(KTSG Online) - Liên minh châu Âu (EU) lần đầu tiên đồng ý bổ sung hoạt động vận tải biển vào thị trường carbon, yêu cầu các hãng vận tải biển phải trả tiền cho lượng khí thải làm nóng hành tinh của họ. Quyết định này nhằm gia tăng áp lực, buộc lĩnh vực hàng hải phải tăng tốc đầu tư vào các công nghệ xanh hơn.
- Lộ trình zero phát thải dưới góc nhìn tư vấn phát triển bền vững
- Doanh nghiệp niêm yết phải báo cáo số liệu về phát thải khí nhà kính
Cho đến nay, lĩnh vực vận tải biển vẫn nằm ngoài thị trường carbon của EU, hay còn gọi là Chương trình giao dịch khí thải (ETS). Chương trình này yêu cầu các ngành công nghiệp gây ô nhiễm bao gồm các nhà máy sản xuất công nghiệp và nhà máy điện phải mua giấy phép để phát thải khí carbon, tạo ra động lực tài chính để họ tìm cách giảm phát thải khí nhà kính.
Đề xuất bổ sung lĩnh vực hàng hải vào thị trường carbon của EU lần đầu tiên được đưa ra cách đây một thập niên nhưng những lo ngại về khả năng cạnh tranh quốc tế đã làm chậm tiến độ.
Nhưng điều đó sẽ thay đổi từ năm 2024, khi các công ty vận tải biển bị bắt buộc phải mua giấy phép phát thải carbon của EU cho 40% lượng khí thải của họ và mức này sẽ tăng lên 70% vào năm 2025 và 100% vào năm 2026 cho các chuyến vận tải biển trong lãnh thổ của EU. Kể từ năm 2026, hai khí thải nhà kính khác, metan (CH4) và nitơ dioxide (NO2) trong vận tải biển cũng sẽ bị tính phí phát thải.
Thỏa thuận nói trên được các nhà lập pháp của Nghi viện châu Âu và các nhà đàm phán từ 27 nước thành viên EU nhất trí vào cuối ngày 29-11.
Thỏa thuận cũng bắt buộc mua giấy phép phát thải cho 50% lượng khí thải nhà kính của các hành trình vận tải biển quốc tế, có điểm xuất phát hoặc điểm kết thúc ở EU. Quy định này nhằm kiểm soát tình trạng ô nhiễm ở biên giới giữa các quốc gia khác nằm bên ngoài EU và EU.
Quy định mới này áp dụng cho tất cả các tàu có tổng dung tích 5.000 tấn. Ủy ban châu Âu sẽ xem xét lại quy định này trong những năm tới để đảm bảo rằng các công ty vận tải biển không sử dụng tàu có tổng dung tích 4.999 tấn để lách luật.
“Thỏa thuận mới không chỉ giúp ích cho khí hậu mà còn giúp cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí ở các thành phố gần sông và bờ biển,” Peter Liese, nhà lập pháp của Nghị viện châu Âu, người vận động áp đặt quy định mua giấy phép phát thải carbon đối với ngành vận tải biển, nói hôm 30-11.
Liese cho biết các quy định mới sẽ khuyến khích các chủ tàu biển và công ty điều hành tàu biển đầu tư vào các công nghệ tốt nhất hiện có như nhiên liệu ít gây ô nhiễm hơn. Ông dự báo thỏa thuận này sẽ giúp giảm phát thải 120 triệu tấn carbon mỗi năm trong lĩnh vực hàng hải.
Các nhà đàm phán của EU cũng đồng ý trích doanh thu từ việc bán 20 triệu giấy phép phát thải carbon của EU cho các hãng vận tải biển để tài trợ cho các dự án cắt giảm khí thải trong lĩnh vực hàng hải. Ngoài ra, khoản doanh thu này cũng sẽ được sử dụng để bảo vệ các sinh vật biển. Hôm 29-11, giấy phép phát thải carbon tháng 12 ở EU giao dịch ở mức 81,33 euro/tấn, giảm so với mức cao kỷ lục 98,42 euro/tấn được thiết lập vào ngày 19-8.
Vận tải biển được coi là một trong những lĩnh vực khó khử carbon nhất. Các tổ chức đại diện cho các hãng tàu biển cho rằng, hiện nay thiếu công nghệ khả thi về mặt thương mại để giúp hoạt động vận tải biển giảm khí thải carbon.
Hội đồng Vận tải biển thế giới (WSC), một tổ chức đại diện cho ngành vận tải biển quốc tế, nhấn mạnh sự cần thiết phải đầu tư để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi của ngành sang nhiên liệu không carbon.
Jim Corbett, giám đốc phụ trách môi trường châu Âu của WSC, nói: “Chúng tôi đã sẵn sàng và hy vọng rằng chương trình ETS của EU đối với ngành hàng hải sẽ giúp thúc đẩy đầu tư vào năng lượng tái tạo cũng như mạng lưới cung cấp nhiên liệu hàng hải thay thế cần thiết để thực hiện quá trình chuyển đổi”.
Với khoảng 90% hoạt động thương mại thế giới được thực hiện bằng đường biển, hoạt động vận tải biển chiếm gần 3% lượng khí thải carbon của toàn cầu và tỷ lệ đó sẽ tăng lên trong những thập niên tới nếu không được kiểm soát.
Thỏa thuận nói trên của EU là một phần của cuộc cải cách lớn hơn đối với thị trường carbon của EU khi khu vực này hướng đến mục tiêu giảm 55% lượng khí thải nhà kính ròng vào năm 2030 so với mức của năm 1990.
Theo Reuters, Euractiv
