của doanh nghiệp và của nền kinh tế còn thấp. Nhập siêu năm 2009 bằng khoảng 22,5% tổng kim ngạch xuất khẩu, tuy chỉ bằng 3/4 mức nhập siêu của năm 2008 (28,8%), nhưng vẫn là mức khá cao và đây cũng là nguyên nhân chính làm thâm hụt cán cân thanh toán tổng thể.
Một số nguồn thu ngoại tệ gần đây đã tăng lên, nhưng do nhập siêu lớn nên cán cân thanh toán tổng thể năm 2010 vẫn tiếp tục khó khăn.
Chính phủ thừa nhận: Tiền tệ, tín dụng tăng cao cùng với thâm hụt ngân sách lớn (do phải miễn giảm thuế và tăng chi để thực hiện chính sách kích thích kinh tế) đã gây áp lực lớn lên mặt bằng giá, cùng với giá nhập khẩu tăng có thể dẫn đến lạm phát cao trong năm 2010. Kinh tế phục hồi nhưng vấn đề ô nhiễm môi trường vẫn là điểm nóng với 4/8 chỉ tiêu về môi trường năm 2009 không đạt kế hoạch và còn diễn biến phức tạp trong năm nay.
Thẩm tra về báo cáo bổ sung của Chính phủ, Ủy ban kinh tế của Quốc hội nhận ra rằng các cân đối vĩ mô thực tế vẫn chưa được cải thiện nhiều, tiềm ẩn những yếu tố bất ổn. Đặc biệt là vấn đề bội chi ngân sách nhà nước ở mức cao (bằng 6,9% GDP), dư nợ Chính phủ bằng 41,9% GDP (số báo cáo tại kỳ họp Quốc hội lần thứ 6 là khoảng 40% GDP) mặc dù vẫn trong giới hạn an toàn cho phép nhưng về số tuyệt đối là rất lớn. Huy động vốn trái phiếu Chính phủ nhằm bù đắp bội chi chỉ đạt 30% trong kế hoạch năm 2009 tạo thách thức cân đối nguồn vốn.
Đặc biệt, nhập siêu ở mức khá cao (bằng 21,6% kim ngạch xuất khẩu) cùng với sự suy giảm của dòng vốn đầu tư nước ngoài và một số yếu tố khác làm cán cân thanh toán tổng thể bị thâm hụt 8,8 tỉ đô la Mỹ, mức thâm hụt cao nhất trong nhiều năm gần đây, gây sức ép lên cung cầu ngoại tệ và tỷ giá. Trong khi số báo cáo tại kỳ họp Quốc hội khóa 6 dự tính thâm hụt 1,9 tỉ đô.
Mặt khác, chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ nới lỏng đã gây áp lực đến mặt bằng giá và tiềm ẩn nguy cơ lạm phát cao cho năm 2010, khiến cho tốc độ tăng trưởng tín dụng năm 2009 gấp 7,14 lần tốc độ tăng GDP, trong khi các năm trước chỉ số này chỉ khoảng 3 đến 4 lần (ngoại trừ trường hợp năm 2007).
Một trong số những nguyên nhân quan trọng dẫn đến sự mất ổn định tiềm ẩn những yếu tố đáng ngại nói trên là do công tác dự báo và thống kê của Chính phủ còn yếu. Quốc hội cho rằng, chỉ trong vòng hơn 2 tháng tính từ thời điểm báo cáo Quốc hội kỳ 6 đến hết năm tài chính 2009, chênh lệch giữa số liệu ước thực hiện và số liệu thực hiện của một số chỉ tiêu quan trọng như vậy là quá lớn.
Những tác động này sẽ làm cho các quyết định xử lý bù đắp bội chi ngân sách và công tác lập, duyệt kế hoạch cho năm sau bị ảnh hưởng không nhỏ. Ví dụ như dự báo sát mức thu ngân sách năm 2009 thì có thể giảm được mức bội chi năm 2010 hay dự báo sát hơn mức thâm hụt cán cân thanh toán tổng thể có thể khiến việc kiểm soát luồng vốn ra vào đất nước chặt chẽ hơn, tránh những đột biến khó lường.
