Thủ phạm là sự đầu cơ
HẢI LÝ thực hiện
 |
| Một buổi lễ ký hợp đồng hợp tác chiến lược giữa Indochina Capital Vietnam và một doanh nghiệp ở TPHCM. Ảnh: Lê Toàn |
(TBKTSG) - Quỹ đầu tư chứng khoán Indochina Capital Vietnam (ICV), một thành viên của Indochina Capital Group (Indochina Capital Group hiện đang quản lý năm quỹ, bao gồm ba quỹ đầu tư bất động sản và hai quỹ đầu tư chứng khoán), lại vừa có một thông báo mới gửi tới cổ đông ngày 31-7-2009 về việc tách danh mục đầu tư thành hai phần. Số phận của ICV sẽ được quyết định chính thức tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông bất thường dự kiến diễn ra ngày 3-9-2009 tại London (Anh).
Việc vừa thanh lý một phần danh mục vừa tiếp tục đầu tư của ICV đã được đặt ra từ lâu, nhưng đến giờ vẫn chưa kết thúc bởi ý kiến khác nhau của các cổ đông của quỹ. Điều gì đã thực sự diễn ra đằng sau những sự kiện ở ICV? Đó chính là sự đầu cơ chứng chỉ quỹ trên thị trường chứng khoán London. Ông Beat Schuerch, Giám đốc bộ phận kinh doanh cổ phiếu (CEO Equities Division) của ICV đã hé mở về mấu chốt câu chuyện trong cuộc trao đổi với TBKTSG.
TBKTSG: Thưa ông, điều gì đang diễn ra ở ICV? Quỹ đầu tư này đang dừng ở đâu và giá trị tài sản ròng (NAV) của quỹ hiện như thế nào?
- Ông Beat Schuerch: Với giá trị tài sản ròng vào ngày 30-6-2009 là 243 triệu đô la Mỹ, ICV chiếm khoảng một phần ba giá trị tài sản đang được Indochina Capital Group quản lý. Ba quỹ đầu tư bất động sản là những quỹ không niêm yết với tổng giá trị cam kết đầu tư trên 450 triệu đô la Mỹ từ các định chế tài chính trong đó có các quỹ đầu tư của chính phủ, các quỹ hưu trí, quỹ học bổng, quỹ gia đình và các quỹ khác.
TBKTSG: So với quí 1-2009, NAV của ICV lúc đó chỉ trên dưới 200 triệu đô la Mỹ, thì NAV hiện tại của quỹ đã tăng lên. Sự gia tăng đó lẽ nào không khuyến khích các nhà đầu tư của quỹ từ bỏ ý định rút tiền về?
- Do sự phát triển bất thường của thị trường tài chính thế giới từ giữa năm 2008, quỹ ICV, cũng như các quỹ khác đầu tư vào Việt Nam, đều có giá chứng chỉ quỹ suy giảm đáng kể so với NAV. Tỷ lệ giảm giá này chưa bao giờ vượt quá 15% vào trước tháng 6-2008, tuy nhiên, nó đã vượt mức 65% vào cuối tháng 11-2008. Tỷ lệ giảm giá bất thường này kết hợp với một lượng lớn tiền mặt và trái phiếu vào lúc đó (được giữ lại với mục đích bảo toàn vốn trong thời điểm chứng khoán đang suy giảm), khiến ICV trở thành tâm điểm thu hút sự chú ý của các quỹ đầu cơ chênh lệch giá. Các quỹ đầu cơ này đã tích cực mua chứng chỉ quỹ của ICV từ cuối tháng 9-2008 và đã thâu tóm được một số lượng chứng chỉ quỹ đáng kể.
Do đó, cổ đông của ICV đã phân thành hai nhóm đại diện cho hai mục đích khác nhau: một nhóm lúc nào cũng tìm cách bán chứng chỉ quỹ ra để hiện thực hóa lợi nhuận ngắn hạn và nhóm còn lại muốn duy trì đầu tư vào sự phát triển dài hạn của Việt Nam.
Với mục đích giải quyết sự bế tắc giữa hai nhóm cổ đông gây ra bởi mỗi nhóm đã sở hữu đủ số phiếu để phủ quyết nhóm còn lại, Hội đồng quản trị ICV và Công ty Quản lý quỹ ICA (Indochina Capital Advisors) đã có nhiều cuộc thảo luận cùng với một số lượng đáng kể các cổ đông của ICV trong vòng tám tháng qua. Các nỗ lực này đã dẫn đến giải pháp: một đề xuất hiệu chỉnh về việc chia tách danh mục đầu tư, qua đó cho phép các cổ đông muốn bán cổ phiếu được hiện thực hóa lợi nhuận ở mức giá thấp hơn 15% giá trị tài sản ròng trong khi các cổ đông còn lại cam kết đầu tư lâu dài vẫn có thể tiếp tục nắm giữ chứng chỉ quỹ ICV.
TBKTSG: Như vậy sự phân hóa trong cổ đông của ICV đã bắt nguồn từ sự đầu cơ và có ý định thâu tóm quỹ ở bình diện quốc tế (ICV niêm yết trên thị trường chứng khoán London - NV)?
- Khi chia tách danh mục đầu tư, những nhà đầu tư bỏ phiếu cho quỹ tiếp tục hoạt động sẽ chuyển sang nắm giữ phần quỹ đã được giải ngân hoàn toàn và sẽ hưởng lợi ngay lập tức khi giá trị tài sản ròng trên một chứng chỉ quỹ tăng. Thêm vào đó, có ít khả năng những nhà đầu tư ở lại với quỹ lại theo đuổi mục tiêu ngắn hạn. Điều này sẽ thu hẹp khoảng cách giữa giá chứng chỉ quỹ và giá trị tài sản ròng của danh mục tiếp tục đầu tư.
Ngoài ra, không kém phần quan trọng là việc tái định giá gần đây đối với các khoản đầu tư vào công ty cổ phần tư nhân (private equity) và sự kiện cổ phiếu Vietcombank và Bảo Việt được niêm yết vào cuối tháng 6-2009 đã làm cho cơ cấu danh mục tiếp tục đầu tư, bao gồm 70% cổ phiếu niêm yết và 30% cổ phiếu công ty cổ phần tư nhân và OTC, có tính thanh khoản tốt hơn cũng như cải thiện tính minh bạch danh mục đầu tư của ICV.
TBKTSG: Ông có cho rằng việc chia tách quỹ cùng với việc thiết lập danh mục thoái vốn ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường chứng khoán Việt Nam ?
- Trong đề xuất hiệu chỉnh có đề cập đến khả năng thanh lý toàn bộ danh mục trong trường hợp trên 65% cổ đông biểu quyết cho việc thoái vốn. Tuy nhiên, dựa trên những thông tin phản hồi từ phần lớn cổ đông của ICV, chúng tôi không cho rằng điều này có thể xảy ra. Dựa trên danh mục đầu tư hiện tại, chúng tôi dự đoán ICV sẽ không phải bán hoặc bán một số lượng không đáng kể để hoàn trả cho phần thoái vốn. Vì thế, chúng tôi tin rằng việc chia tách danh mục đầu tư sẽ không tác động xấu đối với thị trường chứng khoán Việt Nam.
TBKTSG: Nếu đề xuất hợp tác với Dragon Capital được thực hiện, liên doanh sẽ hoạt động ra sao và kế hoạch quản lý danh mục tiếp tục đầu tư sẽ như thế nào?
- Chúng tôi dự tính việc quản lý danh mục tiếp tục đầu tư sẽ được thực hiện bởi liên doanh (50/50) giữa Dragon Capital và Indochina Capital Advisors. Dragon Capital sẽ chịu trách nhiệm cung cấp các dịch vụ quản lý đầu tư cho ICV trong khi Indochina Capital Advisors sẽ tiếp tục chịu trách nhiệm về kế toán quỹ, pháp chế, quan hệ nhà đầu tư cũng như các hoạt động mang tính điều hành khác. Liên doanh này - nếu được đại hội đồng cổ đông phê chuẩn - sẽ tiếp tục thực hiện đầu tư cho ICV theo định hướng gia tăng giá trị trong trung và dài hạn.
TBKTSG: Tại sao Indochina Capital lại chọn Dragon Capital làm đối tác? Trước đây đã có những thương lượng bất thành giữa Prudential và ICV về việc hợp tác. Suy cho cùng, Dragon Capital cũng đang quản lý nhiều quỹ, nên ở một khía cạnh nào đó, rất có thể họ là đối thủ của ICA?
- Ở Việt Nam hiện nay, số lượng các công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán có kinh nghiệm không nhiều. Trong đó, chỉ một số ít các công ty có kinh nghiệm đầu tư đa dạng trong các lĩnh vực khác nhau (cả về đầu tư vào cổ phiếu của công ty đại chúng, đầu tư vào công ty cổ phần tư nhân và đầu tư trái phiếu) và đặc biệt là có thế mạnh trong đầu tư vào các công ty đại chúng. Dragon Capital là một trong số những công ty quản lý quỹ có nhiều kinh nghiệm nhất ở Việt Nam.
Ngoài ra, mô hình hoạt động của Dragon Capital ít trùng lắp với mô hình hoạt động của chúng tôi (trong khi hoạt động của các công ty quản lý quỹ khác lại trùng lắp rất nhiều với hoạt động của chúng tôi). Một yếu tố khác không kém phần quan trọng là chúng tôi đã cùng hợp tác đầu tư với Dragon Capital trong nhiều dự án. Qua đó, chúng tôi thấy được những mối quan tâm chung giữa hai phía cũng như tính chuyên nghiệp của Dragon Capital. Xuất phát từ mối quan hệ hợp tác sẵn có cũng như sức mạnh tương hỗ giữa hai phía, chúng tôi cảm thấy thuận lợi trong việc tiếp tục tiến đến hợp tác với họ.
Sau một thời gian dài là đối thủ cạnh tranh, cuối cùng Dragon Capital và Indochina Capital Advisors đã đồng ý hiệp lực trong cuộc chiến chống lại khả năng giải thể quỹ đầu tư ICV khởi xướng bởi các nhà đầu cơ chênh lệch giá. Hai bên đã đề xuất thiết lập một liên doanh để quản lý ICV một cách tốt nhất và liên tục với tư cách là một quỹ đầu tư tập trung vào Việt Nam. Chúng tôi đã thông báo điều này với cổ đông và tin rằng liên doanh này sẽ khuyến khích những nhà đầu tư dài hạn tiếp tục nắm giữ chứng chỉ quỹ, và tránh được khả năng giải thể quỹ ICV. Sau khi tiến hành những kế hoạch này, Indochina Capital Group sẽ quản lý bốn quỹ một cách riêng biệt, trong khi ICV sẽ được quản lý bởi công ty liên doanh với Dragon Capital.
