Đầu vụ thu hoạch, giá hạt điều đã xuống thấp
Phú Li
(TBKTSG Online) - Nông dân trồng điều hiện đang bước vào vụ thu hoạch của niên vụ mới 2019-2020. Tuy nhiên, giá cả của loại nông sản này đã không được như kỳ vọng. Cùng với đó, năng suất cũng như sản lượng điều năm nay nhiều khả năng cũng không được khả quan như đánh giá ban đầu.
 |
| Chỉ mới đầu vụ thu hoạch nhưng giá hạt điều đã bết bát. Ảnh: Phú Li |
Theo đó, hiện giá hạt điều (chưa qua phơi nắng) chỉ dao động trong khoảng 26.000-28.000 đồng/kg, tùy khu vực. Đây là mức giá thấp nếu so với cùng thời điểm ở niên vụ trước (32.000 đồng/kg). Nhiều nông dân không tránh khỏi lo lắng khi khả năng giá hạt điều sẽ còn tuột sâu hơn khi đến lúc thu hoạch cao điểm, đặc biệt là vào cuối mùa.
“Thường hạt điều được giá nhất vào lúc đầu mùa, sau đó giá sẽ giảm dần và ở mức thấp nhất vào cuối mùa bởi khi đó chất lượng hạt bị giảm vì sâu hại rất nhiều”, ông Lâm Văn Phóng, một nông dân có hơn 4 héc ta điều tại xã Bình Minh, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước cho biết.
Đáng chú ý, liên tiếp những năm gần đây, người trồng điều luôn trong cảnh bị mất mùa bởi sâu bệnh phá hoại cùng thời tiết không thuận lợi (mưa trái mùa, sương muối…). Từng có lúc tình hình ngỡ sẽ khả quan hơn cho vụ mùa hiện tại khi những cây điều ra bông sớm có tỷ lệ đậu trái khá cao. Song, những cây ra bông muộn hơn (chiếm phần nhiều trong vườn) lại bị khô bông và khô trái non rất nhiều. “Người trồng điều xem như thua ‘toàn tập’ khi bị mất mùa lẫn cả giá”, ông Phóng ngán ngẩm nói.
Không như các loại cây trồng khác, điều hiện có diện tích khá khiêm tốn ở Việt Nam (khoảng 300.000 héc ta) và chỉ đáp ứng được khoảng 1/5 nhu cầu về nguyên liệu của các doanh nghiệp chế biến trong nước. Trong quá khứ, giá hạt điều chưa qua phơi nắng từng có lúc đạt đến 45.000 đồng/kg, nhưng loại cây này chưa bao giờ tạo nên sức hấp dẫn cao đối với nông dân.
Trên lý thuyết, những vườn điều có giống tốt và chăm sóc hợp lý hoàn toàn có thể đạt năng suất 3-4 tấn/héc ta, có thể cho mức thu nhập cũng không hề nhỏ. Tuy nhiên, có đến 70% diện tích điều tại Việt Nam ở trong tình trạng già cỗi và được trồng bằng giống kém chất lượng, khiến năng suất bình quân chỉ khoảng 1,1 tấn/héc ta. Đặc biệt, trong những năm gặp phải thời tiết không thuận và bị sâu bệnh hại, năng suất còn bết bát hơn, có vườn chỉ thu được 5-6 tạ/héc ta, thậm chí mất trắng.
Theo bà con nông dân, nếu bỏ qua yếu tố giá cả, thì sự thắng-thua trong canh tác cây điều vốn bị lệ thuộc khá nhiều vào thời tiết và đây cũng chính là nguyên nhân khiến họ kém mặn mà với loại cây này. Điều này, lý giải nguyên nhân dù đang thiếu hụt nhiều nguyên liệu điều phục vụ sản xuất, nhưng ngành điều Việt Nam không dám "mơ" chuyện tăng diện tích, mà chỉ đặt mục tiêu duy trì được số hiện có và tái canh bằng các giống điều chất lượng hơn.
Ở một khía cạnh khác, dù hạt điều Việt Nam luôn được đánh giá là có chất lượng vượt trội so với hạt điều từ những quốc gia khác, song nông dân Việt lại không hề nhận được sự “ưu ái” nào trong việc bán sản phẩm của mình làm ra. Trong khi đó, việc phải lệ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập từ nước ngoài luôn lơ lững những rủi ro lớn đối với doanh nghiệp chuyên chế biến và xuất khẩu nhân điều của Việt Nam, dù có nhiều năm liên tiếp ở vị trí “nhất thế giới”, nhưng giá trị thặng dư là không vượt trội.
