Kinh doanh chuỗi nhà thuốc: Điều khó nói trước

Kinh doanh chuỗi nhà thuốc: Điều khó nói trước

Nhà thuốc GPP của V-Phano. Ảnh: Uyên Viễn.

(TBKTSG) – Các doanh nghiệp bỏ ra hàng tỉ đồng đầu tư chuỗi nhà thuốc đạt tiêu chuẩn “Thực hành nhà thuốc tốt” (GPP), “Thực hành tốt phân phối thuốc” (GDP) của Bộ Y tế và sẵn sàng chấp nhận chịu lỗ trong hai, ba năm đầu dường như đang nín thở chờ thời cơ…

>> GPP: Thời gian tới gần nhưng đường còn xa

>> Tận dụng ưu điểm để cạnh tranh và tồn tại

Cuộc đua âm thầm

Tại TPHCM, chuỗi nhà thuốc đạt chuẩn GPP và GDP do các doanh nghiệp đầu tư chỉ xuất hiện khoảng một năm rưỡi trở lại đây. Tìm vị trí đẹp để đặt nhà thuốc GPP là một cuộc chạy đua khá quyết liệt giữa các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực này.

Theo bà Nguyễn Ann Ánh, Giám đốc thu mua Công ty cổ phần Dược phẩm ECO (ECO), quận Tân Bình, hai năm trước, khi thị trường chứng khoán, địa ốc còn sôi động, giá mặt bằng cho thuê cao ngất ngưởng thì ECO cũng đã nhảy vào cuộc săn vị trí đẹp.

“ECO có mục tiêu của mình nên kiên nhẫn tìm thuê cho được những mặt bằng đã được công ty chấm. Có mặt bằng, ECO ký hợp đồng thuê trước cả năm, nay mới chính thức sử dụng đến”, bà Ánh nói.

Sau hai năm chuẩn bị cơ sở vật chất, đào tạo nhân lực, nuôi quân… tháng 7-2008, ECO đồng loạt khai trương bốn nhà thuốc GPP nằm kế bên các trung tâm chẩn đoán, bệnh viện Chợ Rẫy, Hòa Hảo, Ung Bướu, Củ Chi. Tuy không cho biết khoảng thời gian cụ thể nhưng bà Ánh tiết lộ vốn đầu tư trong giai đoạn đầu của ECO là 60 tỉ đồng.

Đối tượng khách hàng mục tiêu của ECO là người có thu nhập trung bình. Chiếm hơn 60% lượng khách của doanh nghiệp này là các bệnh nhân đang điều trị tại các bệnh viện.

Một gương mặt khác tiên phong trong lĩnh vực nhà thuốc GPP là Công ty cổ phần Dược phẩm Phano (chuỗi nhà thuốc V-Phano), quận Tân Bình. Ông Trần Hữu Đức, Giám đốc điều hành Phano, cho biết đối tượng khách hàng của công ty là những người biết quan tâm đến sức khỏe.

Từ những thông tin tích hợp sau nhiều đợt khảo sát, V-Phano định hình được lượng khách mà mình đang nhắm tới: họ ở đâu, ở những khu vực nào, đi làm qua đoạn đường nào… Sau đó V-Phano đặt nhà thuốc tại vị trí khách hàng dễ nhận diện nhất với mong muốn tạo ra cảm xúc cho người tiêu dùng rằng “đây chính là nhà thuốc mà tôi đang cần”. Khách hàng của V-Phano có ba nhóm: cá nhân và gia đình, nhà thuốc bệnh viện, các doanh nghiệp triển khai tủ thuốc trong các nhà máy, nhà xưởng.

Theo ông Đức, diện tích tối thiểu của nhà thuốc V-Phano là 40 mét vuông, để khách cảm nhận được sự thoáng đãng khi bước vào, nhưng không quá rộng vì vừa tốn nhiều chi phí vừa khiến khách có cảm giác “lạnh lẽo”. “Trung bình mỗi nhà thuốc của V-Phano có vốn đầu tư từ 400 triệu đến 2 tỉ đồng”, ông Đức cho biết.

Một đại diện khác của chuỗi nhà thuốc ECO cho biết: “ECO sẵn sàng thuê những mặt bằng có diện tích trên 20 mét vuông tại những vị trí đắc địa rồi từng bước phát triển theo vết dầu loang, tức là thuê thêm hai, ba căn nhà nằm sát nhau để mở rộng không gian nhà thuốc. Những vị trí đặc biệt được ECO ký hợp đồng từ 5-10 năm”.

Nhằm đi trước một bước giành thị phần, khá nhiều doanh nghiệp trên cả nước được thành lập để kinh doanh chuỗi nhà thuốc GPP. Ngoài những đơn vị nêu trên, thị trường TPHCM còn có sự góp mặt của Y Đức, Sapharco, Vimedimex, mỗi đơn vị có từ 6-10 nhà thuốc GPP. Tháng 9-2008, Công ty cổ phần Nhà thuốc Đông Dương cũng đã khánh thành “siêu thị bán lẻ và bán sỉ thuốc” IC Pharmacy tại quận 10 gồm ba tầng, với diện tích trên 2.000 mét vuông.

Theo thông tin do Đông Dương công bố, từ nay đến năm 2012, công ty sẽ đầu tư 12 triệu đô la Mỹ vào các nhà thuốc IC Pharmacy tại các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TPHCM và Cần Thơ.

Đặt trọn niềm tin

Cho đến nay, các doanh nghiệp kinh doanh chuỗi nhà thuốc GPP đều khẳng định con đường mình đang đi là đúng, có lộ trình và chấp nhận chịu lỗ trong khoảng ba năm đầu. Mặt khác, họ cũng xác định nhà thuốc GPP trong thời điểm hiện nay vẫn chưa thể cạnh tranh với các nhà thuốc truyền thống.

Mặc dù không cho biết cụ thể con số lỗ hàng tháng của hai nhà thuốc IC Pharmacy là bao nhiêu, tuy nhiên bà Lê Thị Bạch Quyên, Giám đốc tiếp thị Công ty Đông Dương, thừa nhận đang bù lỗ rất nhiều.

“Công ty hiện đang lấy nguồn thu từ các khoản khác để duy trì hoạt động IC Pharmacy”, bà Quyên nói. Và cũng để tận dụng cả ngàn mét vuông sàn chưa được khai thác hết chức năng tại nhà thuốc IC Pharmacy, công ty này cũng đang nỗ lực tìm đối tác đầu tư, quảng cáo.

Cũng theo bà Quyên, khó khăn chung hiện nay của chuỗi nhà thuốc GPP là do người tiêu dùng chưa quen với sự sang trọng của “cửa kính, máy lạnh” cũng như những quy trình khá bài bản, khắt khe trong việc bán thuốc so với những nhà thuốc truyền thống.

“Có lẽ khách hàng nghĩ rằng vào nhà thuốc GPP sẽ mua thuốc với giá đắt hơn so với những nhà thuốc truyền thống, trong khi mua thuốc tại đây họ sẽ được lợi rất nhiều, giá thuốc đôi khi rẻ hơn bên ngoài”, bà Quyên chia sẻ.

Theo đánh giá của ông Đức, doanh thu của chuỗi nhà thuốc V-Phano trong suốt 16 tháng qua vẫn tăng trưởng ổn định. Mỗi nhà thuốc V-Phano tốn chi phí 100-500 triệu đồng/tháng. Để tăng thêm nguồn thu, V-Phano đã cho các doanh nghiệp kinh doanh thực phẩm chức năng, dinh dưỡng thuê một phần không gian nhà thuốc để trưng bày, quảng bá sản phẩm.

Thời gian gần đây Công ty Phano còn hợp tác, tư vấn cho một số bệnh viện trên địa bàn thành phố phần mềm quản lý nhà thuốc GPP, quy trình thực hiện nhà thuốc GPP. “Đạt chuẩn GPP đã khó nhưng giữ chuẩn GPP lại càng khó hơn. Theo góc nhìn của chúng tôi, nhà thuốc bệnh viện như một chiếc xe đang hoạt động hết công suất nhưng không có thời gian duy tu, bảo dưỡng, chính vì thế V-Phano sẽ đóng vai trò như người thợ máy kiểm tra xe, nếu bị hư thì sửa, thiếu nhớt thì châm, hết bình thì sạc…”, ông Đức ví von.

Nhìn ở một góc độ khác, bà Ánh cho rằng, thật khó đánh giá hết mức độ lời, lỗ của mỗi nhà thuốc khi thời gian hoạt động mới chỉ khoảng một năm. “ECO cảm thấy mình đang “lời” vì đã đào tạo được lực lượng nhân viên nòng cốt tận tâm với nghề, biết yêu quý và kính trọng người bệnh, xây dựng được hình ảnh chuỗi nhà thuốc GPP thân thiện với người tiêu dùng”, bà Ánh nói.

Trong kinh doanh, vạn sự khởi đầu nan. Tuy nhiên, trong bối cảnh đặc biệt như năm 2009, cũng đã có doanh nghiệp thu hẹp chuỗi nhà thuốc GPP hoặc chưa có kế hoạch mở rộng thêm nếu tình hình kinh tế còn diễn biến phức tạp, khó đoán.

Các doanh nghiệp kinh doanh chuỗi nhà thuốc GPP đều cho biết họ đang đặt hết niềm tin vào lộ trình đến ngày 1-1-2011 của Bộ Y tế về việc chuẩn hóa nhà thuốc GPP trên cả nước. “Đến năm đó mà tình hình vẫn chưa xoay chuyển như cam kết của bộ thì chúng tôi hoàn toàn bị bế tắc”, một đại diện Công ty cổ phần Dược Minh Phúc (chuỗi nhà thuốc Y Đức) bày tỏ.

Phát biểu tại hội nghị tổng kết triển khai thực hành nhà thuốc GPP cho khối bệnh viện TPHCM, diễn ra vào ngày 12-2, Thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang cho biết trong năm 2009, bộ sẽ tập trung phát triển hai hệ thống nhà thuốc bệnh viện và chuỗi nhà thuốc GPP.

“Trong thời gian từ nay đến năm 2010, thị trường vẫn tồn tại song song nhà thuốc GPP và nhà thuốc chưa đạt chuẩn GPP. Đối với những nhà thuốc chưa đạt chuẩn GPP thì chỉ được bán thuốc không kê đơn chứ không có quyền bán thuốc kê đơn. Các phòng mạch tư muốn bán thuốc cũng phải làm thủ tục đăng ký hoạt động nhà thuốc bên ngoài phòng mạch và nhà thuốc này phải đạt chuẩn GPP”, ông Quang nói.

UYÊN VIỄN