Chất ethephon làm trái cây chín nhanh là không độc hại

Chất ethephon làm trái cây chín nhanh là không độc hại

Vũ Yến

Các nhà khoa học khẳng định ethephon không độc hại đối với sức khỏe con người. Ảnh minh họa: Chuối là loại trái cây thường được làm chín nhanh bằng ethephon hay đất đèn - Ảnh: Vũ Yến

(TBKTSG Online) - Ethephon, một hoạt chất được nhiều nông dân sử dụng để ép chín trái cây mà thời gian qua báo chí đưa tin là chất độc hại thực ra là một chất không gây độc hại như mọi người nghĩ.

TS Nguyễn Đăng Nghĩa, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn nông nghiệp nhiệt đới, khẳng định như trên tại buổi tọa đàm "Đánh giá đúng chất làm chín trái cây ethephon và vấn đề công nghệ sinh học đối với ngành nông sản chế biến" do Hiệp hội doanh nghiệp nông nghiệp trang trại nông thôn Việt Nam và Hội doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao tổ chức sáng 28-12.

Không còn tồn dư khi sử dụng

Theo TS Nghĩa, về mặt khoa học, không có gì phải tranh cãi về tác dụng của ethephon. Ông cũng cho biết, cách đây gần 20 năm ông từng ngồi trong một hội đồng khoa học để đánh giá, xét duyệt chất ethephon và đã thống nhất đưa nó vào một trong năm nhóm chất điều hòa sinh trưởng.

Đồng thời, ông Nghĩa cũng khẳng định ethephon là loại chất được nhiều nước tiên tiến trên thế giới sử dụng phổ biến trong trồng trọt, có tác dụng điều hòa sinh trưởng cây trồng, thúc hoa quả chín nhanh, chín đều, an toàn chứ không độc hại.

“Chỉ có cách dùng, người dùng không đúng liều lượng hay sử dụng ethephon không rõ nguồn gốc mới gây hại sức khỏe chứ bản thân nó có tội gì đâu”, ông Nghĩa nói thêm.

GS.TS Nguyễn Quang Thạch, Chủ tịch Hội đồng Khoa học của Viện Sinh học Nông nghiệp, cũng cho biết, từ lâu các nước trên thế giới đã sử dụng rộng rãi ethephon trong ngành trồng trọt cả trong và sau thu hoạch để kích thích sự chín đều.

Ông Nguyễn Lâm Viên, Chủ tịch Vinamit, cũng cho biết phát triển nông nghiệp hiện đại không thể thiếu những ứng dụng của công nghệ sinh học. Trong ngành chế biến nông sản, không ai có thể chờ từng trái cây chín rồi mới đưa vào sản xuất, nhất là các loại trái rất khó chín đều như mít, sầu riêng, chuối. Vì thế, đa phần các doanh nghiệp đều sử dụng chất ethephon để trái cây chín đều, trong đó có Vinamit.

Các nhà khoa học cũng cho biết thêm, ethephon là dạng lỏng, không màu đến hổ phách nhạt, tan dễ dàng trong nước, trong quá trình bảo quản, lưu thông, hoạt chất ethephon trong trái cây sẽ bốc hơi chứ không còn tồn dư như người dùng lo ngại.

Trong thực vật, ethephon kết hợp với nước sẽ chuyển hóa thành khí ethylen. Chất ethylen thúc đẩy quá trình chín nhanh của quả, kích thích mủ cao su.

Ethephon được nghiệm thu từ năm 2006

Cũng tại buổi tọa đàm, các nhà khoa học cho biết, cách đây 20 năm, để thúc đẩy sự phát triển của nền nông nghiệp Việt Nam, với 80% dân số sống bằng nghề nông, Nhà nước đã cho tiến hành dự án “Chuyển giao sản xuất thử nghiệm và ứng dụng chế phẩm ethephon từ Cộng hòa Liên bang Nga vào Việt Nam”.

Khi đó với quyết định số 1647, ngày 26-9-1995, Bộ trưởng Khoa học Công nghệ & Môi trường đã giao cho Viện Sinh học Nhiệt đới thuộc Trung tâm Khoa học Tự nhiên và Công nghệ Quốc gia thực hiện dự án. Sau đó, dự án đã hoàn thành và được nghiệm thu cấp cơ sở ngày 21-8-2001, được Hội đồng Nghiệm thu cấp Nhà nước nghiệm thu ngày 13-11-2006.

Kết quả nghiên cứu của Dự án đã được các Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao và cho phép triển khai ứng dụng với các ứng dụng chính đầu tiên là sử dụng ethephon để điều khiển quá trình ra hoa kết trái của cây trồng theo ý muốn nhằm rải vụ và nghịch vụ các loại cây trái, tránh trái cây chín tập trung trong một thời gian quá ngắn, gây thất thoát, rớt giá.

Ứng dụng thứ hai là sử dụng hiệu quả cho công nghệ sau thu hoạch, tạo ra sản phẩm đẹp, đồng đều, chống thất thoát, chất lượng tốt đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, giúp trái cây Việt có khả năng cạnh tranh được với trái cây của các nước trong khu vực.

Nói về ethephon, tiến sĩ khoa học Trần Hạnh Phúc, Viện sinh học Nhiệt đới, cũng khẳng định ethephon không độc.

Bà Hạnh Phúc cũng cho biết, ethephon không hại đối với ong, ít độc với cá. Khi gặp nước, ethephon chuyển thành ethylen – một hoocmon thực vật giữ vai trò chính trong quá trình chín và quá trình lão hóa của cây trồng và nông sản, nên khi phun vào cây, quả, ethephon xâm nhập vào tế bào, bị nước có trong tế bào phân hủy thành ethylen.

Trước đây, nhiều người thường sử dụng đất đèn (acetylen) để làm chín trái cây như cách dân gian bà con thường dùng, nhưng hiệu quả gây chín từ acetylen thua kém ethylen đến hàng ngàn lần, hơn nữa nó không phù hợp và không đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm theo thông lệ quốc tế đối với hàng xuất khẩu vì đất đèn độc hại với sức khỏe con người và dễ gây cháy nổ.

Ethephon đáp ứng được các yêu cầu trong sản xuất hàng hóa hiện đại.