Giấy phép con lại tái xuất ở ngành in

Giấy phép con lại tái xuất ở ngành in

Thu Nguyệt

Với Nghị định 60, doanh nghiệp phải xin cấp phép nhập khẩu đối với tất cả các loại máy móc thiết bị in, phụ tùng, trục in, khuôn in, bản in. Ảnh: TUỆ DOANH

(TBKTSG) - Trong khi Thủ tướng Chính phủ đang nỗ lực cắt giảm thủ tục hành chính, thì sắp tới đây, nhiều giấy phép con đã được bãi bỏ trong 10 năm qua sẽ quay lại với ngành in ấn đang có khoảng 3.000 doanh nghiệp.

Buổi góp ý hai dự thảo thông tư hướng dẫn Nghị định 60/2014/NĐ-CP do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức tại TPHCM tuần rồi đã trở nên “nóng” khi nhiều doanh nghiệp ngành in bất ngờ và bức xúc trước các quy định của Nghị định 60 quy định về hoạt động in. Nghị định này được ban hành vào ngày 16-9-2014, có hiệu lực từ ngày 1-11-2014.

Hồi sinh nhiều giấy phép con

Ông Nguyễn Văn Dòng, Chủ tịch Hiệp hội In Việt Nam, cho biết từ khi Luật Xuất bản 2004 ra đời cho đến nay, doanh nghiệp ngành in không phải xin giấy phép nhập khẩu máy móc thiết bị, ngoại trừ máy photocopy màu. Nhưng từ nay, với Nghị định 60, doanh nghiệp phải xin cấp phép nhập khẩu đối với tất cả các loại máy móc thiết bị in, phụ tùng, trục in, khuôn in, bản in. Đây là bức xúc lớn nhất của các doanh nghiệp in đối với nghị định này, ông Dòng nói. 

Một đại diện của Công ty TNHH Thiết bị in SPM (trụ sở tại Hà Nội) đặt vấn đề tại sao sắp tới doanh nghiệp phải xin giấy phép để được nhập khẩu máy móc. Vì sao Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) lại tham  mưu cho quy định này?

Để làm thủ tục xin cấp phép nhập khẩu thiết bị in, doanh nghiệp phải gửi catalogue của từng loại thiết bị in trong lô hàng nhập khẩu, catalogue này phải mất từ 3-5 ngày để gửi từ nước ngoài về. Như vậy một bộ hồ sơ xin giấy phép phải chuẩn bị gần một tuần lễ, thêm năm ngày làm việc để có ý kiến của Bộ TT&TT, vị chi phải mất 12 ngày doanh nghiệp mới có giấy phép nhập khẩu máy nếu suôn sẻ, còn nếu có vấn đề gì thì sẽ mất gấp nhiều lần khoản thời gian này, ông Phan Văn Hoàng, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại Dịch vụ Cửu Long, cho biết.

Ngoài ra, với máy móc, thiết bị đã qua sử dụng, dự thảo thông tư hướng dẫn Nghị định 60 quy định cụ thể từng loại máy móc phải đáp ứng thời gian sử dụng (7 năm, 10 năm, và 15 năm, tùy loại). Theo ông Dòng, quy định về thời gian đã qua sử dụng của máy móc này không hợp lý, vì với loại máy móc cần mới thì dự thảo thông tư lại đưa ra niên hạn sử dụng dài, trong khi loại máy không cần mới thì lại yêu cầu niên hạn ngắn.

Trong khi đó, thực tế hiện nay, có đến 80% thiết bị trong ngành in là máy đã qua sử dụng, đặc biệt khâu đóng sách, khâu in. Nhiều máy móc in ấn chủ yếu được sản xuất từ những năm 1990, có nghĩa là có thời gian sử dụng khoảng 20 năm. Việc chọn loại máy đang được thực hiện dựa trên nhu cầu thực tế của doanh nghiệp và thị trường. Chẳng hạn, hiện giấy in trong nước có chất lượng kém, không phù hợp để in bằng máy móc mới, và giá sách báo tại Việt Nam đang thuộc dạng rẻ nhất thế giới.

Chưa hết, một quy định khác của Nghị định 60 cũng khiến không ít ông chủ doanh nghiệp “bức xúc”, đó là người đứng đầu doanh nghiệp in phải là công dân Việt Nam, có trình độ cao đẳng trở lên về chuyên ngành in hoặc được Bộ TT&TT cấp giấy chứng nhận bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý hoạt động in.

Thực tế thì sao? Theo ông Dòng, hiện có rất nhiều người đứng đầu doanh nghiệp in lớn tại Việt Nam không có bằng cao đẳng hoặc đại học về in, cũng chưa được bồi dưỡng về quản lý in, nhưng vẫn điều hành doanh nghiệp hiệu quả, có doanh số hàng năm trên dưới 1.000 tỉ đồng. Thêm nữa, về đào tạo chuyên ngành in, hiện Việt Nam chỉ còn duy nhất một trường cao đẳng in (tại Hà Nội) và trường này đang có nguy cơ bị đóng cửa (!).

“Vậy nếu trường này cũng đóng cửa thì ai sẽ đào tạo và cấp bằng cho doanh nghiệp?”, ông Dòng nói, đó là chưa bàn đến chất lượng đào tạo.

Ngoài ra, theo ông Lê Văn Tròn, Chủ tịch Hội in TPHCM, Nghị định 60 đã đưa ra hàng loạt giấy phép, giấy chứng nhận - một dạng biến tướng của giấy phép con, mà doanh nghiệp phải thực hiện khi xin giấy phép hoạt động in, như giấy chứng nhận sở hữu thiết bị in, giấy chứng nhận có mặt bằng sản xuất ngoài khu dân cư, giấy tờ chứng minh là người Việt Nam...

Trong khi đó, giấy phép này đã được Chính phủ bãi bỏ từ năm 2000 đối với các cơ sở in bao bì. Với Nghị định 105/2007/NĐ-CP, doanh nghiệp chỉ phải xin cấp giấy phép hoạt động in khi tham gia in sản phẩm báo chí, tem chống giả.

Nghị định 60 cũng được cho là can thiệp quá sâu vào việc kinh doanh, hợp tác của doanh nghiệp khi quy định việc các cơ sở in hợp tác gia công phải được cơ quan, tổ chức, cá nhân có sản phẩm đặt in chấp thuận bằng văn bản. Ngoài ra, doanh nghiệp không được hợp tác với cơ sở in khác để thực hiện chế bản, in, gia công sau in đối với sản phẩm in do mình đã nhận hợp tác.

Trong khi đó, theo Tổng công ty Liksin, trên thực tế, việc sản xuất và in bao bì có những chi tiết nhỏ như đục lỗ, xỏ dây, ép nhũ... doanh nghiệp thường đưa đi gia công, chứ không thể tự làm hết. Hoặc có những đơn hàng lớn, với thời gian giao hàng gấp, một đơn vị không đủ khả năng đáp ứng kịp mà cần một hay nhiều đơn vị cùng sản xuất mới đảm bảo thời gian giao hàng.

Theo dự thảo thông tư, cơ sở in cũng phải di dời cách khu dân cư 100 mét, 200 mét, hay đưa vào khu công nghiệp, với lộ trình trước năm 2016, trước năm 2020 và trước năm 2025, tùy từng loại hình in ấn. Cứ sáu tháng (ngày 5-7) và hàng năm (ngày 5-1), doanh nghiệp phải nộp báo cáo tình hình hoạt động, kinh doanh. 

Vì ngành in ấn không chỉ riêng doanh nghiệp in sách báo, ấn phẩm, mà bao gồm cả những doanh nghiệp in quảng cáo, nhãn hàng, bao bì... do đó đối tượng doanh nghiệp bị điều chỉnh bởi Nghị định 60 khá rộng. Ngoài ra, việc Nghị định 60 đưa cơ sở photocopy hiện với số lượng khá lớn vào diện quản lý cũng bị nhiều doanh nghiệp tại hội thảo cho là khó thực thi và không hiệu quả về mặt quản lý.

Đối thoại để tìm tiếng nói chung

Qua các trao đổi tại hội thảo cho thấy có độ vênh khá lớn về quan điểm giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp trong ngành in.

Theo bà Nguyễn Thị Hà, Chánh văn phòng Hiệp hội In Việt Nam, dự thảo nghị định trên đã được Bộ TT&TT lấy ý kiến rộng rãi ở Đà Nẵng và Hà Nội. “Sau đó, đến tháng 9-2013, dự thảo lần cuối có thay đổi nhiều, nhưng khi nghị định được ký thì lại không đúng với những gì chúng tôi có ý kiến”, bà Hà nói.

Ông Nguyễn Ngọc Bảo, Phó cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, giải thích dự thảo Nghị định 60 đã được đăng trên trang web để lấy ý kiến đóng góp.

Tuy nhiên, ông Dòng nói rằng ông tin chắc những người có mặt trong hội thảo này chưa có ai vào mạng để góp ý kiến. Vì vậy, theo ông, cần có cuộc đối thoại giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý. “Tôi nghĩ tổ chức nhiều hội thảo thấu đáo thì tiếng nói chung sẽ nhiều hơn, đồng thuận nhiều hơn và tính thực thi pháp luật cao hơn”, ông Dòng cho biết.

Trước ý kiến của doanh nghiệp, ông Bảo nói: “Chúng tôi mong muốn tập trung chỉ đạo các sở thông tin và truyền thông triển khai (Nghị định 60 - PV) trong một thời gian đồng bộ và có đánh giá sơ kết, có gì bất cập sẽ đánh giá. Mong anh chị có văn bản ý kiến gửi về cục. Chúng tôi sẽ coi lại hai dự thảo thông tư”.