Người miền Tây ăn hến
Hữu Tưởng
 |
| Gỏi hến trộn cóc non. Ảnh: Hữu Tưởng |
(TBKTSG Online) - Hến là loài nhuyễn thể hầu như có quanh năm nơi các sông rạch ở đồng bằng sông Cửu Long. Mỗi khi ra chợ, gặp người bán ruột hến là tôi nhớ về kỷ niệm cùng các bạn vào những buổi trưa hè dầm mình dưới sông bắt hến. Khi nước ròng, lội sát mé sông dẫm lên lớp sình non đụng phải hến nhám cả chân.
Chỉ cần lấy rổ xúc và đãi nhiều vòng trong nước cho sạch đất là được cả ký hến. Dùng tay lựa những con to (cỡ đầu ngón tay cái), vỏ màu nâu sẫm cho vào thùng, sau đó luộc chín, “đánh chén” ngay với nước mắm chanh, tỏi ớt thật thú vị. Nhưng theo ngoại tôi, ăn như thế sẽ là một sự phí phạm sản vật của thiên nhiên ban tặng cho con người.
 |
| Ruột hến. Ảnh: Hữu Tưởng |
Hến, tuy là thức ăn dân dã, nhưng qua bàn tay khéo léo của các bà nội trợ miệt vườn sẽ trở thành món ngon độc đáo không thể nào quên như ruột hến xào sả ớt, ruột hến chưng hột vịt, ruột hến nấu canh hẹ (với nước luộc hến), cơm hến… Nhưng món hến được ngoại tôi chế biến, ăn rồi nhớ mãi là gỏi hến trộn cóc non và ruột hến xào lá cách.
Trước hết, hến bắt được (hay mua ở chợ) về, ngoại cho vào thau rửa sạch đất và cho vào nồi luộc chín, gỡ lấy ruột (khoảng 200 gram) cho vào tô (hiện nay ruột hến luộc ở Cần Thơ, giá khoảng 4 chục ngàn đồng một ký lô). Kế đến, ngoại đổ ruột hến vào chảo phi mỡ, tỏi, hành cho thơm và thêm ít bột ngọt, muối cho vừa khẩu vị rồi xào chín. Cóc non (khoảng 4 trái), ngoại gọt vỏ rửa sạch bằm nhuyễn (có khi dùng xoài xanh), rồi cho cóc non lẫn ruột hến vào dĩa trộn đều. Cuối cùng, ngoại cho rau răm (hoặc rau thơm) xắt nhuyễn và ít đậu phộng rang đâm giập rắc lên, múc ra dĩa, và cũng không quên pha thêm chén nước mắm chanh tỏi ớt vào nữa, thế là xong.
 |
| Hến xào lá cách. Ảnh: Hữu Tưởng |
Riêng món ruột hến xào lá cách thật thú vị. Theo ngoại, lá cách là vị thuốc có tác dụng mát gan, lợi tiểu, mùi thơm và vị nhân nhẩn rất đặc trưng. Lá cách dùng phải lựa lá vừa ăn (không già cũng không quá non) đem về rửa sạch, xắt nhuyễn. Ruột hến cho vào chảo phi mỡ, tỏi thơm, nêm gia vị (muối, đường, bột ngọt) cho vừa ăn, xào chín. Cho lá cách (đã xắt nhuyễn) vào xào cùng ruột hến. Chờ lá cách vừa chín tới, nhắc xuống, múc ra dĩa. Để món ăn có vị béo, thơm hấp dẫn cần thêm đậu phộng rang giã giập. Món nầy xúc với bánh tráng mè nướng hoặc ăn với cơm nóng “rất bắt”!
Ruộng vườn của ông bà ngoại tôi nay đã nằm trong khu quy hoạch. Những mảnh ruộng, con sông đều bị san lấp cả. Còn đâu nữa những ngày hè cùng lũ bạn vui đùa xuống sông bắt hến.Thỉnh thoảng ra chợ bắt gặp người bán ruột hến, lòng tôi bồi hồi, xúc động nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ nơi quê nhà da diết!
