Tổng thống Nga V. Putin ở đâu?
Minh Đức
 |
| Câu hỏi đang rất được dư luận quan tâm là ông Putin hiện đang ở đâu. Ảnh: Washington Post |
(TBKTSG Online) - Đã hơn 10 ngày qua Tổng thống Nga Vladimir Putin “biến mất” trước công chúng. Lần cuối ông xuất hiện là tại cuộc gặp với Thủ tướng Ý Matteo Renzi ngày 5-3. Kể từ đó, không nhìn thấy ông xuất hiện trước công chúng hoặc truyền hình. Thế giới mạng của Nga trở nên dậy sóng với chủ đề “Putin đang ở đâu”.
Đủ loại tin đồn
Tổng thống V. Putin đã không có mặt tại hàng loạt các sự kiện quan trọng. Nhiều tin đồn cho rằng ông bị ốm. Nhưng sau khi Điện Kremlin bác bỏ điều này, thì dư luận càng hoang mang hơn.
Điện Kremlin cũng tỏ ra lúng túng với lịch hoạt động của ông Putin. Đài truyền hình quốc gia cho đăng thông tin về các cuộc gặp đã lên lịch trong tương lai của tổng thống như thể chúng đã diễn ra rồi, nhằm chứng tỏ rằng ông Putin vẫn hoạt động bình thường.
Người phát ngôn của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov, suốt cả một tuần đã nỗ lực ngăn chặn những tin đồn sai lệch. Ông Peskov khẳng định, sếp của mình không những đang sống mà còn bắt tay chặt đến nỗi có thể làm gãy tay.
Không có gì đáng ngạc nhiên, các hoạt động, sự che đậy và việc bác bỏ thẳng thừng các tin đồn là sự kết hợp hoàn hảo cho thế giới mạng.
Tin “ông Putin đã chết” bắt đầu được lan truyền trên mạng Twitter. Cư dân mạng bắt đầu tung ra những giả thuyết về những gì đã xảy ra cho “nhà lãnh đạo cởi trần được yêu mến”. Mỗi phiên bản tin đồn lại trở nên ngày càng lố bịch.
Có những bức thư nặc danh xưng là của một nhân viên của bệnh viện ở Moscow tiết lộ ông Putin đã bị đột quỵ và đang nằm tiều tụy trong bệnh viện. Có cả thông báo (giả mạo) của Cơ quan báo chí Điện Kremlin yêu cầu các phóng viên nước ngoài không được rời khỏi Moscow trước khi có một thông báo quan trọng vào cuối tuần.
Một cựu trợ lý của ông Putin đang sống ở Washington, Mỹ cho rằng ông Putin đã bị các siloviki ("những người mạnh mẽ") đảo chính lật đổ trong cung điện. Có lúc, ông Putin còn được thấy ở vùng Ticino, Thụy Sĩ nơi một tờ báo địa phương nói rằng bạn gái của ông - Alina Kabayeva – vừa sinh con. Khả năng trên tiêu tan khi Peskov xuất hiện và nói rằng điều này quá sai sự thật.
Đến lúc ấy, ông Peskov không kiềm chế nổi nữa. “Chúng tôi đã nói điều này một trăm lần rồi " – ông nặng lời với một phóng viên Reuters gọi điện hỏi về sức khỏe của Tổng thống Putin.
Khó xử lý
Vụ việc này đang cho thấy một cuộc khủng hoảng về cách xử lý vấn đề của Điện Kremlin. Nếu ông Peskov không thể làm cho ông Putin xuất hiện trở lại, thì ít nhất điều hiển nhiên phải làm là cung cấp một số lời giải thích chính đáng, chẳng hạn như, "Tổng thống bị mệt do diễn biến xấu của bệnh cúm nhưng ông đã hồi phục và sẽ trở lại làm việc trong thời gian ngắn".
Nhưng tuyên bố đó cũng không thể ban hành vì hai lý do. Đầu tiên, những người đàn ông nam tính không thể ốm được. Những hình ảnh được trau chuốt kỹ lưỡng của ông Putin không bao giờ thể hiện sự yếu đuối, yếu tố quan trọng trong môi trường cạnh tranh ở Nga. Nếu ai đó bộc lộ điểm yếu thì người đó sẽ cho thấy tất cả sự yếu kém của mình.
Thứ hai, là người ta sẽ không tin lời Peskov là thật. Mọi người sẽ phân tích tuyên bố đó để tìm ra manh mối về cái chết bí mật, sự đột quỵ hoặc ung thư bí mật của ông Putin. Bởi vì trước đó Điện Kremlin đã che giấu.
Như nhà phân tích Leonid Bershidsky đã nói trong một bản tin đăng trên Bloomberg, trong lịch sử nhân viên báo chí của cố Tổng thống Boris Yeltsin đã trở thành chuyên gia đưa lý do, khi ông Yeltsin “biến mất” trong các sự kiện quan trọng, dù thực tế ông say rượu hay bị một cơn đau tim.
Vào năm 2012 ông Putin cũng biến mất một thời gian khi ông bị ngã trong một trận đấu judo. Ông nhanh chóng xuất hiện trở lại với một bộ mặt sưng. Khi đó ông ngồi ghế khán giả xem một chương trình hài kịch và khi camera chĩa về phía mình, Tổng thống cố gắng hết sức để làm cho khuôn mặt mình trông tươi vui.
Có một số lần, các nhà lãnh đạo cấp cao của Nga “biến mất”. Do không đoán biết trước cuộc tấn công của Đức Quốc xã vào Liên Xô tháng 6-1941, Josef Stalin đã biến mất trong 10 ngày đầu tiên và rất quan trọng của cuộc chiến. Năm mươi năm sau, vào tháng 8 năm 1991, Tổng Bí thư đảng Cộng sản Liên Xô Mikhail Gorbachev bị những người cứng rắn trong nội các phong tỏa khi ông đang đi nghỉ mát tại Crimea. Họ thông báo công khai rằng "vì lý do sức khỏe", Gorbachev không còn có thể lãnh đạo đất nước. Trong khi đó, phe đảo chính đưa xe tăng tràn ngập các đường phố của Moscow.
Có thể thấy lý do tại sao một số người Nga đang lo lắng, hoặc che giấu sự khó chịu trong vẻ hài hước, về sự vắng mặt của Putin. Ông biến mất vào thời khắc khó khăn của đất nước. Chiến tranh ở Ukraine đang diễn ra, nền kinh tế đang chịu sức ép của lệnh trừng phạt từ phương Tây, giá dầu giảm thấp nhất trong lịch sử và các lãnh đạo đối lập, như Boris Nemtsov, bị bắn chết. Ở Moscow có một cảm giác rằng cỗ xe đã bị rơi bánh.
Đối với phần còn lại của Nga, nếu như tin đồn về sự vắng mặt bí ẩn của ông Putin không được đăng tải trên truyền hình, có nghĩa là nó không xảy ra. 90% dân số Nga coi truyền hình là nguồn tin tức chính. Và, ngay cả khi họ biết, thì đối với đa số người dân Nga, sự kiện đó cũng giống như hầu hết các sự kiện chính trị khác là ngoài tầm hiểu biết của họ. Hãy để các chuyên gia xử lý nó.
Vấn đề là các chuyên gia cũng không xử lý tốt được. Sau 15 năm nắm quyền, ông Putin ghi dấu ấn cá nhân trong hệ thống, khiến nó trở nên khó khăn khi hình dung một nước Nga mà không có Putin. Gần một nửa số người Nga được khảo sát trong một cuộc thăm dò gần đây cho biết họ muốn Putin phục vụ một nhiệm kỳ tổng thống thứ tư, bắt đầu vào năm 2018. Con số này đã tăng hơn gấp đôi từ một cuộc thăm dò một vài tháng trước đó.
Những người theo chủ nghĩa tự do, kỳ lạ là họ cũng lo lắng và mong chờ sự tái xuất hiện của ông Putin. Hai tuần trước, một trong những nhà lãnh đạo chính của họ bị ám sát. Một người khác, Alexey Navalny, về cơ bản đã thừa nhận rằng phe đối lập đã bị gạt ra ngoài lề. Và nếu ông Putin đi, họ chắc chắn sẽ không phải là những người nắm quyền.
(Theo Washington Post)
Xem thêm:
