(KTSG Online) - Sau khi chấm dứt thu phí BOT trước hạn, quốc lộ 51 không được sửa chữa kịp thời khiến mặt đường hư hỏng đến mức báo chí gọi là “bề mặt sao Hỏa” và “cung đường tử thần”. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều vụ tai nạn giao thông làm hơn 70 người thiệt mạng trong gần hai năm qua.
Quốc lộ 51 là tuyến giao thông huyết mạch nối hai tỉnh Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu dài hơn 70 km. Báo Tuổi Trẻ Online ngày 5-10 dẫn thông tin từ UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, trong 9 tháng đầu năm 2024, trên quốc lộ 51 xảy ra 56 vụ tai nạn giao thông làm 42 người chết, 21 người bị thương.
Những con số này cho thấy tai nạn giao thông đang tăng nhanh, nếu so với cả năm 2023 là 34 vụ tai nạn giao thông, số người tử vong là 32 và số người bị thương là 5. Như vậy, tổng cộng trong chưa đầy hai năm đã có 90 vụ tai nạn giao thông làm 74 người thiệt mạng và 26 người bị thương.
Sau khi dự án ngưng thu phí trước hạn từ tháng 1-2023, Cục Đường bộ Việt Nam (Bộ Giao thông Vận tải) với doanh nghiệp dự án là Công ty cổ phần Phát triển đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (BVEC) bất đồng ý kiến trong trách nhiệm duy tu bảo dưỡng tuyến đường này.
Tuy BVEC bàn giao tuyến đường cho Khu Quản lý đường bộ IV (Cục Đường bộ Việt Nam) quản lý từ tháng 5-2023 nhưng việc sửa chữa quốc lộ vẫn liên đới trách nhiệm đến BVEC vì một số đoạn vẫn còn trong thời hạn bảo hành(1).
Dù đã có hàng trăm bài báo phản ảnh vấn đề này từ giữa năm 2023 đến nay, quốc lộ 51 vẫn bị xuống cấp ngày càng nặng nề hơn. Mặt đường nhựa từ chỗ hình thành “ổ gà” đã rộng ra thành “ổ trâu” rồi thành “ổ voi” theo ghi nhận tuần này trên nhiều tờ báo(2). Đây là một trong những nguyên nhân khiến tai nạn giao thông tăng cao.
Không chỉ có mặt đường hư hỏng, có đoạn đi qua xã Long An (huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai), một phần dải phân cách bê tông bị hư được thay thế tạm bằng các thanh tre. Nhiều nắp cống bị sụp tạo thành hố nguy hiểm, người dân gần đó phải cắm thanh cây cảnh báo.
Theo thống kê của Khu Quản lý đường bộ IV vào tháng 9-2024, trên toàn tuyến quốc lộ 51 hiện có khoảng 186.000 m2 mặt đường bị hư hỏng cần sửa chữa, trong đó diện tích cần sửa chữa gấp gần 100.000 m2. Ngoài ra, trên tuyến có gần 7.000 m2 vạch sơn đường bị mờ.
Lý giải về việc tuyến đường xuống cấp nghiêm trọng, Khu Quản lý đường bộ IV cho rằng do kinh phí hạn chế, mặt đường chưa được sửa chữa định kỳ kịp thời trong khi lưu lượng xe lên đến 60.500 xe/ngày đêm, cao gấp 5 lần so với thiết kế ban đầu(3).
Đến đầu tháng 10 này, UBND tỉnh Đồng Nai có công văn kiến nghị khẩn cấp về việc sửa quốc lộ 51. Sau đó Bộ Giao thông Vận tải đồng ý với đề xuất của Cục Đường bộ về việc công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai để tạo điều kiện tập trung sửa chữa quốc lộ 51. Từ ngày 8-10, một số đoạn hư hỏng nặng nhất của quốc lộ 51 đoạn thuộc địa phận tỉnh Đồng Nai đã bắt đầu được sửa chữa.
Khu Quản lý đường bộ IV cũng lập dự án sửa chữa mặt đường, hoàn thiện hệ thống an toàn tại các điểm đen tai nạn giao thông trên quốc lộ 51 với kinh phí gần 30 tỉ đồng, dự kiến khởi công đầu tháng 1-2025. Theo đề xuất của Cục Đường bộ, trong năm 2025 cần khoảng 50 tỉ đồng để sửa chữa hoàn chỉnh quốc lộ 51.
Quốc lộ 51 là tuyến đường quan trọng của cả cụm công nghiệp phía Nam, vì vậy việc chậm trễ sửa chữa không chỉ dẫn đến tai nạn gây thiệt mạng người dân mà còn gây thiệt hại không nhỏ cho cả nền kinh tế do tắc nghẽn giao thông. Con số thiệt hại mà người dân và doanh nghiệp phải gánh chịu vì quốc lộ 51 hư hỏng trong hai năm qua chắc chắn lớn hơn nhiều lần so với con số 50 tỉ đồng sửa đường.
Có thể thấy, nếu có cơ chế linh động hơn để giải quyết thì việc duy tu sửa chữa quốc lộ 51 đã không kéo dài và chậm trễ như vậy. Dù Khu Quản lý đường bộ IV lý giải do kinh phí hạn chế, con số 50 tỉ đồng để sửa chữa tuyến đường này lại nằm trong khả năng tài chính của các địa phương như Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu.
Ngay từ bây giờ đã có thể vận dụng cơ chế mới theo Luật Đường bộ 2024 sắp có hiệu lực từ 1-1-2025 cho phép địa phương được xây dựng, sửa chữa quốc lộ trên địa phận của mình. Bộ Giao thông Vận tải và các địa phương có thể lên kế hoạch ngay từ bây giờ để sửa chữa kịp thời, không phải chịu cảnh bó tay vì vướng luật, thiếu kinh phí như trước đây nữa.
-----------------------------
(1) https://tienphong.vn/vu-dong-nai-cau-cuu-bo-gtvt-dong-mot-phan-quoc-lo-51-de-sua-chua-post1679648.tpo
(2) https://vnexpress.net/hien-trang-xuong-cap-tren-quoc-lo-ket-noi-tp-hcm-va-ba-ria-vung-tau-4799137.html
(3) https://tuoitre.vn/vuot-luu-luong-thiet-ke-5-lan-quoc-lo-51-tan-nat-day-o-ga-nguy-hiem-20241005100409366.htm
Đường ở đâu, phân công người ở đó, có trách nhiệm sửa chữa. Phân cấp/ phân quyền, trực tiếp, toàn diện chính là vậy. Mọi thứ sẽ nhanh chóng đi vào quy củ. Chấm dứt tình trạng xin cho, chờ đợi, thiệt hại đủ đường.