Mekong 1000 chưa thể nâng chất nhân lực ĐBSCL
Trung Chánh
![]() |
Theo PGS-TS Lê Việt Dũng, tuy chất lượng nguồn nhân lực của ĐBSCL có thay đổi, nhưng chưa có tác động cho cả khu vực này. Ảnh: Trung Chánh |
(TBKTSG Online) - Sau 10 năm thực hiện chương trình Mekong 1000 nhằm đào tạo 1.000 cán bộ khoa học kỹ thuật sau đại học ở nước ngoài cho toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), chất lượng nguồn nhân lực của vùng này tuy đã được cải thiện, nhưng do con số được gởi đi đào tạo còn khiêm tốn nên vẫn chưa có tác động đáng kể, theo PGS-TS Lê Việt Dũng, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Cần Thơ.
Tại hội thảo “Nguồn nhân lực cho phát triển ĐBSCL” được tổ chưc tại Cần Thơ hôm nay, 5-11, PGS-TS Lê Việt Dũng cho biết tính đến thời điểm này, tức sau 10 năm kể từ khi bắt đầu thực hiện đề án “Đào tạo 1000 cán bộ khoa học kỹ thuật sau đại học ở nước ngoài cho 13 tỉnh, thành ĐBSCL” vào tháng 8-2005, các địa phương trong vùng đã đưa được 600 lượt ứng viên đi học nước ngoài.
Các ứng viên tham gia chương trình này - gọi tắt là chương trình Mekong 1000 – được gởi đi học tại 160 viện, trường thuộc 23 quốc gia trên thế giới như Anh, Úc, Nhật Bản, Đức, Bỉ, Mỹ, Hà Lan, Pháp, Na uy…, trong đó, đã đào tạo xong 400 ứng viên.
Theo ông Dũng, các ứng viên được đào tạo ở rất nhiều chuyên ngành khác nhau như kinh tế chiếm 21,7% trên tổng số ứng viên đã đưa đi đào tạo (600 lượt); công nghệ sinh học và công nghệ thực phẩm chiếm 14,1%; nông nghiệp, thủy sản 13%; công nghệ thông tin, viễn thông 9,6%; giáo dục, luật 9,8%; xây dựng 8,7%; môi trường 7,2%; y khoa và dược 3,3% và các chuyên ngành khác chiếm 12,5% trên tổng số ứng viên đã đưa đi đào tạo.
Còn xét về khu vực, theo ông Dũng, có 51% trên tổng số ứng viên đã đưa đi đào tạo tại châu Âu; 6% sang châu Mỹ; 24% qua các nước châu Á, và 19% đi châu Úc.
Trả lời câu hỏi của TBKTSG Online bên lề hội thảo về chất lượng của chương trình này, ông Dũng cho rằng chương trình này được phát huy tốt. “Sau khi đào tạo xong, đa phần các em này về cơ quan Nhà nước, về các trường làm việc, và chỉ có một số ít làm cho các doanh nghiệp,” ông cho biết.
Theo ông Dũng, chương trình Mekong 1000 có đóng góp rất lớn cho sự hình thành các trường cao đẳng, trường nghề ở ĐBSCL, và “đây là yếu tố cốt lõi để nâng chất lượng nguồn nhân lực lên,” ông nói
Ngoài ra, cũng theo ông Dũng, các ứng viên sau khi học xong trở về làm tham mưu rất tốt cho các sở, ngành của các địa phương ở ĐBSCL. “Khi chúng tôi đến làm việc ở các tỉnh, đặc biệt là của thành phố Cần Thơ, thì vai trò tư vấn, giúp việc của nhóm Mekong 1000 cho thủ trưởng của những cơ quan này đã được thể hiện rất rõ. Tôi đánh giá là có hiệu quả và chắc chắn cái nhóm này (Mekong 1000) trong vòng 5 năm nữa sẽ phát huy hơn và nếu các em có vị trí trong quản lý nhà nước cao hơn, thì phát huy càng tốt hơn,” ông Dũng cho biết.
Tuy nhiên, theo nhìn nhận của ông Dũng, với số lượng 400 ứng viên đã được đào tạo mà chia cho 13 tỉnh, thành ĐBSCL, thì rõ ràng lực lượng này còn quá mỏng, nhất là đội ngũ về tham gia giảng dạy ở các trường cao đẳng, trường nghề còn khá hạn chế, cho nên chưa đủ để làm thay đổi đáng kể chất lượng nguồn nhân lực của ĐBSCL. “Số lượng này nó có tác động, nhưng chưa có tác động cho cả khu vực ĐBSCL,” ông nhận xét.
Thực tế, Tiến sĩ Vũ Anh Pháp của Viện Nghiên cứu Phát triển ĐBSCL, dẫn một số liệu báo cáo năm 2014, cho biết chất lượng nguồn nhân lực của ĐBSCL còn rất hạn chế.
Cụ thể, toàn khu vực có 18 triệu người, trong đó có 10,5 triệu người trong độ tuổi lao động, chiếm 58% dân số của vùng. Tuy nhiên, chỉ có 10,4% số người trong độ tuổi lao động (tương đương chỉ hơn 1 triệu người) đã qua đào tạo, một con số quá khiêm tốn.
Trở lại chương trình Mekong 1000, ông Dũng của Đại học Cần Thơ, thừa nhận trong khoảng 2-3 năm trở gần đây, chương trình này đã chựng lại. “Như tôi nói, hiện nay chương trình này nó còn bị ảnh hưởng của nhiệm kỳ và bây giờ đã chuyển qua nhiệm kỳ mới, cho nên chuẩn bị cho một chiến lược mới, thì mấy anh ấy (lãnh đạo) phải có thời gian vì cái thủ tục của mình mà!” ông Dũng giải thích.
Theo dự kiến, tổng số thạc sĩ, tiến sĩ được đạo thông qua chương trình Mekong 1000 là 1.015 người, trong đó, có 825 thạc sĩ và 190 tiến sĩ.
Về kinh phí, tổng dự toán của chương trình là trên 49 triệu đô la Mỹ với học phí bình quân dự kiến: 20.000 đô la Mỹ/thạc sĩ/2 năm và 30.000 đô la Mỹ/tiến sĩ/3 năm, bao gồm sinh hoạt phí, bảo hiểm, visa, vé máy bay. Tuy nhiên, thực tế mức chi phí trung bình để đào tạo ứng viên như sau: thạc sĩ là hơn 34.200 đô la Mỹ/người và tiến sĩ là hơn 59.000 đô la Mỹ/người. |