(KTSG Online) – Trong tháng 1, giá cả tiêu dùng ở Philippines tăng lên mức cao nhất trong 14 năm, chủ yếu do chi phí nhà ở và giá mặt hàng thực phẩm, đặc biệt là đường và hành tím, tăng vọt. Giá hành tím đã tăng 10 lần vào cuối năm ngoái trước khi hạ nhiệt trong những tháng qua.
- Philippines thiếu đường và muối trầm trọng
- Yếu tố nào hỗ trợ kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng năm 2023?
Đặt chất lượng lên trên lợi nhuận để giữ khách trong thời kỳ “bão giá”, Ely Cundangan, người quản lý một nhà hàng ở thủ đô Manila của Philippines, không giảm lượng hành tím trong món tủy bò hầm. “Nguyên liệu chế biến trở nên đắt đỏ đến mức chúng tôi gần như không kiếm được gì, nhưng chúng tôi không thể thay đổi công thức” Cundangan, nói
Hành tím, gia vị chính trong hầu hết các món ăn của Philippines đã tăng giá từ khoảng 70 peso (1,27 đô la Mỹ) /kg vào tháng 4 năm ngoái lên tới 700 peso (12,7 đô la) vào tháng 12, đắt hơn cả thịt. Hiện nay, giá bán sỉ hành tím đã giảm về còn 150 peso /kg sau khi chính phủ tăng tốc nhập khẩu mặt hàng này để giải quyết tình trạng nguồn cung thiếu hụt
Sau khi được bầu làm tổng thống Philippine vào tháng 6-2022, ông Ferdinand Marcos Jr. đã phải xoay sở thực hiện cam kết hạ nhiệt lạm phát trong cuộc vận động tranh cử. Tháng trước, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Philippines tăng 8,7% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu mức cao nhất kể từ năm 2008. Với mức tăng 11,2% trong tháng 1, cao nhất kể từ năm 2009, lạm phát thực phẩm là động lực lớn nhất khiến CPI tăng vọt.
Giống như các nơi khác của thế giới, Philippines đang phải trả nhiều hơn cho các hóa đơn nhập khẩu năng lượng. Nhưng đà tăng giá dựng đứng của các mặt hàng thực phẩm thực thiết yếu là điều gây lo ngại lớn nhất đối với chính phủ.
Ông Marcos, người cũng kiêm nhiệm chức Bộ trưởng Nông nghiệp, bị chỉ trích nặng nề vì tình trạng thiếu hành tím phần lớn là do sự chậm trễ trong nhập khẩu. Hành nhập khẩu vào Philippines, chủ yếu từ Ấn Độ và Trung Quốc, phải có giấy phép vệ sinh và kiểm dịch thực vật.
Thừa nhận rằng một phần lỗi nằm ở việc lập kế hoạch kém, ông Marcos đã hành động để tăng tốc nhập khẩu. Hiện tại, giá hành tím đã giảm so với mức cao nhất của tháng 12, nhưng vẫn cao hơn ở mức gấp đôi so với một năm trước.
“Giá hành tím vẫn đắt như vàng”, Joey Reyes, một chủ cửa hàng tạp hóa ở Manila, nói và cho biết thêm bà đang đợi giá giảm hơn nữa trước khi bắt đầu dự trữ hành tím trở lại.
Hình ảnh một cô dâu cầm bó hành tím (thay cho hoa) bước vào lễ đường ở thành phố Iloilo đã gây sốt trên các mạng xã hội. Trong khi đó, Nhits Evangelista, chủ một tiệm bán hoa ở thủ đô Manila đã bán những bó hoa được trang trí bằng hành tím và ớt cho Ngày lễ tình nhân hôm 14-2. Cô nói: “Chúng tôi muốn có một kiểu trang trí hoa đặc biệt là khi giá hành tím đang tăng lên”.
Đầu tháng này, một chi nhánh của Japan Home Centre, chuỗi cửa hàng bán lẻ nổi tiếng ở Manila, đã chấp nhận thanh toán bằng hành tím trong một ngày. Số hành tím thu về sẽ được tăng các ngân hàng thực phẩm từ thiên và cho các gia đình nghèo.
Bên cạnh hành tím, giá trứng và đường cũng tăng cao. Do nhập khẩu chậm trễ và vụ thu hoạch mía bị thiệt hại do thời tiết xấu, giá đường trong tháng 1 tăng gần gấp đôi, lên 100 peso (1,8 đô la) /kg so với một năm trước. Giá đường đắt đỏ gây sức ép lên các công ty chế biến thực phẩm và đồ uống. Trứng gà, có giá 6 peso mỗi quả vào năm ngoái, hiện được bán với giá 10 peso mỗi quả do các trang trại nuôi gà mái đẻ vẫn đang quay cuồng chống chọi các đợt dịch cúm gia cầm.
Các chính trị gia đối lập đã chỉ trích Marcos vì đã không hành động sớm hơn để kiểm soát giá cả leo thang. Họ kêu gọi ông từ bỏ chức danh Bộ trưởng Nông nghiệp và bổ nhiệm một người khác có thể cống hiến hết mình cho vai trò này. Trong khi đó, nông dân trồng hành tím lo ngại việc đẩy mạnh nhập khẩu muộn màng sẽ khiến giá suy yếu khi họ bắt đầu vụ thu hoạch bắt đầu vào tháng này.
Jon-Jon Taberna, một nông dân trồng hành ở tỉnh Nueva Ecija, nói: “Chúng tôi rất lo lắng. Chúng tôi sẽ không nhận được thành quả từ lao động chăm chỉ. Dù vụ thu hoạch có tốt đến đâu, nếu giá hành tím giảm, bạn sẽ không kiếm được tiền”.
Các quan chức Philippines cho biết lạm phát cao chỉ là tạm thời và sẽ hạ nhiệt khi các vấn đề về nguồn cung được giải quyết. Nhưng chỉ số CPI cao hơn dự đoán trong tháng 1 đã buộc Ngân hàng trung ương Philippines tăng lãi suất thêm 50 cơ bản, lên mức 6% hôm 16-2. Tăng trưởng kinh tế ở Philippines được dự báo giảm mạnh trong năm nay, sau khi phục hồi mạnh mẽ 7,6% trong năm 2022.
Robert Dan Roces, nhà kinh tế học tại Ngân hàng Security Bank (Philippines), nhận định: “Các yếu tố thúc đẩy lạm phát cơ bản có thể không còn mang tính chất tạm thời, mà thay vào đó, là kết quả của các yếu tố dai dẳng hơn, chẳng hạn như vấn đề thiếu hụt nguồn cung thực phẩm chưa vẫn được giải quyết”.
Theo Reuters
