(KTSG Online) - Nhiều cơ chế đặc thù với dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 - vùng thủ đô Hà Nội (dự án đường vành đai 4 - PV) đã được UBND thành phố Hà Nội bổ sung, trình Chính phủ mới đây.
- Đầu tư gần 86.000 tỉ đồng cho dự án đường vành đai 4 – vùng Thủ đô
- Giao Bộ trưởng KHĐT trình Quốc hội dự án đường vành đai 4 - vùng Thủ đô
Tại tờ trình số 47 về việc thẩm định nội dung cập nhật, bổ sung báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 - vùng thủ đô Hà Nội (dự án đường vành đai 4), UBND thành phố Hà Nội đã kiến nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội cho phép áp dụng một số cơ chế đặc thù tương tự các cơ chế đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 43/2022/NQ15 về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và Nghị quyết số 44/2022/QH15 về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.
Lý giải điều này, chính quyền thành phố Hà Nội cho biết dự án có nhiều yếu tố phức tạp, ảnh hưởng lớn tới việc triển khai dự án, gồm đi qua nhiều địa phương; khối lượng giải phóng mặt bằng (GPMB) lớn, đặc biệt các đoạn qua khu vực đô thị đông dân cư và đất lúa; có nhiều công trình với loại và mức khác nhau như đường cao tốc, đường song hành có thể thi công xây dựng độc lập; tổng mức đầu tư lớn.
Vì vậy, phải tách dự án xây dựng đường vành đai 4 - vùng thủ đô Hà Nội thành 7 dự án thành phần nhằm đảm bảo tính khả thi và tiến độ.
Với nhóm dự án giải phóng mặt bằng (GPMB), UBND thành phố Hà Nội đề nghị Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép tách thành 3 dự án thành phần tại Hà Nội, Bắc Ninh và Hưng Yên. Theo đó, các địa phương sẽ sử dụng linh hoạt vốn ngân sách trung ương và ngân sách địa phương cho công tác GPMB và xây dựng theo tiến độ triển khai dự án, ưu tiên hoàn thành công tác này trong giai đoạn 2021–2025.
Chính quyền thành phố Hà Nội cũng kiến nghị áp dụng khoản 1, Điều 5, Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, gồm việc chỉ định thầu đối với các gói thầu giải phóng mặt bằng, tái định cư, cũng như các gói thầu xây lắp sử dụng vốn đầu tư công với tỷ lệ tiết kiệm 5% giá trị dự toán gói thầu do công tác giải phóng mặt bằng đang là đường găng tiến độ.
Ngoài ra, chính quyền thành phố mong muốn Quốc hội và Chính phủ cho phép thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư để GPMB theo lộ giới xác định tại hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi ngay sau khi chủ chương đầu tư dự án được Quốc hội thông qua.
Bên cạnh đó, Hà Nội cũng đề xuất áp dụng cơ chế chỉ định thầu với các gói thầu liên quan tới di dời hạ tầng kỹ thuật, gói thầu thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư của các dự án đặc biệt quan trọng và ảnh hưởng tới tiến độ dư án.
Về nguồn lực tài chính, chính quyền Hà Nội đề xuất sử dụng vốn ngân sách trung ương và ngân sách địa phương để hỗ trợ dự án thành phần 3 và triển khai theo hình thức PPP. Ngoài ra, cho phép tăng mức vốn trung hạn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 của các địa phương để tham gia dự án.
Bên cạnh đó, UBND thành phố Hà Nội kiến nghị Quốc hội cho phép Chính phủ phát hành trái phiếu cho các địa phương vay khi thực hiện dự án trong giai đoạn 2021 – 2025 do cả nước đang tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, nguồn lực còn hạn chế. Sau khi có nguồn thu từ các dự án khai thác quỹ đất 2 bên đường trong giai đoạn 2026 - 2030, các địa phương sẽ cân đối trả nguồn vay cho Chính phủ.
Trước đó, giữa tháng 3-2022, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số gửi UBND thành phố Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng về chủ trương đầu tư dự án đường vành đai 4.
Cụ thể, Thủ tướng yêu cầu 2 cơ quan căn cứ ý kiến thống nhất của các thành viên Chính phủ về chủ trương đầu tư dự án.
Với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Thủ tướng tiếp tục làm việc với UBND thành phố Hà Nội rà soát hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án, xây dựng báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo đúng quy định của pháp luật.
“Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ thừa ủy quyền Thủ tướng, thay mặt Chính phủ ký tờ trình của Chính phủ trình Quốc hội về việc phê duyệt chủ trương đầu tư dự án nêu trên”, công văn nêu rõ.
Cơ chế đặc thù là sự bổ sung hay làm bộc lộ sự yếu kém, thiếu tính khả thi của cơ chế hiện hành ? Nếu “đặc thù” đang có xu hướng trở thành “phổ biến” thì cần phải xem xét lại cách ban hành cơ chế chính sách. Như vậy vấn đề cấp bách là phải sửa đổi bổ sung ngay những cơ chế đang gây cản trở sự phát triển kinh tế xã hội, chứ không nên ngồi chờ để ban hành thêm những cơ chế đặc thù mới ? Tháo với Gỡ mãi thì khó mà phát triển mạnh và nhanh được.