Thứ Sáu, 29/03/2024
32 C
Ho Chi Minh City

Khi anh hùng xuống ngựa!

Kinh tế Sài Gòn Online

Kinh tế Sài Gòn Online

Khi anh hùng xuống ngựa!

BS.Lê Hùng (*)

(TBKTSG) – Dòng đời khi nào cũng trôi theo quy luật, có sinh thì sẽ có trưởng thành, sung mãn rồi tàn úa, yếu bệnh và tan biến đi. Khi tiếp nhận tinh trùng của người cha và trứng của người mẹ để thành hình hài của một bào thai, động lực của sự hợp thành và phát triển ấy (nội tiết tố testosterone đóng vai trò rất quan trọng) là một sự thừa kế rất linh diệu từ cha mẹ để cuối cùng sinh thành một bé trai.

Bé trai lớn dần. Khi 14-15 tuổi người nam sẽ xuất hiện một chút râu lún phún ở cằm, một chút mụn nổi trên mặt, biết làm dáng, biết chăm chút cho bản thân, biết ngượng ngùng khi đứng trước người khác phái… Khi ấy, những người lớn trong nhà dù chẳng học một chút lý thuyết về sinh lý cơ thể cũng biết rằng “nó đã đến tuổi dậy thì”.

Thời điểm ấy testosterone được sản sinh ra nhiều từ tinh hoàn (95%) và tuyến thượng thận (4%) nhằm mục đích phát triển đặc tính về giới của người nam và quyết định những biểu hiện của tuổi dậy thì. Nội tiết tố testosterone làm cho cơ thể mọc lông ở những vùng đặc biệt, mọc râu cằm, râu mép, râu quai nón… Nhờ vậy chúng ta mới có thể phân biệt nam với nữ.

Testosterone làm phì đại niêm mạc thanh quản, khiến thanh quản phình to, gây ra hiện tượng vỡ tiếng ở tuổi dậy thì, sau đó biến thành giọng trầm đặc trưng của người nam sau này. Testosterone cũng làm cho da dày thêm, tăng độ cứng của lớp mô dưới da. Lúc này tuyến bã tăng cường bài tiết gây nên hiện tượng mụn trứng cá rất đặc trưng ở nam giới. Testosterone làm tăng 50% khối lượng cơ. Nội tiết tố này làm tăng bề dày và các chất cơ bản của xương, giúp can-xi bám vào dễ dàng nên làm tăng chiều dài của xương một cách nhanh chóng, giúp nam giới lớn lên rất nhanh ở tuổi dậy thì cũng như làm tăng kích thước, giúp cho xương mạnh mẽ, vững chắc ở tuổi trưởng thành.

Testosterone kích thích tạo tinh trùng, làm cho dương vật, bìu và tinh hoàn lớn lên gấp nhiều lần (gấp 8 lần ở tuổi 20). Ở tuổi dậy thì, dương vật đã có khả năng cương cứng đủ để thực hiện một cuộc giao hợp. Những năm sau đó, testosterone giúp cơ thể phát triển hoàn chỉnh, trở thành một thanh niên lực lưỡng. Tuy nhiên, giai đoạn sung mãn nhất chỉ kéo dài đến năm 30 tuổi, bởi ở độ tuổi này lượng testosterone trong cơ thể đã bắt đầu giảm. Mỗi năm trôi qua, lượng testosterone giảm từ 0,8-1,3%. Đến 50 tuổi giảm khoảng 30% và đến 70 tuổi chỉ còn khoảng 50% lượng testosterone được tiết ra trong cơ thể so với lúc còn trẻ. Vào tuổi 40 đã bắt đầu xuất hiện những triệu chứng của hiện tượng mãn dục nam nhưng có thể chưa rõ lắm. Khi đến tuổi 50, lượng testosterone giảm 30% thì xuất hiện hội chứng mãn dục nam rất rõ.

Theo y học hiện đại, mãn kinh nam, tắt dục hoặc mãn dục nam (male climateric, andropause…), hay còn gọi là hiện tượng suy tuyến sinh dục ở nam khởi phát muộn (PADAM – Partial Androgen Deficiency in Aging Men), là hiện tượng tinh hoàn không còn tiết đủ lượng testosterone cần thiết cho cơ thể. Triệu chứng mãn kinh của nam giới thường xuất hiện không rầm rộ như ở nữ vì nồng độ testosterone ở nam suy giảm từ từ sau mỗi mười năm như đã nói ở trên, chính vì vậy không có sự bùng phát triệu chứng giống như ở nữ giới. Tuy nhiên, khi lượng testosterone sụt giảm, ở nam giới cũng sẽ xuất hiện hàng loạt triệu chứng mà người ta gọi là hội chứng mãn kinh nam như nhức đầu, mất ngủ, cáu gắt, mệt mỏi, đôi khi mệt lả người, ngủ gà ngủ gật, da khô, tóc rụng, bạc tóc, cơ teo lại…

Testosterone duy trì mật độ xương ở mức bình thường, vì vậy khi lượng testosterone giảm, người nam có nguy cơ bị loãng xương. Vì thế ở giai đoạn này hiện tượng gãy xương rất dễ xảy ra ở vùng xương cổ tay, đầu xương đùi, xương sườn, thậm chí cả xương sống. Testosterone giảm sút có thể gây ra những bệnh lý về tim mạch như cao huyết áp, rối loạn nhịp tim, thiểu năng vành, nhồi máu cơ tim, tiểu đường, bệnh lý về mạch máu não…

Sự sút giảm testosterone khiến nam giới giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương và giao hợp giảm khoái cảm (có thể mất hẳn khoái cảm), xuất tinh sớm hoặc khó xuất tinh, liệt dương… Sự sụt giảm testosterone trong bối cảnh của mãn dục nam cũng làm cho số lượng, chất lượng cùng với sự hoạt động của tinh trùng giảm sút rất nhiều. Vì thế đa số nam giới khó hoặc không thể sinh con ở thời kỳ này.

Nội tiết tố leptine đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo mỡ cho cơ thể. Khi testosterone giảm sút sẽ làm tăng lượng leptine, làm tăng trưởng và tích tụ các tế bào mỡ gây béo phì, đặc biệt sự tích tụ mỡ ở vùng bụng gây ra béo bụng. Mỡ thừa còn thâm nhập các mạch máu gây tắc mạch, đồng thời làm thâm nhiễm mỡ các cơ quan phủ tạng khác (gan nhiễm mỡ…).

Testosterone có vai trò rất quan trọng trong việc tạo máu. Khi nội tiết tố này giảm, số lượng hồng cầu, lượng hemoglobin và hematicrit trong máu cũng giảm theo, làm cho sắc da khi nào cũng xanh tái, nhợt nhạt. Lượng testosterone giảm có thể gây hiện tượng khó thở trong giấc ngủ, gây ra những đợt ngừng thở ngắn hay thở không đều, đồng thời xuất hiện tiếng ngáy với cường độ và âm sắc to hơn, lạ hơn bình thường. Rối loạn nhịp thở cùng với tiếng ngáy làm cho sự thông khí ở phổi và ở não kém gây hiện tượng thiếu máu não. Vì vậy khi thức dậy sẽ cảm thấy mệt mỏi, uể oải, chán chường, nhức đầu, không tập trung…

Người có hiện tượng mãn dục nam nếu không được điều trị kịp thời, thường rơi vào trạng thái trầm cảm, thích sống cô độc, ít muốn giao tiếp, hay buồn, lo âu, dễ tủi thân… Những người này thường không chịu nổi stress. Nếu stress xảy ra, sức khỏe toàn thân của họ sẽ suy sụp nhanh chóng. Những người này nếu hút thuốc lá, uống rượu nhiều hoặc bị một số bệnh mãn tính kéo dài, bệnh nhiễm trùng… kèm theo thì đó chính là những yếu tố góp phần làm hiện tượng mãn dục nam xuất hiện nhanh và nặng hơn!

Hội chứng mãn dục nam là một giai đoạn mà người nam nào cũng phải trải qua, không rầm rộ, nặng nề thì cũng rối loạn vừa phải gây khó chịu, giảm chất lượng cuộc sống. Chúng ta cần hiểu rằng nội tiết tố sinh dục nam giảm sẽ kéo theo rất nhiều triệu chứng bệnh lý như đã trình bày ở trên. Tất cả những triệu chứng bệnh lý rối rắm và phức tạp xảy ra tại rất nhiều cơ quan tạng phủ trong cơ thể, tạo nên nhiều hội chứng bệnh lý đan xen nhau tưởng chừng như không thể giải thích nổi. Chính vì vậy có nhiều trường hợp bệnh nhân phải đi khám cùng lúc nhiều chuyên khoa (tim mạch, nội tiết, thần kinh, cơ xương khớp…) và uống cùng lúc nhiều toa thuốc của các thầy thuốc chuyên khoa. Có bệnh nhân phải dùng đến 12-13 loại thuốc trong một ngày, uống đến no bụng với nhiều phản ứng phụ chồng chéo nhau một cách độc hại thì làm sao cơ thể chịu cho nổi?!

Điều trị những triệu chứng rối loạn toàn thân như thế chỉ là sự bồi phụ đầy đủ nội tiết tố testosterone càng sớm càng tốt, khi những bệnh lý nặng, nghiêm trọng chưa xảy ra. Với chiếc chìa khóa testosterone, những người trải qua hiện tượng mãn dục nam sẽ được trở lại cuộc đời tươi đẹp với những sắc màu lung linh vốn có của nó. Việc sử dụng chiếc chìa khóa này cho chính xác và hiệu quả sẽ được trình bày trong bài viết ở số báo kỳ tới.

(*) Nguyên Phó viện trưởng Viện Y dược học dân tộc TPHCM

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây

Tin liên quan

Có thể bạn quan tâm

Tin mới