(KTSG Online) - Giới trẻ khắp các nền kinh tế châu Á đang chật vật tìm kiếm việc làm tốt với nhiều người vẫn mắc kẹt trong công việc ít tạo ra giá trị, lương thấp. Ngân hàng Thế giới (WB) cảnh báo tình trạng này có thể gây căng thẳng cho sự ổn định xã hội khi sự bất mãn làm bùng phát làn sóng biểu tình do giới trẻ lãnh đạo.
- Thất nghiệp của giới trẻ là ‘bom hẹn giờ” ở nhiều nền kinh tế châu Á
- Kỷ nguyên hàng hóa giá rẻ bị đe dọa khi nhà máy châu Á khó thu hút công nhân trẻ
Trong báo cáo cập nhật kinh tế khu vực Đông Á và Thái Bình Dương công bố hôm 7-10, WB nhấn mạnh khoảng cách dai dẳng về cơ hội việc làm giữa lao động trẻ và lao động có kinh nghiệm hơn ở một số nền kinh tế châu Á.
Báo cáo lưu ý, cứ 7 thanh niên ở Trung Quốc và Indonesia thì có một người thất nghiệp. “Tỷ lệ người có việc làm trong khu vực nhìn chung cao, nhưng giới trẻ vẫn phải vật lộn để mưu sinh”, báo cáo cho biết và lưu ý nhiều thanh niên trong khu vực đang làm những công việc năng suất thấp hoặc không chính thức.
Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động vẫn còn thấp ở các quốc gia Thái Bình Dương, đặc biệt là phụ nữ, với khoảng cách khoảng 15 điểm phần trăm so với nam giới ở Indonesia, Malaysia và Philippines.
Báo cáo của WB cũng phát hiện ra rằng phần lớn tăng trưởng việc làm trong khu vực đã chuyển từ ngành sản xuất sang ngành dịch vụ lương thấp, làm xói mòn những thành quả đã từng giúp hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo.
Các chính phủ trên khắp châu Phi và châu Á đang phải vật lộn với làn sóng biểu tình do thế hệ Z (sinh từ năm 1997-2012) phát động trong những tháng gần đây, với hàng nghìn người xuống đường ở Philippines, Morocco, Madagascar, Indonesia, Đông Timor, Kenya và Mông Cổ để phản đối tham nhũng, thất nghiệp và bất bình đẳng ngày càng gia tăng.
Các cuộc biểu tình, được thúc đẩy bởi sự phẫn nộ trước sự phô trương giàu có của giới tinh hoa cầm quyền, đã lật đổ chính quyền ở Nepal và Bangladesh.
Tại châu Á, tỷ lệ thất nghiệp của những người trong độ tuổi từ 15-24 là trên mức 10% ở những nơi như Mông Cổ, Indonesia và Trung Quốc. Trong khi tỷ lệ này ở những người lao động trong độ tuổi lao động chính từ 25-54 chỉ là 5% hoặc thấp hơn, theo dữ liệu của WB.
Các công ty có tuổi đời từ 5 năm trở xuống đóng vai trò rất lớn trong việc tạo việc làm. Ví dụ, tại Malaysia và Việt Nam, các công ty này chiếm 57% tổng số việc làm nhưng đóng góp 79% số việc làm mới. Tuy nhiên, nhiên vai trò tạo việc làm này của họ đang suy giảm do có ít công ty mới tham gia thị trường hơn, báo cáo của WB cho biết.
Hơn một nửa số người lao động Indonesia vẫn phụ thuộc vào các công việc tạm thời. Những công việc này thường không ổn định, ít được đảm bảo và có mức lương thấp.
Thị trường lao động ở châu Á đang trì trệ. Các doanh nghiệp trong khu vực không sa thải nhân viên hàng loạt, nhưng cũng ngần ngại tuyển dụng thêm lao động.
Chiến lược kết hợp các nhóm làm việc cố định với nhân viên tự do, làm hợp đồng ngắn hạn hoặc làm việc từ xa giúp các tổ chức linh hoạt hơn trong việc ứng phó với những thay đổi của thị trường, tiếp cận các kỹ năng chuyên môn và kiểm soát chi phí hiệu quả hơn.
Báo cáo của WB ghi nhận, thương mại đã thúc đẩy việc làm ở các quốc gia như Campuchia và Việt Nam dù mức tăng trưởng không đồng đều trong các ngành và dễ bị ảnh hưởng bởi các cú sốc toàn cầu.
“Các quốc gia trong khu vực vẫn nhận thức đầy đủ lợi ích của việc chuyển dịch lao động từ các ngành nghề và công ty kém năng suất sang các ngành nghề và công ty năng suất cao hơn”, WB nhận xét.
Giữa bối cảnh đó, WB dự báo tăng trưởng khu vực Đông Á và Thái Bình Dương đạt 4,8% trong năm nay, thấp hơn một chút so với mức 5% trong năm 2024.
Việt Nam dự kiến dẫn đầu với mức tăng trưởng 6,6%, tiếp theo là Mông Cổ với 5,9% và Philippines với 5,3%. Trung Quốc, Campuchia và Indonesia đều được dự báo tăng trưởng 4,8%, trong khi nền kinh tế Thái Lan dự kiến chỉ tăng trưởng 2,0%.
Ông Carlos Felipe Jaramillo, Phó Chủ tịch phu trách Đông Á và Thái Bình Dương của WB, cho biết khu vực này đang đối mặt với “nghịch lý việc làm” khi tăng trưởng mạnh mẽ không tạo ra đủ việc làm tốt.
Ông kêu gọi các chính phủ thúc đẩy cải cách để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp mới thành lập và cạnh tranh, cho phép khu vực tư nhân thúc đẩy tạo thêm việc làm.
Báo cáo của WB cũng chỉ ra những dấu hiệu hoạt động kinh tế tong khu vực đang chậm lại. Doanh số bán lẻ đang tăng, nhưng niềm tin của người tiêu dùng vẫn chưa phục hồi hoàn toàn sau đại dịch Covid -19.
Sản xuất công nghiệp vẫn ổn định nhưng niềm tin của doanh nghiệp và các đơn hàng xuất khẩu đã suy yếu. WB nhận định, tăng trưởng khu vực dự kiến sẽ tiếp tục chậm lại, xuống còn 4,3% vào năm 2026 do các hạn chế thương mại, bất ổn toàn cầu và nhu cầu quốc tế yếu hơn.
Theo Bloomberg
