(KTSG Online) – Giá lúa mì giảm mạnh nhất kể từ tháng 5 và giá bắp rơi xuống mức thấp trong 8 tháng sau khi Ukraine, Nga ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc để thiết lập hàng lang an toàn xuất khẩu hàng chục triệu tấn ngũ cốc mắc kẹt ở các cảng của Ukraine ở Biển Đen do chiến sự. Thỏa thuận mở ra hy vọng làm dịu rủi ro an ninh lương thực toàn cầu, đặc biệt là ở khu vực Bắc Phi và Trung Đông.
Hôm 22-7, tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), các bộ trưởng liên quan của Ukraine và Nga đã ký hai thỏa thuận riêng rẽ nhưng có nội dung giống nhau với các đại diện của Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc, nhằm thiết lập các hàng lang an cho phép các tàu vận chuyển ngũ cốc đi qua Biển Đen an toàn. Một quan chức của Liên Hợp Quốc cho biết Ukraine và Nga cam kết không tấn công các tàu hàng này. Sở dĩ phải ký hai thỏa thuận riêng rẽ là vì Ukraine từ chối ký trực tiếp với Nga.
Tin tức trên lập tức tác động đến các thị trường ngũ cốc với giá lúa mì tương lai trên Sàn giao dịch hàng hóa Chicago (CBOT) ở Mỹ giảm 5,9%, xuống còn 7,59 đô la / bushel (đơn vị đo thể tích khoảng 36 lít, mỗi bushel lúa mì có trọng lượng 27,2 kg), mức thấp nhất kể từ đầu tháng 2. Đây cũng là mức giảm giá sâu nhất của lúa mì kể từ tháng 5. Giá bắp tương lai cũng giảm 1,6% xuống còn 5,64 đô la/bushel (25,4 kg) , mức thấp chưa từng thấy kể từ tháng 11 năm ngoái. Trong những tuần gần đây, giá cả ngũ cốc trên toànn cầu đã dịu lại sau khi tăng mạnh do cuộc chiến Ukraine-Nga, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mức giá bình thường vào thời điểm này trong hàng năm.
Khoảng 20 triệu tấn ngũ cốc bị mắc kẹt ở Ukraine do Nga phong tỏa các cảng chính của nước này. Trong khi một số lượng nhỏ ngũ cốc của Ukraine chuyển hướng vận chuyển bằng đường bộ và đường sắt, các khách hàng ở Trung Đông và Bắc Phi đã buộc phải tìm kiếm nguồn cung từ những nơi khác, đẩy giá cả ngũ cốc tăng nhanh và khiến tình trạng mất an ninh lương thực ngày càng trầm trọng.
Thỏa thuận lớn đầu tiên giữa Nga và Ukraine từ xung đột nổ ra hồi cuối tháng 2 sẽ giúp giảm bớt “nạn đói nghiêm trọng” mà Liên Hợp Quốc cho rằng có thêm 47 triệu người phải đối mặt vì chiến tranh.
Thỏa thuận trên sẽ cho phép các tàu vận chuyển ngũ cốc của Ukraine đi qua Biển Đen an toàn, với một trung tâm điều hành và kiểm tra đặt tại Istanbul có sự tham gia của các quan chức từ tất cả các bên, Arlan Suderman, nhà kinh tế trưởng về hàng hóa chính tại Công ty StoneX, cho biết trong một báo cáo.
“Tất nhiên, Nga vẫn cần duy trì cam kết đã được nêu trong thỏa thuận là không bắn vào các tàu nói trên hoặc tấn công các cảng đã mở cửa trong bối cảnh Nga và Ukraine giao chiến dữ dội hơn bao giờ hết”, Suderman viết. Trước khi ký kết thỏa thuận, đại diện Ukraine cảnh báo sẽ đáp trả quân sự ngay lập tức nếu Nga vi phạm thỏa thuận và tấn công các tàu hàng hoặc mở một cuộc đột kích vào các cảng của nước này.
Trong khi đó, các nhà kinh tế của Ngân hàng đầu tư JPMorgan Chase cho rằng thỏa thuận không đạt được kỳ vọng mở cửa tất cả các cảng ở Biển Đen của Ukraine, đặc biệt là cảng ngũ cốc quan trọng ở Mykolaiv thuộc miền nam Ukraine vì xung đột đang diễn ra ác liệt ở gần đó.
Họ nói rằng việc bình thường hóa dòng chảy xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine có thể sẽ đòi hỏi một thỏa thuận hòa bình để giúp vận chuyển chuyển ngũ cốc và hạt có dầu từ các nông trại đến cảng ở Ukraine. “Với chỉ khoảng 10 triệu tấn lúa mì và 5 triệu tấn bắp của Ukraine sắp được xuất khẩu nhờ thỏa thuận này, và các rủi ro thời tiết khắc nghiệt sắp tới, thị trường ngũ cốc toàn cầu dường như bị bán tháo quá mức”, báo cáo của JPMorgan Chase nhận định.
Walter Kunisch, chiến lược gia hàng hóa cấp cao của Công ty Hilltop Securities, cho biết nếu so nguồn cung ngũ cốc xuất khẩu từ Liên minh châu Âu và khu vực Biển Đen với nhu cầu từ Trung Đông và Bắc Phi, vẫn còn thiếu hụt hơn 25 triệu tấn. Ngoài ra, có nhiều câu hỏi về việc Ukraine có thể xuất khẩu ngũ với số lượng lớn trong 3-6 tháng tới vì điều này sẽ phụ thuộc vào số lượng ngũ cốc được gửi tại các cảng, chất lượng hàng tồn kho và các vấn đề khác như bảo hiểm.
Theo Bloomberg
