(KTSG Online) - Lệnh hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm và các khoáng chất quan trọng của Trung Quốc từ tháng Tư đang bắt đầu có tác động, gây lo ngại trên toàn cầu, đặc biệt là ngành công nghiệp ô tô.
- Trung Quốc xem xét cấm xuất khẩu công nghệ nam châm đất hiếm
- Trung Quốc cấm xuất khẩu công nghệ xử lý đất hiếm
Đất hiếm (rare earth) là các nguyên tố hóa học hiếm, khó khai thác và tinh chế, như neodymium, dysprosium, hoặc samarium. Dù các nguyên tố đất hiếm không quá khan hiếm trong tự nhiên, nhưng việc khai thác và xử lý đòi hỏi công nghệ phức tạp và tốn kém.
Nhiều hãng xe cảnh báo, hoạt động sản xuất sẽ bị gián đoạn nếu thiếu nguồn cung nam châm đất hiếm từ Trung Quốc vì đây là là thành phần quan trọng đối với nhiều hệ thống của ô tô từ động cơ đến các cảm biến quan trọng.
Các nhà ngoại giao, nhà sản xuất ô tô và các giám đốc điều hành doanh nghiệp từ Ấn Độ, Nhật Bản và châu Âu đang khẩn trương sắp xếp cuộc họp với các quan chức ở Bắc Kinh để thúc đẩy quy trình phê duyệt nhanh hơn cho giấy phép xuất khẩu nam châm đất hiếm.
Các nguồn thạo tin cho biết động thái này diễn ra khi tình trạng thiếu hụt nam châm đất hiếm đang đe dọa làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.
Một phái đoàn doanh nghiệp từ Nhật Bản sẽ đến Bắc Kinh vào đầu tháng Sáu để gặp các quan chức Bộ Thương mại Trung Quốc (MOFCOM) trao đổi về các biện pháp hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm. Các nhà ngoại giao châu Âu từ các quốc gia có ngành công nghiệp ô tô lớn cũng đang tìm kiếm các cuộc họp khẩn cấp với MOFCOM trong những tuần gần đây.
Các nhà sản xuất ô tô Ấn Độ cảnh báo vào tuần trước rằng, các nhà máy có nguy cơ đóng cửa nếu Trung Quốc chậm phê duyệt giấy phép xuất khẩu nam châm đất hiếm. Các giám đốc điều hành trong ngành công nghiệp ô tô Ấn Độ đang xếp lịch cho chuyến thăm Trung Quốc trong vòng hai đến ba tuần tới
“Đây là thời điểm cực kỳ cấp bách và quan trọng đối với ngành công nghiệp ô tô và điện tử của châu Âu", Adam Dunnett, Tổng thư ký Phòng Thương mại châu Âu tại Trung Quốc nói với Reuters và cảnh báo, một số công ty ở châu Âu có thể ngừng sản xuất ngay trong tuần này.
“Nếu tình hình không thay đổi nhanh chóng, không loại trừ khả năng hoạt động sản xuất ô tô bị chậm trễ và thậm chí là ngừng sản xuất”, Hildegard Mueller, người đứng đầu nhóm vận động hành lang của ngành công nghiệp ô tô của Đức nói.
Hồi tháng Năm, Liên minh Đổi mới ô tô, tổ chức thương mại đại diện cho các hãng xe General Motors, Toyota, Volkswagen, Hyundai cùng nhiều hãng xe khác đã nêu những lo ngại tương tự trong một lá thư gửi cho chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Khả năng đóng cửa nhà máy sản xuất ô tô trên diện rộng cho thấy hiệu quả của đòn bẩy mà Bắc Kinh đã xây dựng trong suốt nhiều thập niên để vươn lên thống trị ngành công nghiệp đất hiếm.
Trung Quốc, quốc gia kiểm soát hơn 90% công suất xử lý toàn cầu đối với nam châm đất hiếm (hay còn gọi là nâm châm vĩnh cửu) được sử dụng trong mọi thứ, từ ô tô và máy bay chiến đấu đến đồ gia dụng, áp đặt các hạn chế xuất khẩu đối với bảy nguyên tố đất hiếm và một số nam châm đất hiếm kể từ ngày 4-4. Nhà chức trách yêu cầu các nhà xuất khẩu những mặt hàng này phải xin giấy phép
Các biện pháp kiểm soát này được xem là đòn bẩy ngoại giao quan trọng của Bắc Kinh vì hầu như không có lựa chọn thay thế nào ngoài Trung Quốc.
Bắc Kinh đã đồng ý đình chỉ hoặc hủy bỏ các biện pháp trả đũa phi thuế quan áp đặt lên Washington kể từ ngày 2-4 như một phần của thỏa thuận đình chiến thương mại đạt được tại Geneva, Thụy Sĩ. Tuy nhiên, cho đến nay chỉ có một số ít giấy phép xuất khẩu đất hiếm được phê duyệt sau thời điểm này.
Tuần trước, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer đã cáo buộc Bắc Kinh “chậm trễ” trong việc xóa bỏ các biện pháp trả đũa phi thuế quan.
Tại Hàn Quốc, một quan chức nói với Reuters rằng Bộ công nghiệp Hàn Quốc đã đề nghị Trung Quốc cấp thêm giấy phép xuất khẩu khoáng sản và nam châm đất hiếm.
Một nguồn tin thạo tin cho biết, các công ty châu Âu đang có hàng ngàn đơn xin cấp phép mua đất hiếm đang chờ giới chức Trung Quốc phê duyệt.
Tuần trước, truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin, Bắc Kinh đang xem xét nới lỏng một số hạn chế xuất khẩu đất hiếm đối với các công ty bán dẫn ở châu Âu.
Tuy nhiên, xuất khẩu nam châm đất hiếm từ Trung Quốc đã giảm một nửa trong tháng Tư do quy trình nộp đơn xin cấp phép xuất khẩu mất nhiều thời gian và không minh bạch.
"Trung Quốc sẽ không nhượng bộ nhưng sẽ từ cung cấp các miễn trừ hạn chế xuất khẩu đất hiếm. Đây là một bài kiểm tra căng thẳng đối với mối quan hệ Mỹ-Trung vốn đã mong manh”, một lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ giấu tên nói.
Theo Reuters
