(KTSG) - Quản lý đô thị là cần thiết nhưng chính quyền địa phương phải tính đến hệ lụy kéo theo về mặt an sinh xã hội. Việc cấm dịch vụ như xe ngựa chở du khách ở Đà Lạt ngay lập tức thay vì đưa ra lộ trình chuyển đổi khiến người dân nơi đây chới với.
- Để không phải rời quê vì sinh kế
- Phát triển thuận thiên, đổi mới chế thiên: vì sinh thái và sinh kế bền vững
Theo các chủ xe ngựa chở khách du lịch quanh hồ Xuân Hương đã trả lời trên báo chí, sáng 25-2 họ được UBND phường 8, thành phố Đà Lạt mời lên thông báo, dịch vụ này bị cấm hoạt động từ ngày 25-2, tức ngay khi họ nhận quyết định(1). Lý do được chính quyền thành phố Đà Lạt đưa ra khi cấm là người làm dịch vụ xe ngựa đã không đăng ký kinh doanh, không niêm yết giá, không đóng thuế, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và gây ra mùi hôi(2). Thế rồi vào hôm sau, ngày 26-2, UBND thành phố Đà Lạt lại ra văn bản thông báo dời ngày cấm dịch vụ xe ngựa chở khách quanh hồ Xuân Hương đến hết tháng 3 tới(3).
Dịch vụ xe ngựa chở khách du lịch quanh hồ Xuân Hương đã tồn tại vài chục năm qua và là sinh kế của nhiều gia đình cư dân Đà Lạt. Hiện có khoảng 30 xe ngựa đang cung cấp dịch vụ này, một số chủ xe đã vay mượn tiền đầu tư mua xe, trang trí xe đẹp hơn. Lệnh cấm đột ngột khiến họ không chỉ mất sinh kế mà còn có thể rơi vào cảnh nợ nần khó trả vì bị mất doanh thu dịch vụ mà họ tin rằng sẽ tạo ra dòng thu nhập ổn định.
Một số chủ xe còn có thể bị phạt theo hợp đồng chở du khách của các tour du lịch đã thỏa thuận trước đó, điều này không chỉ gây thiệt hại cho họ mà còn ảnh hưởng không tốt đến thương hiệu du lịch Đà Lạt.
Dịch vụ xe ngựa là một trong các dịch vụ du lịch giúp du khách trải nghiệm vẻ đẹp thiên nhiên lãng mạn của Đà Lạt bị đưa vào danh sách cấm. Trước đó, chính quyền thành phố cũng đã lần lượt “khai tử” các dịch vụ, như du thuyền trên hồ Tuyền Lâm, đạp vịt (pedalo) trên hồ Xuân Hương, xe điện chở du khách.
Xét một cách công bằng thì những lý do khiến dịch vụ xe ngựa phải ngưng hoạt động, như “không đăng ký kinh doanh, không niêm yết giá, không đóng thuế, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và gây ra mùi hôi” phần lớn lại thuộc về trách nhiệm các cơ quan quản lý nhà nước của thành phố Đà Lạt.
Bởi lẽ, dịch vụ này đã tồn tại khá nhiều năm nhưng vì sao những việc không đăng ký như nói trên lại bị để ngỏ như thể không ai người quản lý? Nhưng việc cấm với thời hạn sau điều chỉnh được kéo dài là một tháng vẫn là quá ngắn, chưa thỏa đáng. Chính quyền nên đưa ra một lộ trình đủ dài để người dân chuyển đổi, bởi lẽ với xe ngựa khi không hoạt động thì người dân mắc kẹt, không biết làm gì với xe và ngựa. Xe ngựa đâu phải như ô tô mà dễ dàng bán đi hay chuyển qua làm dịch vụ khác được?
Chưa kể những “vi phạm” như không đóng thuế, mất an toàn giao thông, vi phạm vệ sinh môi trường… đều có thể giải quyết, như hướng dẫn các chủ xe lập hợp tác xã, đăng ký kinh doanh, hướng dẫn tuân thủ an toàn, vệ sinh môi trường. Để giữ “nồi cơm” thì chắc chắn các chủ xe ngựa sẽ vui vẻ hợp tác với chính quyền và tuân thủ quy định.
Hồi thập niên 1990, khi viện trợ xây cầu Mỹ Thuận ở đồng bằng sông Cửu Long, cơ quan viện trợ Úc đã yêu cầu phía Việt Nam phải đưa kế hoạch chuyển đổi nghề đối với những người mua gánh bán bưng, chạy xe ôm sống nhờ bến phà. Đây là nhóm người yếu thế sẽ bị mất sinh kế khi phà ngừng chạy sau khi có cầu Mỹ Thuận thay thế. Vì vậy, phía Úc cho rằng, việc hỗ trợ cho người dân sống nhờ bến phà học nghề và chuyển đổi sinh kế là điều phải được đưa vào dự án như một phần không thể tách rời.
Quản lý đô thị là cần thiết nhưng cũng phải hài hòa với lợi ích người dân. Lẽ ra, với các dịch vụ du lịch có nét riêng của Đà Lạt, thay vì cấm hoạt động thì các cơ quan chức năng cần ngồi lại với người dân để tìm cách cải thiện, khắc phục những vi phạm để các dịch vụ hoạt động đúng luật.
Giúp người dân giữ sinh kế tuy khó nhưng rất nên làm, vì điều này tốt hơn rất nhiều so với việc cấm phương tiện kiếm sống khiến họ phải “treo niêu”.
(1) https://thanhnien.vn/chu-xe-ngua-deu-ngo-ngang-lo-phai-den-bu-cho-tour-du-khach-nuoc-ngoai-185250226110101066.htm
(2) https://thanhnien.vn/da-lat-chinh-thuc-cam-xe-ngua-quanh-ho-xuan-huong-185250225211654498.htm
(3) https://lifestyle.znews.vn/da-lat-bat-ngo-gia-han-ngay-cam-xe-ngua-chay-quanh-ho-xuan-huong-post1534506.htm
