DNNN chây ì công bố thông tin: không lẽ bó tay?
Châu Phan
(TBKTSG) - Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới đây báo cáo Thủ tướng Chính phủ rằng vẫn còn tới gần 30% doanh nghiệp nhà nước (DNNN) chưa thực hiện nghiêm túc việc công bố thông tin theo quy định; nhiều doanh nghiệp tuy có thực hiện song công bố chưa đầy đủ thông tin theo yêu cầu.
DNNN vẫn phớt lờ công bố thông tin
Minh bạch các bên liên quan để cải thiện quản trị tập đoàn kinh tế
Sẽ không phải quá lời khi mô tả việc công bố thông tin của DNNN và của cơ quan đại diện chủ sở hữu là như vậy.
Tình hình tệ hại không chỉ bởi đã hơn bốn năm kể từ khi Nghị định 81/2015 của Chính phủ về việc DNNN công bố thông tin có hiệu lực, tính đến ngày 31-12-2019, vẫn còn một số lượng lớn doanh nghiệp không công bố thông tin (chiếm 29,31%) theo yêu cầu của nghị định, mà con số này lại còn tăng lên nhẹ so với năm trước (28,33%).
Không những thế, sự tệ hại còn thể hiện trên các khía cạnh khác, như một số doanh nghiệp chây ỳ không công bố thông tin trong ba năm liên tiếp; doanh nghiệp có công bố thông tin nhưng chậm so với yêu cầu; nhiều doanh nghiệp có công bố nhưng theo kiểu “làm cho có” khi không công bố nhiều nội dung cần công bố, kể cả những nội dung như kế hoạch sản xuất, kinh doanh, báo cáo tài chính, báo cáo lương thưởng...(1)
Tiếc là, không biết vô tình hay hữu ý, báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư không nêu ra con số những doanh nghiệp hoàn toàn không công bố thông tin hoặc số doanh nghiệp không công bố đầy đủ thông tin theo yêu cầu của năm nay và các năm trước để công luận được biết chiều hướng của sự chây ỳ, không tuân thủ pháp luật của các DNNN vi phạm này tăng hay giảm. Nhưng dựa vào cách báo cáo mà không nêu những con số liên đới cụ thể của Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì cũng không khó đoán rằng các con số này không có sự cải thiện (đáng kể) nào.
Trên là phần tóm tắt về trách nhiệm công bố thông tin ở cấp doanh nghiệp. Trách nhiệm công bố thông tin của cơ quan đại diện chủ sở hữu cũng tệ không kém. Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dù không nêu cụ thể con số hay danh tính của bất cứ cơ quan nào, cũng cho thấy hàng loạt vi phạm của các “đương sự” này.
Tình hình thực hiện công bố thông tin tệ hại như trên là một hiện tượng thâm căn cố đế, khó hy vọng có thể cải thiện được, bởi ở cấp độ nào, bộ phận nào liên đới cũng đều có sai phạm. Bản thân Bộ Kế hoạch và Đầu tư được Nghị định 81 quy định đảm nhận nhiều vai trò, nhiệm vụ như theo dõi, giám sát, đôn đốc các bộ, ngành, địa phương, DNNN thực hiện nghị định nhưng vẫn để tình trạng như trên xảy ra và kéo dài là chưa hoàn thành nhiệm vụ của mình. Điều đáng nói là tình hình thực thi nghị định cũng được báo cáo hàng năm nhưng mọi việc vẫn không thay đổi thì chứng tỏ việc báo cáo cũng chỉ là để báo cáo.
Sẽ là hơi đơn giản nếu cho rằng căn nguyên của vấn đề là sự thiếu trách nhiệm, yếu kém trong việc thừa hành, thực thi đã không được xử lý thích đáng. Quả vậy, dù Nghị định 81 quy định đầy đủ về xử lý vi phạm công bố thông tin của từng chủ thể liên đới nhưng từ lúc có hiệu lực đến nay, nghị định dường như đã không trực tiếp hay gián tiếp làm cho bất cứ một quan chức nào từ doanh nghiệp đến cấp cao hơn bị “xây xát”.
Muốn biết và có giải pháp căn cơ hơn cần thái độ nghiêm khắc hơn (hơn là chỉ kêu gọi xử lý trách nhiệm nghiêm minh).
DNNN không công bố thông tin hoặc không công bố thông tin đầy đủ cho thấy có ba khả năng.
Một là, doanh nghiệp đang làm ăn thua lỗ, khuất tất, cần phải che giấu thông tin nhiều nhất có thể.
Khả năng thứ hai là thái độ coi DNNN là sản phẩm “con chung”, không báo cáo thì cũng không ai làm gì được, không ai bị xử lý, nên... khỏi báo cáo!
Khả năng thứ ba làm cho DNNN không báo cáo (nghiêm túc) là cơ quan chủ quản, đại diện chủ sở hữu không “thích” làm việc (theo dõi, đôn đốc DNNN báo cáo).
Tóm lại, để việc báo cáo của DNNN được nghiêm túc, đúng yêu cầu thì nên cho những lãnh đạo doanh nghiệp nào không báo cáo hay báo cáo không đầy đủ, đúng hạn theo yêu cầu thôi việc.
(1) https://tinnhanhchungkhoan.vn/doanh-nghiep/gan-30-doanh-nghiep-nha-nuoc-van-chua-thuc-hien-cong-bo-thong-tin-319960.html
