Thủ thế và phản ứng nhanh
 |
| Thị trường chứng khoán đã có đợt tăng giá mạnh trong những ngày gần đây. Ảnh: Lê Toàn. |
(TBKTSG) – Đợt tăng từ 235 lên 310 điểm (tính đến ngày 3-4-2009, tăng gần 32%) của VN-Index không nằm trong dự kiến của một số quỹ đầu tư. Nói một cách khác, họ bị bất ngờ. Một số khác đã phản ứng kịp thời theo biến động thị trường.
Tuy nhiên, thành công hơn cả trong số các nhà đầu tư tổ chức là bộ phận tự doanh của nhiều công ty chứng khoán. Họ đã tỏ ra là người nhanh nhạy với thị trường.
Tài sản rẻ
Vào đầu tháng 3-2009 khi VN-Index dao động xung quanh mốc 250 điểm nhiều quỹ lớn vẫn tiếp tục bán ra cổ phiếu. Họ bán để tăng tỷ lệ tiền mặt trong danh mục đầu tư bởi việc huy động thêm vốn từ bên ngoài ở thời điểm này là không tưởng.
Giám đốc một quỹ đầu tư nhận xét: “Suy thoái là cơ hội đầu tư, nhất là khi giá cổ phiếu đã trở về giá trị thực, thậm chí thấp hơn giá trị thực”. Ông nói rằng yếu tố để xác định giá trị cổ phiếu bây giờ là book/value -B/V (giá trị sổ sách của cổ phiếu) và B/V phải đánh giá trên giá trị tổng tài sản hiện thời của doanh nghiệp. Tuy nhiên giá trị tài sản của một công ty cũng có thể đang biến đổi rất nhanh.
Với các công ty tàu biển, giá trị tài sản bằng những con tàu, có khả năng lên xuống theo giá tàu thế giới. Cho nên kiếm tìm tài sản rẻ, và qua đó tìm ra cổ phiếu rẻ để đầu tư không dễ. “Ai cũng nói cổ phiếu rẻ, nhưng biết đâu ba tháng sau nó còn rẻ hơn” – vị giám đốc trên kết luận.
Sự mất mát quá lớn, ít cũng 40-50%, nhiều thì 70%, của giá trị tài sản ròng (NAV) trong năm 2008 đã buộc các quỹ đầu tư trở nên thận trọng. Chính vì thế họ nhìn cổ phiếu với con mắt đặc biệt khắt khe.
Các quỹ đi về đâu? Trả lời câu hỏi này của TBKTSG, ông Don Lam, Tổng giám đốc VinaCapital, buông hai cụm từ “thủ thế”, “đợi và xem xét”. Mục tiêu trước mắt của các quỹ do VinaCapital quản lý vẫn là cơ cấu lại danh mục đầu tư, để làm sao NAV phải luôn cao hơn một phần ba mức biến động của thị trường. Thí dụ VN-Index tăng 20% thì NAV của VinaCapital tăng 30%; còn nếu thị trường giảm 30% thì NAV chỉ giảm 20%. Đó là một chỉ tiêu phấn đấu khó khăn.
Các quỹ đầu tư do Prudential quản lý thận trọng đến mức tối đa có thể. Trái phiếu là hàng hóa chủ lực trong danh mục đầu tư của Prudential hiện nay. Vào cuối năm 2008, danh mục đầu tư của quỹ cân bằng PRUBF1 chiếm 79% là trái phiếu, cổ phiếu chỉ có 14%. Tỷ lệ này thay đổi không đáng kể cho đến nay. Prudential vẫn chờ đợi một cơ hội tiếp cận tài sản rẻ khi VN-Index xuống ở mức thấp hơn để gia tăng lượng cổ phiếu. Vấn đề là thời điểm của cơ hội đó nằm ở đâu trong năm nay và nó còn đến nữa không thì không ai có thể trả lời chính xác.
Phản ứng nhanh
Ngược lại với trường phái “chờ đợi và xem xét”, một số quỹ đầu tư và công ty chứng khoán đang thực hiện chiến lược “phản ứng nhanh”. Ông Trần Thanh Tân, Tổng giám đốc Công ty Quản lý quỹ VFM, nhận định một cách lạc quan: “VN-Index sẽ còn nhiều biến động, nhưng là biến động theo hình răng cưa đi lên. Mọi chuyện (ý nói tình hình kinh tế) đã rõ hơn ngày trước. Những yếu tố tồi tệ có thể xảy ra thì đã xảy ra rồi. Nếu nó có xảy ra tiếp nữa thì cũng không ảnh hưởng nhiều đến tâm lý nhà đầu tư.
Trước đây thị trường cũng đã từng có một số đợt phục hồi lớn nhỏ, nhưng chúng tôi không hề có cảm giác hứng khởi. Lần này cảm giác hứng khởi đang trở lại với các quỹ của chúng tôi”. Ba quỹ do VFM quản lý là VF1, VF4, VF2 đã giải ngân một lượng tiền tương đối lớn khi VN-Index ở mức 240 -250 điểm. Các quỹ này dự định dành một lượng tiền còn lại cho đợt giải ngân tháng 5-2009 được dự đoán là thời điểm thị trường có điều chỉnh khi kết quả kinh doanh quí 1 của doanh nghiệp được công bố.
Cảm giác hứng khởi có lẽ cũng là tâm lý chung đang ngự trị ở một số công ty chứng khoán. Thực hiện nghiệp vụ môi giới, các công ty chứng khoán biết rõ hơn ai hết lượng tài khoản cũ của nhà đầu tư đã khởi động trở lại ở mức nào, lượng tài khoản mới được mở ra sao và dòng tiền vào chứng khoán đang “dâng” đến đâu. Ở mức giảm sâu như hiện nay mà có ngày giá trị giao dịch của cả hai sàn TPHCM, Hà Nội đã lên đến 1.200 tỉ đồng, tương đương giá trị giao dịch 4.000-5.000 tỉ đồng khi giá chứng khoán ở mức cao. Nếu thị trường tiếp tục phát đi những tín hiệu tăng trưởng, dòng tiền đổ vào chứng khoán sẽ còn tăng mạnh.
Công ty Chứng khoán Bảo Việt nhận định: “Ở thời điểm thị trường tiến triển nhanh chúng ta có thể bỏ qua việc đầu tư vào những cổ phiếu phòng vệ, và giải ngân ngay vào các cổ phiếu blue-chips có mức tăng trưởng cao”. Bảo Việt đã công bố bán ra hàng loạt cổ phiếu nhỏ (pennychips) và tận dụng cơ hội hiện tại để cơ cấu lại tối đa danh mục đầu tư. Sau một thời gian kiên trì chờ đợi, Công ty Chứng khoán Sài Gòn cũng đã bắt đầu giải ngân. Ở khối ngoại, trong khi Citigroup tiếp tục bán ra, Deutsche Bank liên tục mua và bán cổ phiếu xen kẽ. Các tổ chức nhỏ và cá nhân người nước ngoài lưu ký chứng khoán ở HSBC đang giao dịch tích cực hơn trong một tháng trở lại đây.
Còn quá sớm để khẳng định tính bền vững của đợt tăng trưởng đang diễn ra của VN-Index bởi cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới lần này và ảnh hưởng của nó đến Việt Nam chưa có tiền lệ. Tuy nhiên có hai nhân tố cần tính đến. Gói kích cầu trị giá 1 tỉ đô la Mỹ thông qua hỗ trợ lãi suất sẽ phát huy tác dụng sớm nhất vào tháng 5-6 và sự chuyển biến của nền kinh tế có thể sẽ bộc lộ rõ hơn.
Từ nay đến khi đó VN-Index sẽ còn phải trải qua thử thách kết quả kinh doanh quí 1 của các công ty niêm yết. Sẽ có sự phân hóa cổ phiếu mạnh mẽ. Cổ phiếu của những công ty có kết quả kinh doanh quí 1 tốt có khả năng trụ vững, tăng giá tiếp, và ngược lại. Sẽ khó có chuyện giao dịch cả hai sàn đồng loạt xanh hoặc đồng loạt đỏ.
Yếu tố thứ hai là tác động của phố Wall. Những phân tích từ bên ngoài cho thấy kinh tế cội rễ gây nên khủng hoảng thế giới có thể đã hết, nhưng hậu quả của nó thì vẫn còn. Sẽ còn nhiều doanh nghiệp phá sản và tàn phá ít nhiều nền kinh tế Mỹ. Có thể mọi thứ không còn tồi tệ, nhưng sự tệ hại vẫn chưa hoàn toàn qua đi. Và sự chưa hoàn toàn qua đi ấy của phố Wall sẽ còn tác động đến VN-Index.
HẢI LÝ
