Khi doanh nghiệp quên Luật Cạnh tranh
 |
| Lẽ ra người dân có thể mua được thép xây dựng với giá thấp nếu không có thống nhất ấn định giá sàn của VSA. Ảnh: LT. |
(TBKTSG Online) – Nếu sự việc đúng như tin “Kiến nghị tăng thuế nhập khẩu thép thành phẩm” đăng trên TBKTSG Online, phản ánh cuộc họp của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) thì rõ ràng, các doanh nghiệp hội viên của VSA đã quên Luật Cạnh tranh khi thống nhất ngừng giảm giá, giữ giá thép mức 13,5-14 triệu đồng/tấn.
Bản tin có đoạn “Để đẩy mạnh tình hình tiêu thụ trong nước, tránh tình trạng các doanh nghiệp thi nhau phá giá để bán được hàng, VSA đã thống nhất với các doanh nghiệp trong cuộc họp chiều 7-10 là ngừng giảm giá, giữ giá ở mức 13,5 triệu đồng/tấn đến 14 triệu đồng/tấn, đã bao gồm 5% thuế VAT và phí vận chuyển (vì cá biệt có doanh nghiệp đã giảm giá đến mức còn 9,6 triệu đồng/tấn)”.
Khi bàn luận để đi đến thống nhất mức giá trên, không hiểu các doanh nghiệp hội viên của VSA đã vô tình hay cố ý lờ đi khía cạnh pháp lý của hành vi ấn định giá của họ.
Tại khoản 1 điều 8 của Luật Cạnh tranh được Quốc hội khóa XI, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 3-12-2004, có hiệu lực thi hành ngày 1-7-2005, đã ghi rõ: “Các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bao gồm: 1. Thỏa thuận ấn định giá hàng hóa, dịch vụ một cách trực tiếp hoặc gián tiếp”.
Tiếp đó, tại điều 9 quy định “Các thoả thuận hạn chế cạnh tranh bị cấm: 1. Cấm các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh quy định tại các khoản 6, 7 và 8 Điều 8 của Luật này”.
Việc VSA thống nhất giá thép, có thể hiểu là ấn định giá hàng hóa một cách trực tiếp, có nghĩa đã vi phạm Luật Cạnh tranh.
Không chỉ đối với thép mà lâu nay, trên thị trường hàng hóa, dịch vụ, có khá nhiều hiệp hội doanh nghiệp ngành hàng khi họp đã đưa ra những thỏa thuận về giá mang tính hạn chế cạnh tranh mà quên đi rằng luật pháp cấm những quy định kiểu này.
Hồi cuối tháng 4 năm nay, khi lãi suất ngân hàng có nhiều biến động, người dân đi gửi tiền cũng bức xúc khi Hiệp hội Ngân hàng ấn định mức lãi suất trần cho các ngân hàng hội viên. Lãi suất thực ra là một dạng dịch vụ tài chính. Lúc đó, trên báo chí, một số luật sư đã chỉ ra những sai phạm của Hiệp hội Ngân hàng và khẳng định người tiêu dùng hay các ngân hàng không nằm trong hiệp hội, thậm chí là hội viên của hiệp hội, đều có quyền kiện hiệp hội nếu không đồng tình với thỏa thuận ấn định trần lãi suất.
Việc ấn định lãi suất trần không khác gì các ngân hàng trong hiệp hội cùng nhau chèn ép người gửi tiền tiết kiệm. Và giờ thì đến lượt các chủ đầu tư, nhà thầu xây dựng và người dân có nhu cầu lẽ ra có thể mua được thép với giá hợp lý theo từng thời điểm thị trường nếu không bị VSA ấn định giá bán.
Lâu nay, nông dân bán nông sản, người tiêu dùng thường xuyên phải đối mặt với việc bị các hiệp hội doanh nghiệp chèn ép theo kiểu áp giá trần hay giá sàn trong mua bán giữa doanh nghiệp và khách hàng. Những mâu thuẫn gần như năm nào cũng xảy ra giữa nông dân trồng mía, điều hay hồ tiêu với các nhà chế biến tiêu, điều, mía đường vẫn cứ xảy ra. Nguyên nhân là do các hiệp hội tiêu, điều, mía đường vào đầu vụ thu hoạch, thường ngồi lại với nhau để thống nhất giá thu mua của nông dân.
Trước đây, khi báo chí chưa lên tiếng, họ gọi là thống nhất giá trần mua tiêu, điều, mía nhằm hạn chế tình trạng doanh nghiệp tranh mua đẩy giá lên cao. Sau này, khi báo chí lên tiếng nói thống nhất như vậy là chèn ép nông dân thì họ đổi cách gọi thành: “giá định hướng”. Bản chất của giá định hướng chính là gián tiếp ấn định giá hàng hóa dịch vụ, tức vi phạm Luật Cạnh tranh.
Không chỉ các doanh nhân thường xuyên “quên” chấp hành quy định của pháp luật mà ngay cả một số nhà quản lý, lắm lúc vì bức xúc trong điều hành và lo lắng cho thị trường cũng quên “sống và làm việc theo pháp luật!”. Chẳng hạn có lần, thấy giá sữa trong nước quá thấp so với chi phí của nông dân bỏ ra, có quan chức của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn còn đề nghị nhà nước ban hành giá sàn trong thu mua sữa.
HỒNG VĂN
