Chuyển đổi số “chắp cánh” ngành tài chính ngân hàng?

Chuyển đổi số “chắp cánh” ngành tài chính ngân hàng?

Ngày 5-12-2019 sắp tới, tại TPHCM, Thời báo Kinh tế Sài Gòn sẽ tổ chức hội thảo: "Chuyển động của dịch vụ tài chính thời số hóa.” Đây là một chủ đề đang được quan tâm hiện nay vì các công ty dịch vụ tài chính và ngân hàng đang tập trung vào việc số hoá để có thể gia tăng thị phần.

Theo số liệu công bố năm 2018 của Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, 94% ngân hàng trong hệ thống đã nghiên cứu và đang lên kế hoạch chuyển đổi số… Đâu là nguyên nhân dẫn đến trào lưu số hoá đang ngày càng phổ biến và tương lai của ngành tài chính sẽ ra sao trước sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ?

Môi trường tốt là đòn bẩy phổ cập kĩ thuật số toàn diện

Theo báo cáo của Datareportal, Việt Nam là nước có nền kinh tế lớn thứ 6 và dân số đông thứ 3 trong các nước ASEAN, có dân số trẻ, và tỷ lệ người am hiểu công nghệ rất lớn. Độ tuổi trung bình truy cập internet là 30 tuổi và tỷ lệ người dân truy cập internet cao, ở mức 70% trên tổng dân số.

Ngoài ra, theo số liệu từ Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin, Bộ Công Thương, số lượng kết nối di động/dân số là 148% và 50% người dùng internet đang sử dụng dịch vụ tài chính qua điện thoại di động. Đây là "nguyên liệu" cần thiết cho việc phổ cập chuyển đổi số hoá lâu dài.

Một điều rất thuận lợi cho ngành tài chính là việc chính phủ và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang tạo mọi điều kiện để các ngân hàng, doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ có liên quan đến quá trình chuyển đổi số phát triển tốt hơn. Về mặt quản lý, NHNN tiếp tục rà soát, chỉnh sửa và hoàn thiện hành lang pháp lý hỗ trợ cho các hoạt động ngân hàng số. Song song đó, các cơ quan quản lý cũng đẩy mạnh việc triển khai các dự án nâng cấp, sớm hoàn thiện hạ tầng thanh toán quốc gia quan trọng như hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng.

Nhờ có các lợi thế về người sử dụng và hỗ trợ từ chính phủ, số lượng giao dịch thanh toán điện tử tại Việt Nam đã tăng mạnh trong những năm gần đây. Thống kê của Ngân hàng Nhà nước đến cuối năm 2018 cho thấy hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng đã xử lý giá trị giao dịch gấp 13 lần GDP, với số lượng giao dịch bình quân/ngày  tăng 25% so với năm ngoái.

Giao dịch số đang tăng trưởng về giá trị giao dịch và số lượng.

Những điểm sáng của ngành sau khi áp dụng công nghệ số

Trong ngành ngân hàng, việc triển khai số hoá tạo ra hai lợi ích cơ bản là giảm thiểu chi phí giao dịch và gia tăng lợi nhuận. Trao đổi tại một hội thảo mới đây, ông Nguyễn Minh Tâm, Phó tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín cho biết việc triển khai số hóa giúp ngân hàng tiết kiệm 10 tỉ đồng một năm, nhờ việc bỏ hóa đơn giấy của nhiều giao dịch.

Ngoài ra, ngân hàng số cũng giúp "phủ sóng" các dịch vụ tài chính rộng hơn, tạo cơ hội cho khách hàng ở các vùng sâu vùng xa tiếp cận với sản phẩm tài chính một cách dễ dàng và minh bạch. Hiện độ phủ sóng của các dịch vụ tài chính, đặc biệt là dịch vụ cho vay tại các vùng nông thôn còn rất thấp. Vì thế, nền tảng công nghệ số hoá sẽ giúp lượng khách hàng tiềm năng này (chiếm đến 60% dân số cả nước) tiếp cận được với hệ thống sinh thái ngân hàng bao gồm các dịch vụ về tài chính, y tế, bảo hiểm và du lịch.

Cơ hội và thách thức trong tương lai

Theo nhận định của ông Robert Trọng Trần, lãnh đạo Dịch vụ tư vấn an ninh mạng của EY Việt Nam thì vấn đề an ninh hệ thống thông tin doanh nghiệp là thách thức lớn trong thời đại số, vì việc áp dụng công nghệ đồng nghĩa với việc tạo lỗ hổng trong hệ thống thông tin. Báo cáo mới nhất về an toàn bảo mật thông tin tại Việt Nam của Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), nước ta hiện đứng thứ 50 về xếp hạng an toàn bảo mật thông tin các quốc gia trên thế giới, vào diện trung bình.

Ngoài bảo mật thông tin doanh nghiệp thì việc bảo đảm thông tin khách hàng cũng đáng quan tâm. Tình trạng lừa đảo trong lĩnh vực ngân hàng, thông qua việc lấy cắp những thông tin quan trọng như mã OTP (mật khẩu sử dụng một lần) đang ngày một tăng cao, tính từ tháng 8 năm nay đã lên tới hai con số. Tin tặc đã lợi dụng sự “dễ dãi” của người sử dụng dịch vụ ngân hàng số để lừa đảo, đánh cắp tiền. Vì vậy, một trong các rào cản lớn trong việc đảm bảo an toàn bảo mật khi cung cấp dịch vụ ngân hàng số là nhận thức về an toàn thông tin của người dùng trên môi trường mạng.

Tội phạm thời đại số

Ngoài các bất cập khó tránh khỏi trong giai đoạn chuyển đổi số thì việc áp dụng công nghệ mới cũng hứa hẹn nhiều cơ hội cho ngành tài chính và cho người tiêu dùng. Đề cập về các lợi ích của công nghệ số, ông Nguyễn Thiện Tâm, Giám đốc Trung tâm Sáng kiến FE Credit cho biết, công ty đang sử dụng Big Data để quản lý kho dữ liệu khổng lồ của hơn 25 triệu khách hàng của mình. Theo báo cáo, từ thời điểm thử nghiệm advance analytics đến nay, chương trình đã tạo ra hơn 400 triệu đô la Mỹ doanh thu bán hàng và đóng góp khoảng 1/5 lượng khách hàng mới.

Xu hướng

Bước qua giai đoạn 2 của quá trình chuyển đổi số, ngành tài chính ngân hàng có nhiều triển vọng thay đổi. Phần lớn các ngân hàng đang trong quá trình triển khai kế hoạch chuyển đổi số mạnh mẽ. Bên cạnh đó, mảng tài chính tiêu dùng cũng đang diễn ra sự thay đổi tương tự mặc dù chậm hơn một bước so với khối ngân hàng. Các công ty tài chính tiêu dùng đang bỏ ra hàng triệu đô la Mỹ đầu tư vào các dự án công nghệ, machine-learning, số hoá qui trình hoạt động kinh doanh…

Mời xem thêm:

Mời dự hội thảo: Chuyển động của dịch vụ tài chính thời số hóa