Thứ Sáu, 29/03/2024
32 C
Ho Chi Minh City

Thị trường vẫn cần dòng tiền ‘giải cứu’ nợ xấu trái phiếu?

Dũng Nguyễn

Kinh tế Sài Gòn Online

Kinh tế Sài Gòn Online

(KTSG Online) – Các trái chủ và doanh nghiệp phát hành có thêm nhiều thời gian và không gian để thoả thuận lại việc trả nợ, nhưng các chuyên gia cho rằng thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn cần dòng tiền “giải cứu” một cách cụ thể, rõ ràng hơn.

Dòng tiền trả nợ trái phiếu gặp thách thức trong khi thị trường chung suy giảm, mặt bằng lãi suất ở mức cao. Hình minh hoạ: L.Vũ.

Cần thời gian cho tất cả các phương án

Sau nhiều lần chỉnh sửa dự thảo từ cuối năm ngoái, Nghị định 08/2023 của Chính phủ đã có hiệu lực từ ngày 5-3 vừa qua, nhằm sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại Nghị định trước đó về giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.

Các điểm mới trong lần sửa đổi này đáng kể đến là cho phép kéo dài kỳ hạn trái phiếu tối đa không quá 2 năm; trả nợ bằng tài sản khác; hoãn thực thi một số điều khoản như quy định nhà đầu tư chuyên nghiệp hoặc tăng thời gian phân phối; giãn xếp hạng tín nhiệm bắt buộc đến đầu năm sau.

Nhìn chung, các quy định mới này tương đồng với phần dự thảo mới nhất đưa ra hồi tháng 2 vừa qua. Khi đó, dự thảo này cũng đã nhận được đánh giá cao từ các chuyên gia trong ngành về tính thiết thực của việc điều chỉnh lại các quy định phát hành và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, nhằm hỗ trợ thị trường bất động sản đang gặp khó khăn hiện nay.

Nhưng trên thực tế, trước khi có quy định chính thức, các doanh nghiệp cũng đã chủ động thoả thuận về hướng xử lý trái phiếu đến hạn với các trái chủ. Nhiều doanh nghiệp công bố đạt được thoả thuận với trái chủ về việc giãn thời gian thanh toán, cộng thêm lãi suất cho trái chủ, thậm chí đã có doanh nghiệp công bố chuyển đổi trái phiếu thành vốn cổ phần.

Mặc dù vậy, các chuyên gia cũng nhìn nhận rằng Nghị định 08 lần này sẽ giúp các bên có cơ sở pháp lý vững chắc hơn, từ đó gia tăng tỷ lệ đàm phán thành công trong bối cảnh thị trường chung còn đang gặp nhiều khó khăn.

Nhắc đến các giải pháp tháo gỡ thì một trong những thay đổi quan trọng lần này là “đẩy” nợ đến tương lai. Tất cả các bên tham gia thị trường, từ trái chủ cho đến công ty phát hành cũng như các bên có liên quan khác, có thêm thời gian để tái cấu trúc nợ. Rất khó đoán định được thị trường tài chính sẽ diễn biến như thế nào, ảnh hưởng chéo ra sao khi trái phiếu doanh nghiệp buộc phải “hạ cánh cứng”.

“Nghị định này vẫn là khung pháp lý quan trọng được thị trường chờ đợi từ lâu, trong bối cảnh khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp bị hạn chế đáng kể, khi mặt bằng lãi suất đã tăng mạnh trong năm vừa qua”, báo cáo phân tích của Công ty chứng khoán VCBS bình luận.

Hiện nay, áp lực trên thị trường cũng đang ngày càng lớn dần lên khi ngày càng nhiều doanh nghiệp công bố thông tin giao dịch bất thường về việc chậm trả gốc, lãi trái phiếu.

Tính đến ngày 5-3, có khoảng 46 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc theo thông báo của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX). Ước tính của Công ty chứng khoán VNDirect cho thấy tổng dư nợ trái phiếu của các doanh nghiệp này vào khoảng 121.100 tỉ đồng (chiếm gần 12% tổng dư nợ toàn thị trường), trong đó gần 38.500 tỉ đồng sẽ đáo hạn trong năm nay (chiếm 15% tổng giá trị đáo hạn).

Trong khi đó, theo ước tính của FiinGroup, trong 62 lô trái phiếu chậm thanh toán lãi và gốc thì có khoảng 70% là trái phiếu bất động sản. “Đây là điểm mà thị trường đang quan tâm bởi chất lượng những trái phiếu này hầu hết là thấp, cũng như những khó khăn và ngành đang gặp phải hiện nay”, đại diện FiinGroup bình luận.

Quí 2 và quí 3 năm nay là tâm điểm của hoạt động trả nợ trái phiếu.

Trông chờ vào dòng tiền khơi thông thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Hầu hết các chuyên gia đều cho rằng nền tảng pháp lý mới chỉ là “bước đi đầu tiên” trong hành trình tái cơ cấu nợ trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ đến hạn trả nợ. Các bước tiếp theo nhằm xử lý lượng trái phiếu chậm thanh toán gốc lãi sẽ bao gồm quá trình đàm phán các điều khoản, tài sản khác giữa trái chủ và doanh nghiệp phát hành. “Quá trình được dự báo tương đối phức tạp phụ thuộc vào từng trường hợp riêng biệt”, VCBS bình luận.

Thực tế thì luật mới cũng quy định rằng trong trường hợp có trái chủ không chấp thuận phương án đàm phán, kể cả đã có trên 65% đại diện tổng số trái phiếu chấp thuận, thì doanh nghiệp vẫn phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo phương án phát hành đã công bố từ đầu.

Điều này nghĩa khi đi vào thực tế đàm phán sẽ còn phát sinh nhiều vấn đề, đặc biệt là khi có rất nhiều trái chủ là nhà đầu tư cá nhân. Liệu họ có đồng ý cho hoãn trả nợ trong lúc này? Hay câu chuyện khác là định giá tài sản như thế nào để chuyển đổi? Nếu là bất động sản thì là gì, sản phẩm căn hộ, đất nền hay vẫn còn nằm ở tài khoản xây dựng dở dang?

“Vấn đề là tài sản đó có tình trạng pháp lý và giá chuyển đổi ra sao. Đó sẽ là điểm mấu chốt doanh nghiệp và nhà đầu tư sẽ phải đàm phán”, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc FiinGroup, đơn vị cung cấp dịch vụ liên quan đến dữ liệu tài chính, bình luận.

Đại diện FiinGroup cũng cho rằng ở góc độ này thì việc thoả thuận lại với các nhà đầu tư cá nhân sẽ gặp thách thức lớn, và nên chăng có cần thêm cơ chế hướng dẫn và giám sát để tránh trường hợp đưa nhà đầu tư vào thế khó khi kéo dài thời gian mà vẫn không thu được gì.

Do đó, các chuyên gia đều cho rằng thị trường còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết trong thời gian tới. “Cánh cửa hẹp được hé mở nhưng vẫn chưa đủ”, nhóm phân tích của Công ty chứng khoán Maybank IB bình luận trong báo cáo riêng về Nghị định 08 mới đây. Theo đó, một vấn đề quan trọng khác là câu chuyện dòng tiền để tái cấu trúc nợ của bất động sản.

Dòng tiền trái phiếu trong thời gian qua đến từ các định chế tài chính, bao gồm ngân hàng và công ty chứng khoán (nhóm mua nhiều trái phiếu trong thời gian qua) và nhóm nhà đầu tư cá nhân. Nhưng ở thời điểm hiện tại thì niềm tin của các nhà đầu tư nhỏ lẻ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, vì vậy chỉ có các ngân hàng là có thể mua trái phiếu doanh nghiệp. Tuy nhiên, quy định hiện nay là ngân hàng không được phép mua trái phiếu doanh nghiệp có mục đích cơ cấu nợ.

Trong khi đó, dòng tiền từ việc phát hành mới cũng gặp khó khi thị trường bất động sản đang điều chỉnh, thậm chí có nguy cơ “rớt sâu”. Các thách thức hiện nay (và nhiều khả năng trong trung hạn) là chi phí phát hành duy trì ở mức cao, áp lực thanh khoản với các doanh nghiệp khi phải mua lại trái phiếu trước hạn, giữ hàng tồn kho.

Do đó, Maybank IB đề xuất cần thêm các giải pháp khác để khơi thông thị trường trái phiếu doanh nghiệp, liên quan đến việc cho phép ngân hàng tham gia là nhà tạo lập thị trường cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp, vì hiện có sự chồng chéo giữa các quy định.

“Chúng tôi nhận thấy cần có nhiều hành động hơn nữa, đặc biệt là các hành động hỗ trợ thanh khoản, sau đó là hành động trong các quy định của ngành ngân hàng và bất động sản”, báo cáo phân tích của Maybank IB đề cập.

Hiện được giới bất động sản đặt kỳ vọng có thể tiếp cận được dòng vốn tín dụng từ ngân hàng, hoặc ít nhất cũng được hỗ trợ bằng cách không hạ nhóm nợ xấu để tránh tình huống chi phí tín dụng tăng cao, thậm chí không được vay.

Nhưng dù sao việc thoả thuận trái chủ chỉ là giải pháp giải quyết tình huống. Về dài hạn, nhóm doanh nghiệp bất động sản buộc phải có dòng tiền từ hoạt động kinh doanh. Do đó không thể thiếu đi các gói hỗ trợ khác như tháo gỡ pháp lý, cũng như bản thân doanh nghiệp cũng phải nỗ lực tái cơ cấu, thu tiền bằng nhiều biện pháp khác nhau để gỡ khó về dòng tiền.

“Từ bài học khủng hoảng trái phiếu doanh nghiệp ở các nước trong khu vực như Hàn Quốc, Trung Quốc, việc hỗ trợ các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn, đặc biệt là nguồn vốn tín dụng, để giải quyết vấn đề thanh khoản ngắn hạn là rất quan trọng. Thị trường chờ đợi những tín hiệu tích cực hơn từ các nhóm giải pháp này”, nhóm phân tích VNDirect đánh giá.

1 BÌNH LUẬN

  1. Huy động các định chế VAMC/ DATC của nhà nước, cũng như các công ty mua bán nợ tư nhân… vào cuộc thôi. Nhưng vấn đề là chính phủ (Bộ TC/ NHNN) phải chủ trì vụ việc này một cách tích cực và chủ động. Nếu không, tình hình vẫn cứ dẫm chân tại chỗ, các ngân hàng thương mại vẫn do dự dè đặt, và thị trường BĐS sẽ tiếp tục bị đóng băng kéo dài.

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây

Tin liên quan

Có thể bạn quan tâm

Tin mới