Mưa đau
Hồng Phúc
 |
| Cơn mưa lớn hôm 13-7 đã biến Hà Nội thành sông. Ảnh: Hoàng Hà. |
(TBKTSG) – “Mưa gì mà đau!”. Người đàn ông đứng tuổi đang hì hụi dắt chiếc xe máy chết đuối, hắt ra câu cảm thán, dù biết người đi bên cạnh chưa hề quen biết. Chỉ là đi qua cùng một cơn mưa.
Chỉ sau một cơn mưa đầu mùa, cả Hà Nội tê liệt và rã rời. Vài người chết, rất nhiều người bị thương vì sa vào ổ gà, hố ga. Hàng nghìn xe máy, ô tô xếp hàng dài dằng dặc trên mọi nẻo đường.
Trong cơn mưa, sự khốn khổ được bày ra. Người ta vật lộn với nước bẩn, với mọi loại xe cộ, với sự lo lắng và mệt mỏi. Có những cuộc điện thoại cầu cứu. Có tiếng oán trách cơ quan chức năng, tiếng gào rú của xe máy sặc nước, tiếng tranh cãi, tiếng thở than.
Người Hà Nội hoang mang, nháo nhác hỏi nhau ở phía trước ngập nhiều không, còn bao lâu mới đến bờ… Không hề thấy bóng dáng một nhân viên nào của ngành thoát nước, hay quản lý đô thị, ít nhất là ở chỗ tôi lội bì bõm. Cảnh sát và thanh tra giao thông chỉ một số ít đứng hướng dẫn đường đi ở những chỗ… không ngập, còn lại, một số ngồi trên chiếc ô tô gầm cao, kính kín mít, chạy giữa đám người vật lộn với mưa và lụt lội bên ngoài.
Vô vàn hố ga, nắp cống trở thành bẫy người chực chờ trên đường đi, dưới làn nước. Một người dân ven đường Tôn Đức Thắng hy sinh cái xe máy, cho nó ngâm mình, che miệng hố ga. Vừa sáng nay đã có một cô gái sa chân xuống hố này được đưa đi bệnh viện.
Và từ sáng đến chiều, dân công sở thay vì có một ngày đầu tuần bận rộn, thì chỉ lo gọi điện thoại cho nhau xem… có bị làm sao không? 10 giờ sáng, ở các công sở chưa có tới một nửa số nhân viên.
Một số lãnh đạo cơ quan chức năng sau đó trả lời rằng những điểm ngập sâu nhất trong cơn mưa hôm 13-7 chỉ ngập 0,4 mét mà không nhìn thấy nhan nhản trên báo chí hình ảnh nước ngập đến ngực người lớn. Không lẽ thước của ngành thoát nước khác với thước của dân?
Mưa làm người ta đau, vì bị ngã dúi dụi khi vấp cống rãnh, gờ đường đang bị đào xới, vỉa hè gạch lổn nhổn, cống thoát nước đang làm lại. Hầm xe cơ giới Kim Liên với kinh phí xây dựng hơn 467 tỉ đồng cũng thành sông.
Mới một cơn mưa đầu mùa, bao nhiêu cuộc hẹn bị hủy, bao nhiêu hợp đồng bị đình trệ, bao nhiêu người bị tai nạn… Không thấy ai nhận trách nhiệm. Và sau đó, mọi câu hỏi rơi vào im lặng. Mưa làm người ta mất đi cơ hội, tiền và cả niềm tin, trừ tụi trẻ con mê tát cá.
Thực tế, không ít thành phố lớn trên thế giới đối mặt với ngập úng (theo kiến trúc sư Trần Huy Ánh – Bê tông hóa vỉa hè Hà Nội làm giảm khả năng tiêu thoát nước, VNExpress 17-7), song, mỗi nơi đều có giải pháp phù hợp để khắc phục. Hà Nội chưa có giải pháp thích ứng lại còn làm vấn đề trầm trọng thêm. Dự án thoát nước Hà Nội đã được JICA đề xuất cách đây hơn 20 năm, khi đô thị hóa có tốc độ thấp hơn hiện nay rất nhiều. Các nhà quản lý đang tuyên bố làm hết sức nhưng là làm theo cái kịch bản cũ kỹ, bản thân nó đã có nhiều hạn chế, bất cập, lại có thêm nhiều việc vô lý khác, như việc bê tông hóa tràn lan vỉa hè, lát đá lèn chặt thành và đáy hồ điều hòa, làm giảm diện tích mặt thấm nước, triệt tiêu khả năng thẩm thấu. Thực tế 20 năm qua, Hà Nội đô thị hóa quá nhanh nên rất cần phải bổ sung gấp các trạm bơm (thay vì chỉ có một trạm bơm Yên Sở) và nhanh chóng phân vùng thoát nước mới cho Hà Nội.
Sự bất an của người Hà Nội không chỉ đến từ những cơn mưa. Một người bạn nói đùa rằng có những ngành nghề chỉ có thể phát triển ở Việt Nam, như bình nước treo inox, máy ổn áp, than tổ ong…, vì ở các nước khác hệ thống điện nước và các dịch vụ công cơ bản đều rất tốt và ổn định, không mất nước, không điện phập phù (trừ những sự cố hiếm hoi), nên đâu cần xài những thứ đó.
Thực ra, sự bất an đã thành thói quen đến nỗi người ta không nhận ra và nghiễm nhiên cho rằng việc không thể làm chủ được nhịp sống cơ bản của mình là lẽ đương nhiên.
Hết cơn nắng lửa kèm theo cúp điện, lại đến mưa đau. Và Hà Nội 1.000 năm vẫn còn ngổn ngang với bao nhiêu dự án “hoành tráng”, trong khi những điều kiện cơ bản cho một đời sống dân cư yên lành lại chưa được đảm bảo.
Lại tháng Bảy, lại bắt đầu mưa…
