“TPHCM cần cơ chế đặc thù để đột phá”
Tư Hoàng lược ghi
 |
| Ông Vũ Hồng Thanh. Ảnh TL |
(TBKTSG Online) – “Thành phố Hồ Chí Minh cần cơ chế đặc thù, đột phá để khai thác tiềm năng, lợi thế”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trao đổi với báo chí bên lề phiên họp về dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách phát triển TPHCM sáng 14-11.
Theo ông Thanh, TPHCM chiếm vị trí rất đặc biệt trong sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Trong những năm qua TPHCM đã có mức tăng trưởng rất cao so với mức trung bình của cả nước, 1,5-1,6 lần. Địa phương này hiện đóng góp 21% GDP, 28% thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, thời gian qua TPHCM đã tăng trưởng chậm lại. Để tiếp tục sự đóng góp của TPHCM với đất nước, cũng như thể hiện sự quan tâm của đất nước với trung tâm kinh tế này thì cần có một cơ chế đặc thù và mang tính đột phá để khai thác tiềm năng và lợi thế. Đó là lý do mà nghị quyết này được xây dựng.
Theo ông, chính sách có tính đột phá nhiều nhất trong bản dự thảo là gì?
- Nguồn lực cho phát triển chúng ta đang thiếu và giải pháp đặt ra là phải đưa ra các cơ chế, chính sách mang tính đột phá. Đấy sẽ là nguồn lực tạo điều kiện cho sự phát triển của TPHCM. Ví dụ, đất đai là nguồn lực rất quan trọng, vì thế nghị quyết cho phép thành phố chuyển đổi một số diện tích đất trồng lúa thành đất dịch vụ. Đó là việc rất cần thiết, cần có tính đặc thù.
Các chính sách cho TPHCM phải khác với quy định của pháp luật hiện hành, nhưng phải bảo đảm không trái Hiến pháp và các điều ước quốc tế. Ông nói gì về điểm này?
- Một trong những nguyên tắc rất quan trọng là chính sách mang tính đặc thùnhưng không được trái Hiến pháp, và các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia. Trên nguyên tắc này có thể cho phép TPHCM phê duyệt các dự án nhóm A, vốn trước đây thuộc thẩm quyền của Thủ tướng, để đơn giản hóa thủ tục cho các dự án hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Các mức phí, lệ phí rất đặc thù hoàn toàn có thể giao thẩm quyền cho thành phố. Có thể nghiên cứu một số thuế về tài sản. Vấn đề này bản báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách đã đặt vấn đề giao cho Chính phủ sớm trình Quốc hội Luật Thuế tài sản và cho phép thí điểm trước hết ở TPHCM. Câu chuyện thuế tài sản sẽ cần sự đánh giá về mức độ tác động một cách rõ ràng hơn để đưa ra một mức thuế, đối tượng áp dụng cũng như phương pháp tính thuế phù hợp, trong mục tiêu phát triển nhưng không làm giảm đi yếu tố cạnh tranh của TPHCM so với địa phương khác.
TPHCM đang đề xuất tăng thu nhập cho viên chức và tỷ lệ ngân sách để lại. Quan điểm của ông về vấn đề này ra sao?
- Tôi ủng hộ cơ chế cho phép nâng thu nhập cho cán bộ công chức của thành phố, vì khối lượng công việc của họ rất lớn so với địa phương khác. Tăng thu nhập là điều cần thiết để tạo động lực cho cán bộ công chức, và có góp phần trong việc giảm nạn sách nhiễu. Theo tôi, điều này có nghĩa là vẫn bảo đảm mức lương cơ sở như cả nước nhưng vẫn có tỷ lệ điều tiết để nâng cao thu nhập.
 |
| TPHCM cần cơ chế đặc thù và mang tính đột phá, để khai thác các tiềm năng cho mục tiêu phát triển dài hạn. Ảnh: Anh Quân. |
Việc giữ lại một phần ngân sách là để có dư địa cho TPHCM trong việc sử dụng nguồn lực để phát triển. Vấn đề là sử dụng nguồn lực tài chính đó làm sao cho hiệu quả để sự phát triển của TPHCM sẽ đóng góp cho sự phát triển của đất nước.
Ông vừa nói đến cơ chế để thu hút nhân tài, nhưng có ý kiến là ngoài chuyện trả lương cần có cơ chế để lựa chọn nhân tài. Vì thế, có thể có khả năng không tuân thủ theo quy trình bổ nhiệm, sắp xếp như hiện nay?
- Theo tôi cũng phải rộng tay hơn nữa vì chính quyền đô thị khác chính quyền nông thôn, chính quyền đặc khu cũng rất khác. Ví dụ, quy định của Chính phủ cho địa phương có bao nhiêu sở, ngành, nhưng TPHCM có thể có nhiều hơn, ít hơn. Việc giao quyền cho thành phố tự chủ sắp xếp bộ máy của mình để công việc hiệu quả hơn.
Liên quan đến đề tài đặc khu, cũng có ý kiến cho rằng TPHCM hoàn toàn có thể trở thành nơi để thử nghiệm thể chế. Với đề xuất thế này có hướng được đến mục đích đó hay không, thưa ông?
- Cũng là một mục tiêu thí điểm, nếu thành công có thể nhân rộng, trước mắt là với các đô thị.
TPHCM vẫn nhắc đến khái niệm "chính quyền đô thị" nhưng trong đề xuất lần này lại không nhắc đến nhiều.
- Tôi cũng suy nghĩ như vậy. Đó là đề án mà TPHCM vẫn ấp ủ nhiều năm nay nhưng trong đề án này chưa thấy nhắc đến mô hình chính quyền đô thị, mà mới nói đến việc sắp xếp bộ máy, hay rất đơn giản là đổi tên các phòng chức năng. Theo tôi, hoàn toàn có thể mạnh mẽ hơn trong khâu tổ chức bộ máy, thực hiện tinh thần Nghị quyết Trung ương 6.
Nếu Hà Nội cũng muốn cơ chế đặc thù thì phải giải quyết ra sao?
- Thủ đô Hà Nội đã có Luật Thủ đô còn mạnh hơn Nghị quyết đặc thù dành cho TPHCM. Vừa rồi, Bộ Chính trị đã có ý kiến rằng dư địa trong Luật Thủ đô còn rất nhiều, chưa cần chính sách gì cho Hà Nội. Còn các địa phương khác thì Quốc hội đang cho ý kiến về 3 đặc khu. Nếu đặc khu nhiều quá thì không còn sự đặc biệt nữa. Khi nguồn lực có hạn, chúng ta phải tập trung vào những nơi nào có thể đóng góp cho đất nước nói chung.
