Khó tăng lương công chức trong năm tới
Tư Hoàng
 |
| Ông Phùng Quốc Hiển – Ảnh: TL Quốc hội |
(TBKTSG Online) – Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết khả năng tăng lương cho cán bộ công chức trong năm tới là rất khó khăn do ngân sách hạn hẹp.
Trong báo cáo về kết quả thực hiện ngân sách nhà nước năm 2015; dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2016 để đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường chiều 3-11, Chủ nhiệm Ủy ban Phùng Quốc Hiển đều khẳng định khó khăn trong hai luồng ý kiến đồng tình, và phản đối tại Quốc hội.
Không tăng lương vì không có nguồn
Về loại ý kiến cho rằng, chưa thể tăng lương trong bối cảnh ngân sách nhà nước (NSNN) hiện nay, ông Hiển cho biết các nguyên nhân sau:
Thứ nhất, dự toán thu NSNN đã được Chính phủ xây dựng sát thực tế nên khó có thể dự toán ở mức cao hơn.
Báo cáo cho biết, Chính phủ dự toán thu nội địa đã dự ước tăng 16,9% so ước thực hiện năm 2015, cao hơn dự kiến tốc độ tăng trưởng kinh tế và trượt giá; thu dầu thô đã tính giá bình quân 60 đô la Mỹ/thùng, cao hơn giá thời điểm hiện tại (48-50 đô la Mỹ/thùng); thu cân đối từ hoạt động XNK tăng 8,1%; đồng thời đã tính vào thu cân đối NSNN cả 30.000 tỷ đồng thu từ tiền bán bớt phần vốn Nhà nước tại một số doanh nghiệp.
Thứ hai, bố trí dự toán chi NSNN đã rất chặt chẽ.
Bố trí chi trả nợ thấp so với yêu cầu (còn phải vay để đảo nợ 95.000 tỷ đồng).
Dự toán chi thường xuyên đã bố trí triệt để tiết kiệm, đã giảm 10% dự toán chi thường xuyên của các bộ, cơ quan Trung ương so với dự toán năm 2015, hạn chế tối đa chi cho bộ máy quản lý nhà nước, đơn vị sự nghiệp công, chi mua sắm phương tiện, trang thiết bị đắt tiền; giảm tối đa kinh phí tổ chức hội nghị, hội thảo.
Chi đầu tư phát triển bố trí ở mức thấp so với nhu cầu nên khó cắt giảm; không thể vay để chi tăng lương vì không đúng quy định của Luật NSNN và dẫn đến tăng bội chi và nợ công năm 2016 và các năm tiếp theo.
Thứ ba, thực tế cho thấy năng suất lao động của khu vực hành chính nhà nước của ta còn thấp, bộ máy hành chính nhà nước cồng kềnh.
Trong khi tinh giản biên chế chưa được thực hiện quyết liệt và hiệu quả, cải cách khu vực sự nghiệp công còn chậm, việc tăng lương cũng dẫn tới tăng chi lớn cho NSNN, làm giảm nguồn lực cho chi đầu tư phát triển, đảm bảo các chính sách an sinh xã hội, nhất là khu vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn là những đối tượng không hưởng lương nhà nước.
Ông Hiển cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, tại Báo cáo bổ sung 596/BC-CP ngày 30-10-2015 của Chính phủ, Chính phủ đã kiến nghị Quốc hội cho phép báo cáo về khả năng bố trí tăng lương năm 2016 và lộ trình tăng lương từ năm 2017 trở về sau tại Kỳ họp thứ 11 của Quốc hội khóa 13, sau khi đã có kết quả thực hiện NSNN năm 2015 và căn cứ tình hình kinh tế – xã hội những tháng đầu năm 2016.
Ông khẳng định: “Phương án này bảo đảm điều hành NSNN chủ động và chắc chắn, song chưa khẳng định được khả năng và thời điểm tăng lương”.
Muốn tăng lương thì bộ, ngành, địa phương tự cân đối
Bên cạnh đó, ông Hiển cho biết, có các ý kiến cho rằng, cần thiết phải tăng lương cho cán bộ, công chức có hệ số lương trên 2,34 với mức tăng là 5%, thực hiện từ ngày 1-5-2016.
Loại ý kiến này đề nghị điều chỉnh tăng 5% lương cơ sở đối với đối tượng là cán bộ, công chức có hệ số trên 2,34; thời điểm thực hiện từ ngày 1-5-2016 (các đối tượng khác vẫn giữ nguyên như quy định hiện hành và bổ sung thêm đối tượng người nghỉ hưu lương thấp dưới 2 triệu và giáo viên mầm non như Chính phủ đã trình Quốc hội).
Tuy nhiên, ông Hiển cho rằng, theo quy định của Luật NSNN và nguyên tắc xây dựng dự toán NSNN năm 2016 thì khi phát sinh chính sách mới cần phải có nguồn tài chính đảm bảo.
Vì vậy, ông cho rằng, ý kiến này đề xuất về nguồn làm lương, trên cơ sở dự toán đã giao cho các bộ, ngành, địa phương; và đề nghị các bộ, ngành, địa phương tự cân đối từ nguồn tăng thu, tiết kiệm và sắp xếp, cơ cấu lại các khoản chi thường xuyên, sắp xếp lại bộ máy nhân sự và giảm tối đa các chi phí như tổ chức hội thảo, hội nghị, xăng xe, điện, nước, văn phòng phẩm, tiếp khách… và các khoản chi không thực sự cấp thiết khác để tạo nguồn tăng lương.
Theo phương án này, một mặt sẽ cải thiện thêm thu nhập cho cán bộ, công chức, tạo mặt bằng chung trong hệ thống hành chính nhà nước mà không làm tăng dự toán chi NSNN.
Tuy nhiên, ông Hiển cho rằng, phương án này có thể dẫn đến phát sinh khó khăn đối với các địa phương nghèo vì khả năng tăng thu, tiết kiệm chi hạn chế và một số ngành đặc thù như quốc phòng – an ninh, tư pháp.
Ông khẳng định: "Đồng thời, nếu đây là giải pháp trong dài hạn sẽ dẫn đến những khó khăn và mất cân đối lớn ở một số địa phương, bộ, ngành, lĩnh vực."
Ngân sách Trung ương thâm thủng
Trước đó, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội, thu cân đối ngân sách trung ương (NSTW) hụt khoảng 31.300 tỷ đồng.
Để xử lý phần hụt thu của NSTW, Chính phủ đã đề nghị phương án sử dụng một phần tiền bán bớt cổ phần Nhà nước tại doanh nghiệp (khoảng 10.000 tỷ đồng), đồng thời, tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên những tháng cuối năm 2015 (khoảng 650 tỷ đồng) và một phần dự toán dự phòng NSTW (khoảng 3.500 tỷ đồng).
Phần dự ước hụt thu NSTW còn lại (17.150 tỷ đồng), Chính phủ khẳng định sẽ tiếp tục rà soát các nguồn thu, quyết liệt tổ chức chống thất thu, chống nợ đọng thuế, phấn đấu tăng thu cao hơn, bảo đảm bù đắp số hụt thu này của NSTW.
Trường hợp còn hụt thu sẽ sử dụng một phần trong số 10.000 tỷ đồng từ nguồn bán bớt cổ phần của Nhà nước tại doanh nghiệp.
