(KTSG Online) – Nhìn cảnh người Hà Nội đổ xô ra đường đón Trung thu đêm hôm qua, dân Sài Gòn không khỏi chạnh lòng trước niềm hạnh phúc đó của công dân thủ đô. Trung thu năm nay trở nên “khác thường” bởi lẽ người Hà Nội lần đầu được phép ra khỏi nhà sau gần hai tháng hầu như chỉ khu trú trong bốn bức tường. Người Sài Gòn phải chịu bức bối này còn lâu hơn, nên chẳng có gì ngạc nhiên khi nói rằng họ rất muốn có được hạnh phúc đó.
Tuy nhiên, tin tức và hình ảnh nhiều tờ báo tường thuật về cảnh tượng đông đúc đêm Trung thu ở Hà Nội hẳn khiến chúng ta phải suy nghĩ.
Trước hết, nhiều độc giả đã bày tỏ mối lo ngại của họ trước cảnh người dân thủ đô chen chúc trên các tuyến đường trung tâm. Chính quyền Hà Nội không còn áp dụng quy định phân vùng, không kiểm soát giấy đi đường, cho phép người dân di chuyển thoải mái hơn. Nhưng điều này đâu có nghĩa là bãi bỏ các nguyên tắc chống dịch, như 5K chẳng hạn. Xem ảnh chụp xe hơi, xe máy san sát nhau, nhiều người – trong đó có trẻ em – gần nhau tới mức chỉ cần đưa tay lên là chạm người khác, thật khó nói là tuân thủ khoảng cách an toàn.
Đành rằng số ca nhiễm ở Hà Nội đã xuống rất thấp, nhưng không có nghĩa là con virus SARS-CoV-2 đã biến mất. Ngược lại, nó vẫn lẩn khuất đâu đó, có thể là bất kỳ ai đang di chuyển trên đường; và như vậy, nguy cơ vẫn còn, không ai đoán trước được điều gì sẽ xảy ra.
Vấn đề ở đây liên quan đến ý thức của người dân trong việc tự bảo vệ mình và góp phần cùng với chính quyền chống dịch. Đành rằng nhu cầu của nhiều người dân muốn được hít thở khí trời và đắm mình trong cảm giác được tự do khỏi bốn bức tường là xác đáng, việc nhiều người thực hiện ngay lập tức ước muốn này cùng một lúc là chuyện chưa nên làm ngay. Giãn cách vẫn là điều cần thiết trong lúc này.
Hà Nội đã khống chế tốt dịch bệnh trong những ngày qua. Nhưng e rằng đó vẫn còn là những kết quả bước đầu. Bất kỳ sự chủ quan nào cũng có thể làm các nỗ lực đó trôi theo sông biển.
Cũng nên nhớ rằng Hà Nội vừa trải qua những đợt xét nghiệm trên diện rộng với quy mô thuộc loại lớn nhất nước. Chỉ trong vòng bảy ngày, từ chiều 8-9 đến sáng 16-9, đã có 4,2 triệu mẫu xét nghiệm được thực hiện ở Hà Nội, kể cả xét nghiệm PCR và xét nghiệm nhanh(1). Đáng mừng là chỉ có 19 ca dương tính được phát hiện.
Đổi lại, chi phí không hề nhỏ. Vậy là bao nhiêu? Có nguồn tin không chính thức nói rằng để phát hiện được một F0 trong đợt xét nghiệm đó, phải tốn 30 tỉ đồng. Có nguồn khác cho rằng chi phí còn cao hơn. Hiện nay, chưa có số liệu để chúng ta khẳng định con số chính xác là bao nhiêu. Tuy nhiên, có thể khẳng định điều sau đây. Theo Bộ Y tế, đơn giá cho các xét nghiệm RCR và test nhanh dao động từ 238.000 đồng đến 734.000 đồng mỗi mẫu. Chỉ cần nhân con số này với số mẫu xét nghiệm ở Hà Nội trong tuần lễ nói trên, chúng ta sẽ thấy ngân sách đã phải chi ra một số tiền rất lớn có thể lên đến nhiều trăm tỉ đồng.
Của đáng tội. Chi nhiều như thế mà ngăn được dịch thì cũng xứng đáng. Nhưng nếu vì chỉ một lúc bất cẩn, dịch quay trở lại thì ngân sách nào sẽ lại chi ra để tiếp tục chống dịch? Mà nào phải chống dịch chỉ cần xét nghiệm! Còn biết bao nhiêu chuyện phải làm, phải chi, trong khi ngân sách đã eo hẹp càng eo hẹp hơn sau gần hai năm chống dịch.
Đành rằng Việt Nam đã xác định từ nay phải sống chung với SARS-CoV-2 – virus gây ra bệnh dịch Covid-19, nhưng sống chung với virus không có nghĩa là chúng ta muốn làm gì thì làm. Ngược lại, phải ý thức hết sức rõ ràng rằng chỉ có nghiêm túc tuân thủ các quy tắc an toàn, trong đó có 5K, chúng ta mới có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và tử vong. Không những thế, Việt Nam có thể trở lại bình thường hay không, sức khỏe của nền kinh tế Việt Nam có được phục hồi hay không, cũng phụ thuộc vào kết quả chống dịch, mà sự góp sức của từng người dân đóng vai trò hết sức quan trọng nếu không nói là then chốt bên cạnh nỗ lực đúng đắn của chính quyền.
Dù đã có dấu hiệu thuyên giảm, chưa ai dám khẳng định đỉnh dịch đã đi qua, và càng không thể nói trước liệu dịch có quay trở lại hay bao giờ dịch quay trở lại. Vì lẽ đó, cả người dân lẫn chính quyền, Sài Gòn hay Hà Nội, xin đừng chủ quan!
——————
