(KTSG Online) – Nông dân và các nhà sản xuất thực phẩm trong khu vực Liên minh châu Âu (EU) đã đưa ra các cảnh báo về tình trạng thiếu hụt nguồn cung thực phẩm và giá cả sẽ còn tăng đáng kể đối trong mùa đông sắp tới, khi họ buộc phải dừng hoặc thu hẹp sản xuất vì không kham nổi chi phí năng lượng cao ngất ngưỡng.
Trong vòng một năm qua, tính đến tháng 7, giá bơ (chế phẩm làm từ sữa) ở châu Âu tăng 81,3%, trong khi đó, giá sữa bột tăng hơn 50% và giá thịt bò cao tăng 28%, theo dữ liệu của Ủy ban châu Âu (EC).
Copa-Cogeca, liên minh nông dân và hợp tác xã nông nghiệp ở Liên minh châu Âu (EU), FoodDrink Europe và PFP, hai trong số các hiệp hội sản xuất thực phẩm lớn ở châu Âu, cho biết các thành viên của họ đã bắt đầu dừng hoạt động hoặc giảm sản lượng để ứng phó với hóa đơn năng lượng ngày càng tăng cao.
Đồng thời, họ yêu cầu các chuỗi sản xuất thực phẩm được miễn trừ khỏi bất kỳ biện pháp cắt giảm sử dụng năng lượng nào của châu Âu.
“Những đợt tăng giá năng lượng mới nhất, đặc biệt là khí đốt tự nhiên và điện, đe dọa tính liên tục của chu kỳ sản xuất thực phẩm nông nghiệp, do vậy, đe dọa khả năng tiếp tục cung cấp các mặt hàng nông sản thiết yếu, các sản phẩm thực phẩm và nguyên liệu thức ăn chăn nuôi”, Copa-Cogeca, FoodDrink Europe và PFP cho biết trong một tuyên bố chung trước thềm cuộc khẩn cấp cuộc họp của các Bộ trưởng năng lượng EU dự kiến diễn ra ngày 9-9 tại Brussels, Bỉ.
Giá năng lượng tăng vọt trong năm nay do tác động của cuộc chiến ở Ukraine, với việc Nga bóp nghẹt dòng chảy khí đốt đến châu Âu để trả đũa các lệnh trừng phạt của phương Tây. Điều này đã làm dấy lên lo ngại về việc châu Âu phải hạn chế sử dụng năng lượng khi nhu cầu tăng lên trong những tháng lạnh mùa đông.
Pekka Pesonen, Tổng thư ký Copa-Cogeca, cho biết người tiêu dùng châu Âu sẽ phải đối mặt với giá cả cao hơn và tình trạng khan hiếm nhiều loại trái cây và rau quả trong mùa đông này. “Đó là điều mà chúng tôi chưa từng chứng kiến trước đây. Không ai thấy điều này sắp xảy ra và sẽ gây ra những hậu quả rộng lớn như vậy”.
Năng lượng được sử dụng trong suốt quá trình sản xuất thực phẩm từ phân bón đến thu hoạch đến trữ lạnh nông sản. Pesonen giải thích rằng ngành công nghiệp sản xuất bơ sữa và bánh nướng đặc biệt dễ tổn thương bởi chi phí tăng cao vì quá trình thanh trùng và tạo sữa bột tiêu tốn nhiều năng lượng.
Giá bơ ở EU đã tăng 81,3% trong vòng một năm qua, tính đến tháng 7. Trong cùng thời kỳ, giá sữa bột tăng hơn 50% và giá thịt bò cao tăng 28%, theo dữ liệu của Ủy ban châu Âu (EC). Nhưng nông dân than phiền hiện nay, chi phí đang tăng nhanh hơn bao giờ hết.
Nhiều nông dân trồng rau quả ở châu Âu đã giảm diện tích gieo trồng cho vụ thu hoạch tiếp theo. Một số nông dân cho biết chi phí vận hành nhà kính cao hơn nhiều so với số tiền họ có thể kiếm được.
Mới đây, nhà sản xuất cà chua lớn nhất của Thụy Điển, Nordic Greens, thông báo sẽ không trồng cà chua trong vụ đông vì không đủ khả năng trả hóa đơn tiền điện. Công ty này có khoảng 160.000 mét vuông nhà kính, trong đó 20.000 mét vuông được trang bị đèn Led chiếu sáng 18 giờ một ngày. Thông thường, Nordic Greens gieo trồng và thu hoạch 30 đến 40 tấn cà chua mỗi tuần trong mùa đông. Đây là lần đầu tiên sau tám năm, Nordic Greens chọn cách hủy bỏ gieo trồng cà chua trong nhiều tuần.
Các nhà kính ở Hà Lan, nước xuất khẩu nông sản lớn thứ hai thế giới về giá trị, cũng đang ngừng hoạt động. Alexander Formsma, chuyên gia năng lượng tại Glastuinbouw Nederland, một hiệp hội đại diện cho các nhà sản xuất rau quả trồng trong nhà kính ở Hà Lan, nói: “Bạn có thể sẽ không nhìn thấy cà chua và dưa chuột trồng trong nhà kính vào mùa đông vì điều này không khả thi về mặt tài chính”.
Theo Glastuinbouw Nederland, 40% trong số 3.000 thành viên hiệp hội này đang rơi vào tình trạng căng thẳng tài chính. Điều này có nghĩa là sản lượng loại rau quả, hoa trồng trái vụ cung cấp cho các siêu thị ở châu Âu sẽ giảm đáng kể.
Những nông dân trồng rau quả ngoài trời dự định sản xuất ít hơn vì họ không đủ khả năng bảo quản sản phẩm trong kho lạnh để kéo dài thời hạn sử dụng. Chẳng hạn, những nông dân trồng táo ở Bỉ sẽ có một mùa vụ ngắn hơn nhiều nếu không thể bảo quản táo trong kho lạnh.
Pekka Pesonen, Tổng thư ký Copa-Cogeca, cảnh báo một số sản phẩm nông nghiệp sẽ không có sẵn hoặc sẽ rất đắt trong mùa đông này.
Tại cuộc họp vào hôm 9-9, các Bộ trưởng Năng lượng EU sẽ thảo luận một đề xuất của EU yêu cầu các quốc gia thành viên đánh thuế lợi nhuận đột biến đối với những công ty sản xuất điện bằng khí đốt và các công ty sản xuất nhiên liệu hóa thạch. Nhưng số tiền thuế thu được có khả năng được sử dụng để hỗ trợ các hộ gia đình thanh toán các hóa đơn năng lượng, chứ không phải hỗ trợ các doanh nghiệp.
Tại Anh, tân Thủ tướng Liz Truss đã cam kết 100 tỉ bảng để hỗ trợ chi trả hóa đơn năng lượng cho người dân và doanh nghiệp. Sản lượng thu hoạch trong năm 2022 đối với các loại rau quả trồng trong nhà kính có hệ thống sưởi ở Anh, chẳng hạn như dưa chuột và ớt chuông được dự báo thấp hơn một nửa so với mức bình thường do chi phí năng lượng cao.
Lee Stiles, Thư ký Hiệp hội những người trồng trọt ở Thung lũng Lea (LVGA), bao gồm một khu vực rộng 180 hecta, trải dài khắp vùng đô thị London, Essex và Hertfordshire, cho biết các nhà sản xuất thường thu hoạch cho đến tháng 10 hoặc tháng 11 thì nhưng hiện tại đã ngừng thu hoạch. Trong khi đó, kế hoạch gieo trồng cho vụ thu hoạch vào năm tới sẽ phụ thuộc vào các cuộc đàm phán giá gay gắt đang diễn ra với các siêu thị. Các thành viên của LVGA trồng dưa chuột, cà chua, ớt chuông và rau xà lách trong nhà kính.
Lee Stiles dự báo những loại rau quả hiện vẫn đang trồng sẽ có giá đắt hơn nhiều. Ông nói: “Chúng tôi đang xem xét bán một quả dưa chuột trị giá 1 bảng (27.000 đồng VN), cao hơn mức giá 0,6 bảng trước đây”.
Theo Financial Times
