Dự kiến sẽ nới lỏng điều kiện kinh doanh gas
Tư Hoàng
 |
| Hầu như tất cả những điều kiện kinh doanh gas gây bức xúc sẽ được gỡ bỏ. Ảnh: TL. |
(TBKTSG Online) – Chính phủ dự kiến sẽ bỏ hàng loạt các điều kiện kinh doanh gas trong dự thảo nghị định đang xem xét để thay thế Nghị định số 19/2016/NĐ-CP.
Theo tờ trình về dự thảo nghị định do Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh ký, dự kiến sẽ bỏ hàng loạt các điều kiện kinh doanh.
Thứ nhất, bỏ quy định thương nhân đầu mối phải sở hữu các bồn chứa khí và sở hữu chai chứa LPG.
Điều 7 và Điều 9 của Nghị định 19/2016/NĐ-CP ràng buộc thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu phải có kho tổng dung tích các bồn chứa tối thiểu 3.000m3 đối với LPG, 60.000m3 đối với LNG, 200.000 Sm3 (mét khối tiêu chuẩn) đối với CNG, và có số lượng chai LPG với với tổng dung tích chứa tối thiểu 3.930.000 lít. Thương nhân phân phối khí có các bồn chứa với tổng dung tích tối thiểu 300 m3 đối với kinh doanh LPG chai, 100 m3 đối với kinh doanh LPG qua đường ống, 3.000 m3 đối với LNG, 10.000 Sm3 (mét khối tiêu chuẩn) đối với CNG, và có số lượng chai LPG với tổng dung tích chứa tối thiểu 2.620.000 lít.
Các điều kiện kinh doanh trên dẫn đến việc loại bỏ các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia mới vào thị trường, đặc biệt là các doanh nghiệp đã có quá trình đầu tư, hoạt động có hiệu quả.
Các doanh nghiệp này muốn tiếp tục kinh doanh thì phải đáp ứng được các điều kiện trên, tức là bình quân mỗi doanh nghiệp buộc phải đầu tư thêm hàng chục đến hàng trăm tỉ đồng cho hệ thống bồn chứa, bình gas chỉ với mục đích để được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện làm thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu hoặc thương nhân phối mà không cần thiết để sử dụng vào sản xuất, kinh doanh.
Với tinh thần như vậy, Nhà nước không can thiệp quá sâu vào hoạt động kinh doanh hợp pháp của doanh nghiệp, đặc biệt không quy định điều kiện liên quan đến quy mô của doanh nghiệp, Bộ Công Thương đề xuất bỏ các điều kiện về quy mô kinh doanh như cơ sở vật chất thuộc quyền sở hữu, số lượng chai chứa LPG. Cụ thể, bỏ quy định điều kiện về bồn chứa khí, chai chứa LPG đối với thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu và thương nhân phân phối khí quy định tại Điều 7 và Điều 9 của Nghị định số 19/2016/NĐ-CP.
Thứ hai, bỏ quy định thương nhân phải sở hữu cầu cảng, sở hữu trạm nạp, sở hữu trạm cấp khí.
Với quy định bắt các thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu khí phải sở hữu cầu cảng thuộc hệ thống cầu cảng Việt Nam quy định tại Điều 7 của Nghị định 19/2016/NĐ-CP là can thiệp quá sâu vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, chưa phù hợp với tinh thần của Luật Doanh nghiệp.
Mặt khác, quy định này buộc các doanh nghiệp phải đầu tư lớn để xây dựng cầu cảng thuộc sở hữu của mình để tuân thủ các điều kiện của cơ quan quản lý nhà nước đặt ra. Điều đó sẽ gây khó khăn và lãng phí cho doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh. Doanh nghiệp hoàn toàn có thể tự chủ và đi thuê cầu cảng của các doanh nghiệp khác đã có cầu cảng sẵn để tiếp nhận khí từ tàu phục vụ cho hoạt động kinh doanh của mình, chứ không nhất thiết doanh nghiệp nào cũng phải có cầu cảng.
Việc quy định trạm nạp LPG vào chai, trạm nạp khí vào phương tiện vận tải, trạm cấp khí phải thuộc sở hữu của thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu và thương nhân phân phối khí tại Nghị định 19/2016/NĐ-CP là có sự phân biệt và gây khó khăn cho các trạm nạp, trạm cấp khí đã tồn tại độc lập.
Quy định này đồng nghĩa với việc các thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu khí và thương nhân phân phối khí sẽ độc quyền và thiết lập hệ thống độc lập, tự mình thực hiện hết các công đoạn kinh doanh phân phối khí mà không cần đến sự tồn tại của các trạm nạp, trạm cấp khí độc lập.
Điều này sẽ dẫn đến các cơ sở đang có các trạm nạp, trạm cấp khí độc lập đang kinh doanh có nguy cơ phải đóng cửa hoặc bán lại trạm cho các thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu hoặc thương nhân phân phối khí. Các trạm đang ký hợp đồng dài hạn chiết thuê với các đối tác sẽ bị đơn phương chấm dứt hợp đồng, sẽ phải chịu tổn thất và phải bồi thường thiệt hại rất lớn.
Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương đề xuất bỏ các điều kiện trạm nạp LPG vào chai, trạm nạp khí vào phương tiện vận tải, trạm cấp khí phải thuộc sở hữu của thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu và thương nhân phân phối khí.
Thứ ba, bỏ loại hình thương nhân phân phối khí, tổng đại lý và đại lý kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng. Dự thảo nghị định sẽ không quy định nhiều tầng nấc như trước đây, mà sẽ tinh giản tối đa các loại hình thương nhân kinh doanh khí.
Cụ thể, dự thảo nghị định chỉ còn lại các loại hình thương nhân như: thương nhân xuất khẩu-nhập khẩu khí, thương nhân sản xuất chế biến khí, thương nhân kinh doanh mua bán khí và cửa hàng bán lẻ LPG chai.
Việc quy định phân phối khí (LPG) thông qua thương nhân phân phối rồi đến tổng đại lý, đại lý và cửa hàng bán lẻ LPG chai như Nghị định 19/2016/NĐ-CP đã góp phần thiết lập lại trật tự, ổn định thị trường LPG, đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất, thu hút các thành phần kinh tế tham gia và tăng tính cạnh tranh của các thương nhân kinh doanh LPG đầu mối khi thực hiện hoạt động phân phối LPG so với thời gian trước đây.
Tuy nhiên, với quy định hiện nay, hệ thống phân phối từ thương nhân đầu mối qua hệ thống tổng đại lý và qua đại lý rồi qua các cửa hàng của tổng đại lý và đại lý sẽ tạo ra nhiều tầng nấc kinh doanh cho doanh nghiệp. Buộc các thương nhân phải có tổng đại lý hoặc đại lý để phân phối các sản phẩm của mình đến người tiêu dùng. Điều này làm tăng chi phí sản xuất, kinh doanh, do vậy sản phẩm đến người tiêu dùng sẽ bị ảnh hưởng bởi chất lượng và giá cả.
Mặt khác, qua nhiều tầng lớp sẽ tạo ra nhiều thủ tục hành chính, đặc biệt là phát sinh thêm giấy chứng nhận đủ điều kiện đối với các loại hình trên như quy định tại Nghị định 19/2016/NĐ-CP, gây khó khăn và lãng phí cho doanh nghiệp khi tham gia kinh doanh trên thị trường.
Thứ tư, bỏ quy định thương nhân kinh doanh khí phải thiết lập hệ thống phân phối.
Thứ năm, bỏ quy định yêu cầu tất cả các thương nhân kinh doanh khí phải dự trữ lưu thông mặt hàng khí.
Thứ sáu, bổ sung các quy định liên quan đến an toàn đối với cơ sở tồn chứa khí (bồn chứa khí, kho chứa khí, đường ống vận chuyển khí), an toàn đối với trạm nạp, trạm cấp khí, an toàn trong vận chuyển giao nhận khí, an toàn đối với cửa hàng bán lẻ LPG chai, an toàn đối với cơ sở sản xuất, sửa chữa chai LPG...
Thứ bảy là về thủ tục hành chính. Bộ Công Thương đề xuất giảm thời hạn cấp các giấy chứng nhận đủ điều kiện từ 30 ngày làm việc xuống còn 15 ngày theo phương án tổng thể đơn giản hóa thủ tục hành chính của Bộ năm 2017 đã phê duyệt.
Điều kiện kinh doanh khí từng gây nhiều tranh cãi vì đã làm nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng giải thể, phá sản, hoặc sáp nhập.
Gần đây, kinh doanh khí đã được đưa vào danh mục điều kiện kinh doanh của Luật Đầu tư, và dự thảo nghị định này là để hướng dẫn thi hành lĩnh vực kinh doanh khí.
