Dự báo tiếp tục nhập khẩu thị heo khối lượng lớn
Tiến sĩ Tống Xuân Chinh
 |
| Quầy thịt heo tại chợ đầu mối Bình Điền, TPHCM - Ảnh: Kinh Luân. |
(TBKTSG Online) - Theo Bộ Công Thương, dự báo nhập khẩu thịt heo năm nay tiếp tục với khối lượng lớn trước nhu cầu tiêu dùng gia tăng nhưng nguồn cung trong nước thiếu hụt. Tiến sĩ Tống Xuân Chinh có bài phân tích tình hình thị trường thịt heo năm 2010 và dự báo cung cầu năm nay như sau:
Nhập khẩu khoảng 100 nghìn tấn thịt
Sản lượng thịt của cả nước năm 2010 đã bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như thời tiết, dịch bệnh và các chi phí đầu vào tăng. Đặc biệt, dịch bệnh tai xanh trên heo xuất hiện và bùng phát trong quí 3 đã khiến đàn heo giảm mạnh tại một số địa phương, gây ảnh hưởng đến nguồn cung trong nước.
Lũ lụt tại các tỉnh miền Trung cũng gây thiệt hại cho sản xuất chăn nuôi. Những điều này đã tác động đến giá thực phẩm trong cả nước.
Năm 2011, ước tính tổng nhu cầu tiêu dùng trong nước đối với các loại thịt khoảng 2,9 triệu tấn, tăng khoảng 6,5-7% so với năm trước. Còn tổng sản lượng thịt hơi các loại vào khoảng 4,2- 4,3 triệu tấn, cũng tăng 6,5-7%. Trong đó, thịt heo hơi tăng khoảng 6-6,5%, thịt gia cầm tăng 14-15%, thịt bò tăng 12-13% thịt trâu tăng 3-4%, các loại thịt khác tăng 8-9%.
Từ các số liệu này, Bộ Công Thương dự báo lượng thịt nhập khẩu trong năm nay là từ 90.000- 100.000 tấn các loại mới đáp ứng đủ nhu cầu của người dân. Biến động giá heo hơi năm 2010 Khi Tổng cục Thống kê công bố chỉ số giá tiêu dùng năm 2010 là 11,75% so với năm 2009 cho thấy con số này chỉ là tổ hợp những biến động giá các mặt hàng tiêu dùng, trong đó có thịt heo hơi trên thị trường toàn quốc.
Biến động giá theo tháng: giá trung bình heo hơi trong cả năm 2010 là 31.175 đồng/kg, trong đó đạt cao nhất vào tháng 12 là 36.400 đồng/kg và thấp nhất là tháng 4 là 29.350 đồng/kg. Giá heo hơi năm 2010 tăng 2,61% so với năm 2009.
Đồ thị 1 dưới đây cho thấy giá thịt heo hơi giữa các tháng trong năm 2010 tương đối ổn định như năm 2009 nhưng lại tăng giá cao vào 2 tháng cuối năm. Sự tăng giá đột biến này là hậu quả của nguồn cung thiếu so với nhu cầu do đàn heo ở nhiều tỉnh trong cả nước bị dịch heo tai xanh chưa kịp phục hồi hoàn toàn và việc thu gom heo thịt chuẩn bị phục vụ cho dịp tết Tân Mão.
Đồ thị 1. Biến động giá heo hơi trong giai đoạn 2007-2010.
 |
| Nguồn: Bản tin Thị trường - Bộ Tài chính. |
Giá biến động theo mùa: giá trung bình heo hơi vào mùa xuân là 30.600 đồng/kg, mùa hè là 29.533 đồng/kg, mùa thu là 30.933 đồng/kg, và mùa đông 33.633 đồng/kg. Năm 2010 chênh lệch giá theo mùa đối với heo hơi là tương đối nhỏ. Khác biệt giá không đáng đáng kể giữa 2 miền: giá trung bình heo hơi ở miền Bắc là 30.967 đồng/kg, thấp hơn khoảng 1% so với ở miền Nam là 31.383 đồng/kg, cho thấy sự chênh lệch không đáng kể về giá heo hơi giữa 2 miền.
Biến động giá heo hơi giai đoạn 2007-2010
Đồ thị 1 ở trên cho ta thấy giá thịt heo hơi trong 4 năm có sự sai khác nhất định và không phản ánh xu hướng rõ rệt. Năm 2008 là năm có giá heo hơi cao nhất so với các năm còn lại có thể phần nào chịu tác động to lớn từ dịch tai xanh xẩy ra ở một số tỉnh nhưng với mức độ thiệt hại kinh tế và môi trường rất lớn, ảnh hưởng đến nguồn cung ứng sản phẩm thịt hơi trên thị trường.
Năm 2007 lại là năm có sự biến động giá giữa các tháng trong năm cao nhất và chênh lệch giá giữa tháng cao nhất và tháng thấp nhất là 93% (tháng 1 là 15.400 đồng/kg và tháng 12 là 29.650 đồng/kg). Trong khi đó giá heo hơi của năm 2009 và 2010 có cùng một xu hướng.
Trong giai đoạn 2007-2010, giá heo hơi tăng trung bình 15,13%/năm, từ 20.429 đồng/kg năm 2007 lên 30.175 đồng/kg năm 2010; năm 2008 tăng trung bình 67,22% so với năm 2007; năm 2009 giảm 11,06% so với năm 2008 và năm 2010 tăng 2,61% so với năm 2009. Sự khác biệt về giá giữa các tháng trong năm có xu hướng không rõ rệt, tuỳ thuộc vào từng năm, trong khi biến động giá theo mùa có sự khác biệt nhỏ cho từng năm.
Giá trung bình heo hơi giữa 2 miền có sự khác biệt, theo xu hướng cố định là ở miền Nam cao hơn ở miền Bắc. Đây có thể là sự phản ánh thu nhập bình quân của người dân các tỉnh phía Nam cao hơn và đi kèm với nó là nhu cầu tiêu dùng thịt ở miền Nam cũng cao hơn ở miền Bắc.
Giá heo hơi trong mối tương quan với giá heo giống và thức ăn
Theo nghiên cứu mới đây của FAO về chăn nuôi heo hàng hóa ở Việt Nam thì chi phí đầu tư cho thức ăn, heo giống, thú y, dịch vụ (gồm lao động) và khấu hao chuồng trại - công cụ tương ứng là 51,0%, 34,0%, 8,5%, 5,1% và 1,4%. Như vậy, chi phí thức ăn chăn nuôi và con giống chiếm tới 85% chi phí sản xuất đối với heo thịt.
Đồ thị 2. Biến động giá heo giống, heo thịt và thức ăn cho heo thịt Nguồn:
 |
| Nguồn: Bản tin Thị trường-Bộ Tài chính (Chú thích: Thức ăn: cám con cò C16, loại 25 kg/bao). |
Giá trung bình thức ăn cho heo thịt trong cả năm 2010 là 5.797 đồng/kg, trong đó đạt cao nhất vào tháng 12 là 6.560 đồng/kg và thấp nhất là tháng 1 là 5.120 đồng/kg. Như vậy, giá thức ăn cho heo thịt tăng trung bình 2,87%/tháng.
Năm 2010, giá thức ăn cho heo thịt tăng 12,89% so với năm 2009. Trong khi đó giá heo giống cũng có xu hướng tăng tương tự giá heo hơi và thức ăn cho heo thịt. Giá trung bình heo giống trong cả năm 2010 là 46.242 đồng/kg, trong đó cũng đạt cao nhất vào tháng 12 là 60.200 đồng/kg và thấp nhất là tháng 1 là 31.300 đồng/kg. Như vậy, giá heo giống tăng trung bình 6,13%/tháng. Giá heo giống năm 2010 lại giảm 22,60% so với năm 2009.
Trên đồ thị 2 cho thấy giá thức ăn cho heo thịt, giá heo giống và giá heo hơi đều có cùng xu hướng tăng từ tháng 1 đến tháng 12, riêng 3 tháng cuối năm tăng mạnh, đặc biệt là giá heo giống và heo thịt. Những tháng cuối năm là thời điểm thu mua heo xuất chuồng để chuẩn bị cho nhu cầu tiêu dùng tăng cao trong dịp tết Nguyên đán và cũng là thời điểm để người chăn nuôi nhập chuồng heo giống cho một chu kỳ chăn nuôi heo thịt tiếp theo.
Giá heo giống và heo thịt năm 2010 tăng còn có thể bị ảnh hưởng bởi những tác động to lớn từ dịch tai xanh bùng phát trên diện rộng ở nhiều tỉnh thành trên cả nước (theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, đến 11 tháng 9 năm 2010 đã có 29 tỉnh thành trên cả nước bùng phát dịch tai xanh, làm 346.348 con heo bị mắc bệnh và 169.884 con heo bị chết và tiêu huỷ).
Theo quy luật cung cầu khi nhu cầu tiêu dùng trong nước tăng trong khi đó giá thịt trên thị trường nội địa cao thì việc nhập khẩu thịt và sản phẩm thịt là một giải pháp tình thế. Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, nhập khẩu thịt và các sản phẩm thịt vào nước ta tháng 12/2010 tăng đáng kể so với tháng trước đó (tăng 31,2%) và tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm trước, đạt 13,3 triệu đô la. Sơ bộ năm 2010, nước ta bỏ ra 103,1 triệu đô la để nhập khẩu thịt và các sản phẩm thịt, tăng 2,9% so với năm 2009.
