Giá trị nhiều cổ phiếu đang tiến về 0?
Nguyễn Minh Phương
(TBKTSG) – Khi mua một cổ phiếu đang niêm yết trên sàn với một số lượng nhất định, ở một mức giá nhất định, tức là chúng ta đã chấp nhận lượng cổ phiếu ở mức giá đó là giá trị hợp lý có thể chấp nhận được. Tức là giá trị mua = số lượng cổ phiếu mua x (nhân) giá mua. Trong đó có thể xem giá trị công ty = giá trị tài sản + goodwill – nợ (goodwill là lợi thế thương mại và giá trị thương hiệu của công ty).
Hiện trạng thị trường chứng khoán vài năm nay là lãi suất cao chót vót, khả năng tự chủ tài chính của nhiều công ty rất kém, vay nợ nhiều, lượng hàng tồn đọng cao. Kết quả là làm ăn thua lỗ, doanh thu không đủ bù cho chi phí, mất khả năng chi trả… Điều này dẫn đến giá cả các loại hình tài sản của công ty xuống thấp và trở nên kém thanh khoản hơn bao giờ hết. Như vậy, các công ty này rất khó bán tài sản để trả nợ khi đến hạn hoặc quá hạn và ngân hàng cũng rất khó xử lý tài sản đảm bảo của công ty để thu hồi lại tiền đã cho vay.
Không thanh toán được các khoản gốc và lãi vay và trong mối quan hệ động, điều này đã làm cho giá trị tài sản của các công ty bị ăn mòn, càng làm cho khả năng chi trả những khoản nợ – lớn gấp nhiều lần vốn chủ, ngày càng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Với những công ty như vậy, rõ ràng “goodwill” đang tiến dần về 0.
Và không có nhiều hy vọng để một đối tác nào đó mở hầu bao mua lại công ty mà goodwill đang tiến về 0 và vay nợ lớn hơn nhiều so với tài sản thực, vì như vậy thực chất là đang mua lại nợ của công ty đó. Trong thời gian qua, đã có nhiều cổ phiếu giá trị đã và đang tiến về 0, và rất nhiều cổ phiếu cũng đang ngấp nghé tiến về 0 (thí dụ như một số doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, vật liệu xây dựng, thủy sản… chưa và đang niêm yết trên sàn). Nhà đầu tư không khó để phát hiện những cổ phiếu dạng này, nếu xem xét những tiêu chí sau:
(1) Hoạt động kinh doanh lỗ liên tục.
(2) Có tỷ lệ sử dụng đòn bẩy, tức là nợ/tổng tài sản, nợ/vốn chủ sở hữu rất cao.
(3) Tài sản đầu tư nhiều vào địa ốc và chứng khoán (là hai lĩnh vực có nhiều giá trị ảo và tuột dốc không phanh trong thời gian qua).
(4) Công ty đang vay vốn ngân hàng với mức lãi suất cao.
(5) Không minh bạch, chậm trễ trong công bố thông tin
(6) Giá cổ phiếu biến động bất thường (hay có hiện tượng “làm giá” cổ phiếu).
(7) Có hiện tượng giá trị tài sản của công ty đang được định giá quá cao.
(8) Goodwill hầu như không có.
