(KTSG Online) – Tuy lũ chưa đạt đỉnh, nhưng đã gây ra một số thiệt hại cho hoạt động sản xuất nông nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), nhất là với những hộ nông dân đã “xé rào” làm lúa vụ 3 ở khu vực thượng nguồn…
Người mất trắng, kẻ phập phồng
Lúa vụ 3 ở ĐBSCL thường được tổ chức sản xuất ở những khu vực có đê bao khép kín, nhưng cũng có không ít hộ nông dân đã “xé rào” gieo sạ ngay trên những cánh đồng làm lúa 2 vụ, tức không có đê bao kiên cố. Do đó, khi lũ lên nhanh đã gây ra những thiệt hại đáng kể, nhất là ở các xã đầu nguồn vùng ĐBSCL.
Trao đổi với KTSG Online, bà Nguyễn Thị Lan, ngụ xã Tràm Chim, tỉnh Đồng Tháp, một hộ dân có 1,8 héc ta lúa bị thiệt hại do lũ, cho biết ruộng lúa còn khoảng 10 ngày là đến thu hoạch, nhưng nước lũ lên nhanh đã gây ngập toàn bộ.
Theo tính toán của bà Lan, chi phí đầu tư mỗi công (1.000m2) khoảng 2 triệu đồng, tức đợt lũ này đã gây thiệt hại cho gia đình khoảng 36 triệu đồng. “Năm ngoái rằm tháng 8 Âm lịch chưa có nước, nhưng năm nay cuối tháng 7 nước đã lên rồi”, bà nói và giải thích, do năm nay nhuận, có hai tháng 6 Âm lịch nên sản xuất thêm một vụ lúa để kiếm thêm thu nhập.
Anh Nguyễn Văn Quí, xã Tràm Chim, tỉnh Đồng Tháp - con trai bà Lan- khi đưa phóng viên trực tiếp ra cánh đồng lúa bị ngập nước, nói toàn bộ diện tích 1,8 héc ta ngập lụt được gia đình cho vịt chạy đồng ăn với giá chỉ 2 triệu đồng. “Tiền bán không đủ tiền xới đất nữa”, anh nói.
Còn ông Nguyễn Văn Phố, ngụ xã Tràm Chim, tỉnh Đồng Tháp, người có 4 héc ta diện tích sản xuất lúa vụ 3 đang bị nước ngập tới bông, cho biết bây giờ máy xuống cắt không được, trong khi thuê nhân công cắt tay cũng không có. “Nước ngập còn lú cái bông thôi, máy đâu xuống được”, ông nói.
Theo ông Phố, ngoài phần diện tích lúa của gia đình ông, toàn bộ khu vực này có khoảng 500 công cũng rơi vào tình cảnh tương tự. “Mấy năm trước làm có ăn hết hà”, ông nói và cho biết, toàn bộ phần diện tích 4 héc ta đã đầu tư khoảng 60 triệu đồng.
Trong khi đó, ở khu vực xã An Phước, tỉnh Đồng Tháp, hàng chục hộ nông dân khác với tổng diện tích khoảng 700 công cũng đang trong tình cảnh “ngàn cân treo sợi tóc” khi lũ có thể nhấm chìm bất cứ lúc nào.
Trao đổi với KTSG Online, ông Đặng Công Sơn (tên thường gọi Bé Mười), ngụ xã An Phước, tỉnh Đồng Tháp, cho biết để bảo vệ toàn bộ diện tích lúa sắp đến ngày thu hoạch, nông dân đã thuê máy xúc Kobelco đắp đê bao tạm với tổng chiều dài khoảng 3.000 mét. “Nếu vỡ đê toàn bộ diện tích sẽ bị nhấn chìm hết”, ông nói và ước tính mỗi công lúa nông dân đã đầu tư khoảng 2 triệu đồng, chưa bao gồm chi phí thuê đắp bờ bao khoảng 35 triệu đồng.
Theo ông Sơn, phần diện tích lúa này đã được thương lái đặt cọc thu mua với giá 5.800 đồng/kg, trong đó, đợt đầu sẽ được thu hoạch vào ngày 8-8 Âm lịch và kéo dài đến ngày 13-8, nhưng khả năng sẽ không có lãi. “Bà con thấy vụ 3 đâu làm gì có tiền đâu nên làm thêm kiếm sống, nhưng nếu thu hoạch được khả năng cũng chỉ đủ vốn, thậm chí có người lỗ nữa”, ông cho biết.
Ông Trần Quang Thái, Chi cục trưởng Chi cục thuỷ lợi thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp, cho biết tính đến cuối tháng 8-2025 (số liệu tháng 9 được công bố vào đầu tháng 10-2025), hoạt động sản xuất nông nghiệp của tỉnh đã ghi nhận một số thiệt hại nhất định, trong đó, có 7.677 cây ăn trái các loại; 26,5 héc ta lúa; 3 héc ta đậu đũa và khoảng 3.035 tấn sầu riêng…
Đỉnh lũ tháng 10, hàng chục ngàn héc ta có nguy cơ ngập
Ông Nguyễn Phú Quỳnh, Phó viện trưởng Viện Khoa học thuỷ lợi miền Nam, cho biết đỉnh lũ ở Tân Châu được dự báo sẽ đạt mức từ 3,3-3,5 mét, có thể bằng mức báo động 1 và xuất hiện vào đầu tháng 10-2025.
Theo ông Quỳnh, lượng mưa cao hơn trung bình nhiều năm khoảng 5-10%, trong đó, tháng 10-2025 cao hơn 10-30%; tháng 11 cao hơn 5-15%; tháng 12 mưa cao hơn từ 5-15% trung bình nhiều năm và lượng mưa tháng 2-2026 ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. “Điều này, có tác động bổ sung thêm nguồn nước cho Đồng bằng”, ông nói.
Trong khi đó, về triều cường, đến cuối 2025, mực nước triều có xu thế cao hơn trung bình nhiều năm, trong đó, mực nước triều cao sẽ xuất hiện từ tháng 10 đến tháng 12-2025. “Đây là thời điểm trùng với dự báo mực nước lũ lớn nhất xuất hiện trên địa bàn vùng nên các vùng ven sông, khu vực vùng giữa, vùng ven biển có nguy cơ ngập do triều kết hợp với lũ”, ông Quỳnh cho biết.
Từ những đặc điểm nêu trên, lũ sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất nông nghiệp của vùng ĐBSCL. Trong đó, toàn vùng có khoảng 4.128 ô bao được xả lũ với tổng diện tích được bảo vệ khoảng 1 triệu héc ta. “Đối với khu vực có nguy cơ xảy ra ngập do lũ kết hợp với triều cường là khoảng 220 ô bao, với diện tích là 56.300 héc ta”, ông Quỳnh cho biết.
Ông Thái của Chi cục thuỷ lợi thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp, kiến nghị đối với các ô bao trũng thấp có nguy cơ ngập, các địa phương cần tăng cường kiểm tra, gia cố các đoạn đê bao thấp cũng như chủ động máy bơm thoát nước để bảo vệ sản xuất nông nghiệp.
Báo cáo của Cục trồng trọt và bảo vệ thực vật thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cho biết đến ngày 22-9-2025, vụ lúa thu đông (lúa vụ 3) ở ĐBSCL đã xuống giống đạt 602.000 héc ta trên tổng diện tích kế hoạch là 700.000 héc ta, trong đó, đã có khoảng 60.000 tấn lúa được thu hoạch (tương đương khoảng 10.000 héc ta - PV).
