(KTSG Online) – Trung Quốc nhập khẩu lượng dầu thô kỷ lục bất chấp nền kinh tế suy yếu khi nước này muốn tận dụng dầu giá rẻ của Moscow để tăng dự trữ và xuất khẩu các sản phẩm tinh chế.
- Đòn trừng phạt Nga của phương Tây nắn lại dòng chảy dầu thô toàn cầu
- Trung Quốc đẩy mạnh ký hợp đồng mua khí đốt dài hạn
Trong nửa đầu năm 2023, Trung Quốc nhập khẩu 11,4 triệu thùng dầu thô mỗi ngày, tăng 11,7% so với cùng kỳ năm ngoái và tăng 15,3% so với mức trước đại dịch Covid-19, theo tính toán của Financial Times dựa trên dữ liệu hải quan.
Đây là mức nhập khẩu dầu cao kỷ lục của Trung Quốc trong khoảng thời gian 6 tháng đầu năm. Dữ liệu chính thức cho thấy Trung Quốc nhập khẩu 2,57 triệu thùng dầu mỗi ngày từ Nga vào tháng trước, phá vỡ kỷ lục được thiết lập vào tháng 5. Trong nửa đầu năm 2023, Trung Quốc mua trung bình 2,13 triệu thùng dầu/ngày từ Nga, cao hơn 1,88 triệu thùng/ngày từ Saudi Arabia, đưa Nga trở thành nhà cung cấp dầu thô hàng đầu cho Trung Quốc.
Theo dữ liệu của Tổng cục hải quan Trung Quốc, nhập khẩu dầu của đất nước trong tháng 6 tăng 45,3% so với cùng kỳ năm ngoái lên con số hàng tháng cao thứ hai trong lịch sử. Nhập khẩu dầu của Trung Quốc trong tháng 6 đạt tổng cộng 52,06 triệu tấn, tương đương 12,67 triệu thùng mỗi ngày, với việc các nhà máy lọc dầu tăng hàng tồn kho dù nhu cầu trong nước yếu.
Đó là một sự gia tăng đáng kể so với 8,72 triệu thùng/ngày được nhập khẩu vào tháng 6 năm ngoái, khi nền kinh tế Trung Quốc chịu tác động của các đợt phong tỏa kiểm soát Covid-19.
Tồn kho dầu của Trung Quốc tiếp tục tăng trong bối cảnh kinh tế vĩ mô không chắc chắn. Công ty tư vấn hàng hóa Vortexa ước tính lượng dầu ở các kho dự trữ trên đất liền của Trung Quốc đạt 980 triệu thùng vào cuối tháng 6, chỉ thấp hơn 20 triệu thùng so với mức kỷ lục được ghi nhận vào 8-2020.
Hoạt động mua dầu tích trữ của Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế lớn thứ hai thế giới phục hồi chậm chạp. Đồng thời, cho thấy các biện pháp trừng phạt của phương Tây giáng vào Nga đang định hình lại thị trường dầu mỏ toàn cầu. Trung Quốc đang nhận được lợi ích kép: mua dầu thô giá rẻ và có cơ hội thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm dầu mỏ tinh chế.
Các nhà phân tích đưa ra nhiều giải thích khác nhau về việc Bắc Kinh tăng cường tích trữ dầu bao gồm rủi ro địa chính trị.
Mukesh Sahdev, người đứng đầu bộ phận kinh doanh dầu của hãng tư vấn năng lượng Rystad Energy, nói: “Câu trả lời ngắn gọn là dự trữ dầu thô đang tăng lên ở Trung Quốc. Nước này đang nhập khẩu cho tương lai và ngay trước một đợt kích thích tiềm năng. Nhưng điều đó chỉ nói lên một nửa câu chuyện”.
Các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm vào Nga sau chiến sự Ukraine đã khiến các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc chú ý đến vấn đề an ninh năng lượng.
“Trung Quốc có thể đang chuẩn bị cho một số tình huống địa chính trị, chẳng hạn, một biến động bất ổn ở Nga hoặc một cuộc khủng hoảng ở Đài Loan”, Sahdev nói thêm.
Michal Meidan, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu năng lượng Trung Quốc tại Viện Nghiên cứu năng lượng Oxford, hạ thấp kiến giải về an ninh năng lượng.
“Chắc chắn có một nhận thức ở Trung Quốc rằng môi trường bên ngoài đang xấu đi và nước này đang chuẩn bị cho các biện pháp trừng phạt, nhưng ý thức đó đã tồn tại trong nhiều năm”, Meidan nói.
Dữ liệu hải quan cho thấy Bắc Kinh mua dầu giá rẻ của Nga nhiều hơn dầu từ các nước khác trong liên minh OPEC+ khác kể từ khi chiến tranh ở Ukraine nổ ra.
So với giá dầu của Saudi Arabia, dầu của Nga rẻ hơn 9 đô la Mỹ mỗi thùng vào cuối năm 2022 và 11 đô la mỗi thùng vào tháng 6 vừa qua.
Nhưng các nhà phân tích lưu ý, mức chiết khấu dầu của Nga thấp hơn so với mức chiết khấu đối với dầu của Iran hoặc Venezuela.
Sự xoay trục của hoạt động mua dầu của Trung Quốc về phía Nga dường như mang tính cơ hội hơn là một sự thay đổi mang tính hệ thống.
Meidan nói: “Tôi không nghĩ Trung Quốc sẽ dốc toàn lực vào Nga. Đây là một động thái xa rời ngắn hạn đối với dầu thô của Saudi Arabia. Trung Quốc khá quan tâm đến việc giữ sự cân bằng giữa các nhà cung cấp dầu của họ”.
Các nhà phân tích của Công ty dữ liệu thị trường Kpler chỉ ra rằng, các công ty lọc dầu Trung Quốc có động lực mạnh mẽ để tăng cường sản xuất, nhờ biên lợi nhuận chế biến dầu của họ cao hơn tới 3 đô la mỗi thùng so với các đối thủ châu Á.
Kpler dự báo lợi thế sử dụng dầu giá rẻ của Nga sẽ cho phép các công ty lọc dầu của Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu và chiếm lĩnh thị trường, gây áp lực lên các nhà sản xuất nhiên liệu ở Hàn Quốc và Nhật Bản.
Financial Times, Reuters
