Startup xét nghiệm ung thư qua mẫu máu và nước tiểu

Startup xét nghiệm ung thư qua mẫu máu và nước tiểu

Chánh Tài

(TBKTSG Online) – Một công ty khởi nghiệp (startup) trong lĩnh vực công nghệ sinh học ở Hồng Kông đã phát triển một quy trình xét nghiệm ung thư bằng mẫu máu và nước tiểu, có thể cải thiện tính hiệu quả và giảm chi phí tầm soát ung thư.

Startup trên có tên gọi Phase Scientific International, được thành lập vào năm 2012. Giờ đây, công ty này tuyên bố đã phát triển thành công phương pháp mới, xét nghiệm các mẫu sinh thiết lỏng (liquid biopsy) như máu và nước tiểu để giúp phát thiện ra các tế bào ưng thư hoặc các đoạn AND ung thư của chúng.

Hiện nay, các bác sĩ có thể chẩn đoán ung thư bằnh nhiều cách khác nhau bao gồm xét nghiệm sinh thiết mẫu mô, chụp X quang, siêu âm, cộng hưởng từ, nội soi. Song một số phương pháp này có thể khiến bệnh nhân thấy không thoải mái hoặc có thể gây tốn kém lớn.

Trong ngắn hạn và trung gạn, kỹ thuật sinh thiết lỏng có thể cho phép các bác sĩ giám sát chính xác hơn sự phát triển của khối u cũng như mức độ đáp ứng của khối u đối với thuốc mà không cần phải xét nghiệm các mẫu mô, một quy trình xâm lấn, tốn kém và mất nhiều thời gian.

Điều này cũng có ích trong việc phát hiện tình trạng tái phát bệnh ở những bệnh nhân đã trải quá quá trình điều trị, giúp thu nhỏ hoặc loại bỏ khối u đến mức chúng không còn có thể phát hiện thông qua chụp cộng hưởng từ, một quy trình có nguy cơ khiến bệnh nhân phơi nhiễm bức xạ.

Trong dài hạn, các nhà nghiên cứu của Phase Scientific International hy vọng phương pháp sinh thiết lỏng có thể sử dụng để tầm soát ung thư ở những người không có những triệu chứng của nhiều loại bệnh ung thư khác nhau, từ đó, giúp phát hiện sớm bệnh ung thư và tăng xác suất điều trị thành công.

Ricky Chiu Yin-to, người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Phase Scientific International. Ảnh: SCMP

Tuy nhiên, Peter Charlish, một cựu biên tập của Tạp chí khoa học đời sống In Vivo, nhận định kiểm tra mẫu máu để phát hiện tế bào ung thư sẽ rất khó khăn vì lượng tế bào ung thư trong máu, nếu có, sẽ rất ít và rất khó phát hiện. Ông ví công việc này giống như mò kim đáy bể.

Ricky Chiu Yin-to, người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Phase Scientific International, khẳng định công ty ông đã phát triển phương pháp chuẩn bị mẫu xét nghiệm sinh thiết lỏng giúp giải quyết vấn đề này. Ông nói phương pháp mới đã được tiến hành ở hơn 20 mẫu máu và có thể phát hiện số đoạn DNA ung thư cao gấp bốn lần so với “tiêu chuẩn vàng” hiện nay.

Theo Ricky Chiu Yin-to, phương pháp này cũng bao gồm các chất phản ứng giúp phân tách các đoạn ADN từ các tế bào ung thư và các đoạn ADN từ các tế bào khỏe mạnh.

Ông cho biết các giáo sư ở Trung tâm ung thư MD Anderson thuộc Đại học Texas (Mỹ), một trong những bệnh viện ung bướu hàng đầu thế giới, đã đề nghị ông chứng minh tuyên bố của mình bằng cách xét nghiệm 100 mẫu máu. Ông nói kết quả các cuộc xét nghiệm này sẽ được công bố trong vài tháng tới.

“Tiêu chuẩn vàng phát hiện tế bào ung thư trong máu hiện nay giống như việc phải đọc từng từ trong mỗi cuốn sách của toàn bộ thư viện để tìm ra một lỗi chính tả. Công nghệ của chúng tôi có thể gạn lọc cho đến khi chỉ còn một số trang cần phải kiểm tra”, Ricky Chiu Yin-to nói. Ông cho rằng phương pháp mới giúp giảm mạnh chi phí và nâng cao hiệu quả của xét nghiệm ADN ung thư trong máu.

Kể từ khi thành lập, Phase Scientific International đã huy động được nguồn vốn đầu tư 12 triệu đô la từ Quỹ từ thiên Bill & Melinda Gates của vợ chồng tỉ phú Bill Gates, các cơ quan chính phủ Mỹ như Quỹ khoa học quốc gia Mỹ, Viện Sức khỏe quốc gia Mỹ và Joseph Tam, người sáng lập phòng thí nghiệm DiagCor Bioscience (Hồng Kông). Cho đến nay, sinh thiết lỏng mới chỉ được các cơ quan quản lý trên thế  giới cấp phép trong một số ứng dụng phát hiện ung thư hạn chế, chẳng hạn phát hiện các đột biến gen ở ung thư phối hay ung thư đại trực tràng giai đoạn cuối để giúp chỉ định các liệu pháp thích hợp cho bệnh nhân ung thư, nhắm vào các đột biến gen cụ thể.

Ngay cả khi phương pháp của Phase Scientific International được chứng minh thành công thì trong phải mất nhiều năm nữa, xét nghiệm sinh thiết lỏng giúp phát hiện sớm ung thư mới có thể áp dụng rộng rãi. Điều này là do cần phải tiến hành nghiên cứu lâm sàng ở hàng chục ngàn người với nhiều loại bệnh ung thư khác nhau để xác nhận độ tin cậy của phương pháp mới.

Theo công ty nghiên cứu thị trường Transparency Market Research, thị trường sinh thiết toàn cầu sẽ tăng trưởng 10% mỗi năm lên mức 9 tỉ đô la vào năm 2026 so với mức 3,9 tỉ đô la vào năm 2017.

Theo South China Morning Post