(KTSG Online) – Vẫn còn một khoảng cách khá xa giữa việc nhận thức và thực hiện câu chuyện ESG (Môi trường-xã hội-quản trị), dù khái niệm này đang dần trở nên phổ biến trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam hiện nay.
- Doanh nghiệp niêm yết phải báo cáo số liệu về phát thải khí nhà kính
- Quy mô ‘nợ xanh’ của Việt Nam tăng gấp 5 lần trong năm qua
- Fintech, blockchain, ESG – điểm đến của dòng tiền đầu tư mạo hiểm
Đây là những nhận định được chia sẻ tại buổi báo cáo “Mức độ sẵn sàng thực hành ESG tại Việt Nam năm 2022” chiều ngày 26-10, do hãng kiểm toán và tư vấn PwC và Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam (VIOD) phối hợp thực hiện, với mục tiêu tìm hiểu cách thức các doanh nghiệp ở Việt Nam tiếp cận đến câu chuyện về ESG.
Theo báo cáo, có 80% doanh nghiệp đã cam kết hoặc có kế hoạch cam kết ESG trong 2-4 năm tới. Có 40% doanh nghiệp tư nhân (bao gồm cả doanh nghiệp gia đình) được khảo sát cho biết họ đã đặt ra các cam kết ESG.
Lý do hàng đầu thúc đẩy doanh nghiệp theo đuổi ESG là hình ảnh thương hiệu và danh tiếng (82% người tham gia khảo sát cho biết), tiếp theo sau là duy trì tính cạnh tranh (68%). Những yếu tố còn lại bao gồm giữ chân người lao động, thu hút nhân tài, và cuối cùng là áp lực từ nhà đầu tư, cổ đông và Chính phủ.
Tuy nhiên, vẫn còn khoảng cách đáng kể giữa việc nhận thức và thực hiện, trong khi hầu hết các doanh nghiệp tại Việt Nam chỉ mới bắt đầu hành trình ESG. “Mặc dù cam kết của ESG ở mức đáng khen ngợi, kết quả cũng cho thấy còn tồn tại khoảng cách lớn giữa kỳ vọng và hành động”, báo cáo đánh giá.
Cụ thể, 66% doanh nghiệp cho biết đang triển khai chương trình ESG, 49% doanh nghiệp đã thiết lập cơ cấu quản trị các vấn đề ESG, 35% có sự tham gia tích cực của Hội đồng quản trị về các vấn đề ESG. Tuy nhiên, chỉ 28% có các chỉ số rủi ro tổng hợp để giám sát tiến trình triển khai, 71% cho biết chưa trang bị đủ kiến thức về các dữ liệu cần thiết để báo cáo ESG.
Bà Nguyễn Thiên Hương, Lãnh đạo chương trình ESG, Tổ chức tài chính Quốc tế (IFC), cho rằng cần tìm hiểu sâu hơn về con số cam kết ESG của doanh nghiệp. Theo đó, các chính sách về ESG có thể công bố công khai, nhưng khả năng triển khai thực tế hay không thì lại là chuyện khác.
Lãnh đạo IFC cũng cho biết thêm hiện sức ép thực hiện ESG tại thị trường Việt Nam ngày càng lớn, khi các thương vụ đòi hỏi tiêu chuẩn về ESG ngày càng chặt chẽ hơn. Chẳng hạn với chính IFC, ngoài những tiêu chí có sẵn từ trước đến nay thì hai tiêu chí mới thêm vào gần đây là việc doanh nghiệp phải có thích ứng với câu chuyện biến đổi khí hậu hay không, và cần phải xem xét vai trò của Hội đồng quản trị trong việc phê duyêt, triển khai giám sát các chương trình liên quan đến ESG.
“Những vấn đề này đã được đưa vào cho thấy sức ép từ các nhà đầu tư ngày càng lớn hơn, để doanh nghiệp nhận đầu tư theo ESG thì có lẽ cần bắt đầu ngay lập tức”, bà Hương chia sẻ.
Còn bà Nguyễn Hoài Thu, thành viên HĐQT, Giám đốc điều hành khối đầu tư, VinaCapital, cho rằng việc tích hợp ESG không nên đến từ áp lực của ai đó, mà nên đến từ bên trong.
“Những công ty áp dụng chuẩn ESG cao thì chứng tỏ được tầm nhìn của người chủ và doanh nghiệp là dài hạn, tức họ vẫn còn nghĩ tới 10 năm sau. Nhìn chung những công ty như vậy sẽ có hiệu quả tốt hơn nhờ việc áp dụng những chuẩn mực tốt nhất về môi trường và xã hội”, bà Thu đánh giá.
Ông Nguyễn Hoàng Nam, Phó tổng giám đốc, lãnh đạo ESG, Dịch vụ Kiểm toán và Đảm bảo PwC Việt Nam, cho biết thực tế thì câu chuyện ESG không mới, vì một doanh nghiệp không thể nào hoạt động mà thiếu đi yếu tố môi trường, xã hội hay quản trị. “Cái thiếu là khung bài bản để giới thiệu với các đối tác”, ông Nam đánh giá.
Theo ông Nam, có đến 48% doanh nghiệp khảo sát chưa lập báo cáo, 22% lập báo cáo nhưng vẫn còn hạn chế. Điều này cho thấy doanh nghiệp vẫn chưa thể kể được câu chuyện thực hành ESG của mình cho đối tác.
Cũng theo đại diện PwC Việt Nam, việc tích hợp thành công ESG vào hoạt động doanh nghiệp được định nghĩa là tích hợp tất cả các nguyên tắc này và các sáng kiến khác vào chiến lược và hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm khía cạnh quản lý rủi ro, chứ không chỉ xét riêng lẻ đến khía cạnh tài chính, công bố thông tin, biến đổi khí hậu hay đa dạng hoá nguồn lực.
Nhìn chung, lý do dẫn đến khoảng cách giữa việc cam kết và thực hành ESG còn tuỳ thuộc vào khả năng tài chính, quy mô doanh nghiệp và thiếu sự dẫn dắt của thị trường đang ở buổi đầu hành trình.
Theo khảo sát, có đến 60% doanh nghiệp chưa đưa ra cam kết ESG là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Gần 70% người tham gia khảo sát thừa nhận họ gặp khó khăn do thiếu các quy định minh bạch, trong khi 52% nói rằng chất lượng công bố thông tin và nhận thức của đối tác về các yếu tố ESG còn thấp cũng là thách thức hàng đầu khi kết hợp các yếu tố ESG vào khung đánh giá rủi ro của tổ chức.
Theo ông Andrew Chan, lãnh đạo phát triển bền vững và biến đổi khí hậu Đông Nam Á, chiến lược bền vững và chuyển đổi, PwC, Trung tâm Bền vững châu Á Thái Bình Dương cho rằng nếu hiểu rõ về ESG mà thiếu tính cam kết hoặc ngược lại thì cũng đều vô nghĩa. “Chúng ta cần sự cam kết tập thể và hợp tác giữa nhiều bên liên quan, bao gồm cá nhân, doanh nghiệp, nhà đầu tư, doanh nhân, cơ quan quản lý, chính phủ cũng như giới truyền thông”, ông Andrew nhìn nhận.
ESG đã được quan tâm rộng rãi tại Việt Nam trong những năm gần đây. Điều này phần lớn nhờ sự nỗ lực của Chính phủ trong việc thúc đẩy thực hành các thông lệ liên quan đến ESG cùng với nhu cầu gia tăng của các nhà đầu tư về đầu tư bền vững.
Tại hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc năm 2021 (COP26), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính công bố loạt cam kết về ứng phó với biến đổi khí hậu. Điều này sẽ có tác động đáng kể đối với quá trình chuyển dịch năng lượng quốc gia sang trung hòa carbon, và sẽ đòi hỏi việc tái cơ cấu toàn bộ nền kinh tế.
