(KTSG Online) – Động thái giảm lãi suất thấp hơn kỳ vọng của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) cho thấy giới chức trách đang lo ngại sức khỏe của các ngân hàng nếu lãi cho vay giảm mạnh. Bắc Kinh đang rơi vào thế kẹt, một mặt muốn chi phí vay giảm nhanh để vực dậy nền kinh tế, mặt khác, muốn bảo đảm sự ổn định của hệ thống ngân hàng 56.000 tỉ đô la.
- Dân Trung Quốc đổ xô sang Hồng Kông gửi tiền ngân hàng, mua bảo hiểm
- Cuộc giải cứu bất động sản đang khiến các ngân hàng Trung Quốc trả giá
Hôm 21-8, PBoC gây bất ngờ khi công bố quyết định giảm lãi suất thấp hơn dự báo của thị trường. Ngân hàng này quyết định giảm lãi suất chuẩn (LPR) kỳ hạn 1 năm 10 điểm cơ bản, xuống còn 3,45%. Trước đó, các nhà kinh tế dự báo PBoC sẽ giảm 15 điểm cơ bản. LPR kỳ hạn 1 năm là cơ sở để các ngân hàng áp lãi suất cho vay tiêu dùng và kinh doanh trong ngắn hạn.
Đồng thời, PBoC giữ nguyên LPR kỳ hạn 5 năm ở mức 4,2%, thay vì giảm theo dự báo. LPR này là cơ sở để các ngân hàng tính toán lãi suất đối với các khoản vay thế chấp.
Tháng trước, Bộ Chính trị Trung Quốc tuyên bố sẽ giải quyết các khó khăn và thách thức mới đang kìm hãm tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Thông điệp này dường như mở ra cánh cửa để chính phủ triển khai các biện pháp kích thích kinh tế quyết liệt hơn
Nhưng các lời kêu gọi cho phép các ngân hàng kiếm được “mức lợi nhuận hợp lý” giải thích vì sao PBoC công bố quyết định giảm lãi suất khiên tốn hơn dự báo vào hôm qua.
Các chuyên gia nhận định, việc cắt giảm lãi suất thấp hơn dự kiến làm nổi bật một tình thế tiến thoái lưỡng nan đối với Bắc Kinh: làm thế nào để cân bằng giữa mong muốn kích thích nền kinh tế đang trì trệ, bằng cách giảm chi phí vay, với nhu cầu duy trì sự ổn định của hệ thống ngân hàng trị giá 56 nghìn tỷ đô la của Trung Quốc cũng như hỗ trợ đồng nội tệ.
PBoC cho biết trong một báo cáo chính sách tiền tệ: “Rủi ro cho vay của các ngân hàng sẽ mất một thời gian để bộc lộ và họ nên có một lượng dự trữ tài chính và vùng đệm rủi ro nhất định”.
Mức giảm khiêm tốn về lãi suất cho vay được công bố bất chấp một loạt dữ liệu kinh tế u ám trong thời gian gần đây, Những lo lắng về lợi nhuận của các ngân hàng lớn, chủ yếu thuộc sở hữu nhà nước của Trung Quốc, đại diện cho nền kinh tế rộng lớn hơn, được coi là yếu tố trung tâm để PBoC giảm lãi suất ở mức thận trọng. Lãi suất thấp hơn thường làm giảm lợi nhuận của ngân hàng bằng cách thu hẹp biên lãi thuần (NIM)m khoảng cách giữa lãi trả cho người gữi tiền và lãi tính cho các khoản vay, của họ.
Các nhà phân tích của Goldman Sachs cho rằng, áp lực biên lãi thuần là lý do chính đằng sau việc cắt giảm LPR thấp hơn dự kiến.
Tuy nhiên, sức khỏe tổng thể của nền kinh tế cũng là mối lo ngại lớn đối với các ngân hàng.
“Kịch bản xấu nhất có thể xảy ra với các ngân hàng Trung Quốc không phải là biên lãi thuần bị thu hẹp, mà là nền kinh tế rơi vào suy thoái”, Larry Hu, chuyên gia kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Macquarie, nhận xét.
Những người tham gia thị trường bất an trong những tuần gần đây trước các dấu hiệu cho thấy cuộc khủng hoảng thanh khoản kéo dài hai năm của các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc đang ảnh hưởng đến ngành công nghiệp tín quỹ giá 2,9 nghìn tỉ đô la của đất nước. Country Garden, công ty xây dựng nhà tư nhân lớn nhất Trung Quốc, đã bỏ lỡ các khoản thanh toán trái phiếu đô la Mỹ trong tháng này. Trong khi đó, các đơn vị liên kết của Tập đoàn quản lý tài sản Zhongzhi cũng không thanh toán các sản phẩm tiết kiệm đúng hạn.
Những dấu hiệu đó xuất hiện khi Bắc Kinh tiếp tục đối mặt với tác động trực tiếp của cơn suy thoái bất động sản, cũng như xuất khẩu suy yếu, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên tăng cao. Nền kinh tế Trung Quốc đã rơi vào tình trạng giảm phát vào tháng 7. Các ngân hàng đầu tư lớn ở Phố Wall đã cắt giảm dự báo tăng trưởng cả năm của Trung Quốc xuống dưới mục tiêu 5% của Bắc Kinh, vốn đã là mức thấp nhất trong nhiều thập niên.
Những khó khăn kinh tế đó dự kiến sẽ được phản ánh trong kết quả kinh doanh hàng quí của các ngân hàng Trung Quốc khi họ báo cáo trong tuần này và tuần tới.
Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc, Ngân hàng Truyền thông Trung Quốc và Ngân hàng Thương nhân Trung Quốc có thể phải đối mặt với gánh nặng trích lập dự phòng lớn hơn trong nửa cuối năm 2023 và đầu năm 2024 sau khi Country Garden không thanh toán trái phiếu đô la đúng hạn.
Biên lãi thuần, một chỉ số quan trọng về khả năng sinh lời của các ngân hàng, bị thu hẹp trong nửa đầu năm 2023, theo PBoC.
Dữ liệu từ Cơ quan quản lý tài chính quốc gia Trung Quốc cho thấy, lợi nhuận của ngành ngân hàng vẫn tăng 2,6% trong sáu tháng đầu năm nay. Tuy nhiên, đây là tốc độ tăng trưởng lợi nhận chậm nhất kể từ cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19 và thấp hơn nhiều so với mức tăng 7,1% vào nửa đầu năm 2022. Các ngân hàng Trung Quốc đạt tổng lợi nhuận 1,3 nghìn tỉ nhân tệ trong nửa đầu năm.
Động thái cắt giảm lãi suất thấp hơn dự kiến trong tuần này không loại trừ khả năng Bắc Kinh tung ra thêm nhiều biện pháp kích thích trong những tháng tới. Carlos Casanova, chuyên gia kinh tế cấp cao về châu Á tại Union Bancaire Privée, cho rằng động thái này nhằm “tiết kiệm một số hỏa lực” để chuẩn bị một đợt cắt giảm LPR khác trong quí 4,
Casanova nói thêm, Bắc Kinh có thể cũng sẽ thử các cách tiếp cận khác để thúc đẩy tăng trưởng. “Chúng tôi kỳ vọng Bắc Kinh sẽ tiếp tục kích thích tài chính có mục tiêu và nới lỏng chính sách thận trọng vĩ mô trên diện rộng”, ông nói.
Hong Hao, nhà kinh tế trưởng tại Grow Investment Group, nói: “Chúng ta nên kỳ vọng lãi suất sẽ tiếp tục giảm. Lãi suất ở các khoản vay thế chấp chưa thanh toán thấp hơn sẽ giảm gánh nặng cho các hộ gia đình và tăng mức tiêu dùng. Nhưng điều đó cũng có nghĩa là biên lãi thuần của các ngân hàng thương mại sẽ bị nén lại”.
Thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc có thể là xác định điểm mà tại đó tỷ suất lợi nhuận ngân hàng thấp trở thành một vấn đề lớn hơn so với những điểm yếu kinh tế mà họ muốn giải quyết. Các nhà phân tích của ngân hàng Morgan Stanley cho rằngm vấn đề biên lãi thuần của các ngân hàng giảm hơn nữa và khả năng xử lý rủi ro giảm đó có thể là thách thức thực sự đối với giới chức trách trong vài năm tới.
Đối với Larry Hu của Macquarie, khả năng bơm thanh khoản vào hệ thống ngân hàng của PBoC sẽ giảm thiểu bất kỳ cuộc khủng hoảng ngân hàng rộng lớn nào.
“Tôi quan tâm nhiều hơn đến lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc. Nếu lĩnh vực này tiếp tục suy yếu, điều đó sẽ ảnh hưởng đến triển vọng tăng trưởng trong năm nay.”
Theo Financial Times
