Để doanh nghiệp tốt không bị vạ lây

(KTSG) - Việc các lãnh đạo cấp cao của Tập đoàn Tân Hoàng Minh và các công ty con bị khởi tố và bắt tạm giam với cáo buộc lừa đảo là một kết cuộc không tránh khỏi khi, theo điều tra, họ đã có những thủ thuật trái phép trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

Dù muốn dù không vụ án này có khả năng gây ra những tác động không mong muốn lên môi trường kinh doanh đối với ngành bất động sản. Chẳng hạn, việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp để huy động vốn sẽ không còn được thuận lợi như trước. Điều này có thể sẽ khiến không ít doanh nghiệp bất động sản rơi vào tình thế bế tắc nguồn vốn.

Những năm qua, “van” tín dụng bơm vào bất động sản đã bị Ngân hàng Nhà nước siết lại dần. Gần đây, một số ngân hàng thậm chí còn thông báo ngưng cung cấp các khoản vay cho các doanh nghiệp trong ngành này và có thể còn nhiều ngân hàng hơn nữa cũng sẽ có hành động tương tự.

Với tình hình này, trái phiếu doanh nghiệp đã trở thành chỗ dựa quan trọng để các doanh nghiệp bất động sản, nhất là doanh nghiệp chưa niêm yết, huy động nguồn vốn cho các dự án đầu tư của mình. Đây là nguyên nhân chính làm cho số lượng vốn huy động qua trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản tăng vọt trong những năm gần đây.

Thế nhưng, sự kiện xảy ra với Tập đoàn Tân Hoàng Minh nhiều khả năng sẽ làm tắc luôn kênh huy động vốn này, ít nhất là trong một số năm trước mắt. Tình huống này không phải là không có khả năng xảy ra, mà thậm chí khả năng còn là rất cao. Hãy nhìn vào những gì đã diễn ra trong suốt 3-4 năm qua, sau khi một số sai phạm liên quan đến đất đai bị khởi tố và đem ra xét xử, lập tức đã khiến cho rất nhiều dự án bất động sản của doanh nghiệp khác bị ách lại ở các cơ quan quản lý nhà nước, đẩy doanh nghiệp vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Sắp tới đây, hồ sơ xin phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp rồi cũng sẽ rơi vào tình cảnh tương tự.

Đặc điểm chung của ngành kinh doanh bất động sản là cần vốn đầu tư rất lớn. Nếu kênh huy động vốn qua trái phiếu bị tắc, và nếu doanh nghiệp không thể tìm được nguồn thay thế nào ở trong nước, thì có lẽ chỉ còn cách bán dự án cho nhà đầu tư nước ngoài!

Đầu tư bất động sản là một ngành quan trọng của nền kinh tế. Nếu ngành này bị tổn thương thì không chỉ doanh nghiệp trực tiếp đầu tư, kinh doanh bị tổn hại, mà còn tác động dây chuyền đến nhiều ngành và lĩnh vực khác mà trực tiếp nhất là ngành dịch vụ xây dựng, công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng và trang trí. Phía Nhà nước cũng sẽ bị thiệt hại không ít, vì bất động sản hiện đang là nguồn thu lớn cho ngân sách.

Về tác động xã hội, khó khăn trong việc huy động vốn đầu tư cũng như ách tắc về thủ tục hành chính sẽ làm cho nguồn cung nhà ở bị co hẹp, làm tăng chi phí, góp phần đẩy mặt bằng giá nhà ở lên cao và tác động tiêu cực đến việc thực thi chính sách nhà ở xã hội của Chính phủ. Ngoài ra, việc thị trường bị khan hiếm sản phẩm nhà ở được đầu tư bài bản và hợp pháp còn có thể làm cho dòng tiền đầu cơ trong dân hướng mạnh vào đất hơn. Với một thị trường mà dòng tiền của xã hội chỉ luân chuyển quanh những mảnh đất trống, hay những vườn cây và ruộng lúa, thì chẳng những không có lợi gì cho nền kinh tế mà còn để lại nhiều hệ lụy rất tiêu cực khác.