Không đồng tình chuyển “tiền thành tù”?
Đá Bàn
 |
|
Nếu không có tiền đóng phạt có thể án phạt tiền sẽ chuyển thành phạt tù, theo dự thảo Bộ luật hình sự. |
(TBKTSG Online) – Quan điểm hành chính là “em” hình sự (đối với hình phạt tiền) và chuyển đổi “tiền thành tù” trong dự thảo Bộ luật hình sự không được các chuyên gia pháp luật ủng hộ.
Các đơn vị thuộc Bộ Tư pháp vừa có báo cáo rà soát các nội dung liên quan đến dự thảo Bộ luật Hình sự. Hai vấn đề nổi lên từ báo cáo này là sự phản biện đối với quan điểm chuyển từ phạt tiền sang phạt tù và hành chính là “em” hình sự.
Quan điểm hành vi phạm tội nghiêm trọng hơn hành vi vi phạm hành chính nên việc xử phạt hình sự phải nghiêm khắc hơn xử phạt hành chính đã được thể hiện trong dự luật. Cụ thể, đối với loại hành vi vi phạm vừa có chế tài xử phạt hành chính vừa có chế tài xử lý hình sự thì mức khởi điểm của hình phạt tiền trong chế tài hình sự phải bằng hoặc cao hơn mức tối đa của phạt tiền hành chính.
Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia pháp luật nêu trong báo cáo trên, tính nghiêm khắc của việc xử phạt hình sự so với xử phạt hành chính không chỉ thể hiện thuần túy ở chế tài xử phạt mà còn ở các khía cạnh khác liên quan đến quy trình tố tụng hình sự và đặc biệt là hậu quả pháp lý mà người bị kết án phải gánh chịu – đó là án tích.
Ngoài ra, mức phạt tiền hành chính tối đa không phải áp dụng đối với mọi trường hợp vi phạm hành chính mà thường chỉ áp dụng trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng có nhiều tình tiết tăng nặng… Vì thế, việc đồng loạt lấy mức tối đa của phạt tiền hành chính đối với từng loại vi phạm để áp dụng cho mọi trường hợp phạm tội đơn giản liên quan đến từng loại vi phạm đó (khung cơ bản) là không phù hợp.
Cho nên, ông Đặng Thanh Sơn, Cục trưởng Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật, nói trong báo cáo rằng không nhất thiết trong mọi trường hợp mức khởi điểm của hình phạt tiền trong chế tài hình sự phải bằng hoặc cao hơn mức tối đa của phạt tiền hành chính. “Nếu cứ quan niệm hành chính là “em” hình sự sẽ có nhiều điểm vướng, vì mối quan hệ giữa hành chính và hình sự không đơn thuần là phạt tiền, mà còn tước quyền sử dụng giấy phép và cấm hành nghề…”, trích lời ông Sơn tại báo cáo.
Riêng về việc bổ sung cơ chế chuyển phạt tiền hoặc cải tạo không giam giữ thành tù trong trường hợp người bị kết án cố tình không chấp hành án phạt tiền, án cải tạo không giam giữ cũng có nhiều ý kiến phản biện. Theo Phó vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự hành chính, ông Nguyễn Văn Hoàn, việc dự luật bổ sung cơ chế chuyển “tiền thành tù” là để bảo đảm tăng tính răn đe, phòng ngừa. Nếu chờ để xử lý về tội không chấp hành án thì quá lâu mà không hiệu quả và hầu như tội này không được xét xử trên thực tế.
Tuy nhiên, theo ý kiến phản biện của các chuyên gia tại báo cáo nói trên việc bổ sung quy định này cần được cân nhắc thận trọng, bởi lẽ đây là việc chuyển đổi hình phạt theo hướng nặng hơn (từ không tù trở thành tù). Hơn nữa, sẽ phải tính đến nhiều vấn đề như nếu chuyển đổi thì tỷ lệ chuyển đổi là bao nhiêu, đặc biệt là tỷ lệ chuyển tiền thành tù và nhất là trường hợp khung hình phạt được áp dụng không có quy định hình phạt tù; thủ tục, thẩm quyền chuyển đổi như thế nào cần phải được làm rõ…
Phó vụ trưởng Vụ các vấn đề chung về xây dựng pháp luật, ông Trần Văn Đạt, cho biết kết quả khảo sát của Viện Khoa học pháp lý cho thấy cơ chế chuyển đổi được người dân ủng hộ nhưng “khó” ở chỗ đây là cơ chế đi ngược lại bảo vệ quyền con người khi chuyển từ không tù thành tù.
Xem thêm:
