(KTSG Online) - Biến thể phụ BA.5 của Omicron phổ biến trên thế giới đã xâm nhập Việt Nam. Các chuyên gia khuyến cáo cần duy trì các biện pháp ứng phó như tiêm vaccine tăng cường, mũi nhắc lại cho những nhóm có nguy cơ mắc bệnh và đẩy mạnh hệ thống giám sát trọng điểm.
- Tiêm thêm vaccine Covid, cần chứng cứ khoa học thay vì khuyên ‘nên đủ liều’
- Vaccine Covid-19 cho trẻ em sẽ về vào đầu tháng 5, TPHCM hoàn tất tiêm chủng trước tháng 9
Trao đổi với báo chí, GS.TS. Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cho biết sự tiến hóa của một virus là rất khôn lường. Theo kinh nghiệm, một đại dịch sẽ có xu hướng tăng dần miễn dịch nếu có vaccine hoặc sau khi con người mắc bệnh, khi tăng dần số lượng này thì sẽ giảm dần biến thể, từ đó virus hoặc biến mất hoặc trở thành bệnh lưu hành.
Cũng theo ông Phan Trọng Lân, hiện biến thể phụ BA.5 của Omicron đã xâm nhập vào Việt Nam và có thể lấn át biến thể phụ cũ BA.2 đang chiếm ưu thế ở Việt Nam. Trên thế giới, trước đó cũng đã lưu hành chủ yếu 2 biến thể phụ của Omicron là BA.1, BA.2, thì đến nay một số nước ở khu vực châu Âu và Mỹ đã xuất hiện biến thể phụ BA.4, BA.5 và bắt đầu có sự gia tăng về số ca mắc.
Với tình hình dịch hiện nay, ông Lân tiếp tục đưa ra 2 kịch bản phòng, chống dịch.
Kịch bản 1 là sự xuất hiện biến thể mới có thể không có ảnh hưởng hoặc lây lan nhanh như BA.4, BA.5, nhưng vaccine vẫn còn hiệu lực bảo vệ.
Kịch bản 2 là biến thể mới lây lan nhanh và kháng với vaccine, gây bệnh nặng, khi đó chắc chắn phải áp dụng các biện pháp tổng thể từ cả xã hội.
Cũng theo Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, qua việc tiêm vaccine Covid-19 vừa qua ở Việt Nam cho thấy, dù các loại vaccine khác nhau, có hiệu lực bảo vệ khác nhau, nhưng đều kéo giảm tỷ lệ bệnh nặng, ca tử vong. Đặc biệt, so sánh giữa người đã mắc và tiêm hoặc không tiêm sau khi mắc thì kháng thể và thời gian bảo vệ của người mắc bệnh và tiêm sau mắc sẽ lâu hơn.
Theo Cục Y tế dự phòng, ở Việt Nam hiện đang duy trì đà giảm số ca mắc mới, tỷ lệ chết/mắc rất thấp, biến thể lưu hành chủ yếu là BA.2 của Omicron có lâm sàng nhẹ. Hầu hết các tỉnh đều ghi nhận xu thế giảm. Có được điều này, một phần do Việt Nam đạt tỷ lệ tiêm chủng cao.
Tuy nhiên, miễn dịch do mắc Covid-19 hay tiêm vaccine đều không bền vững. Hiệu quả của vaccine sau tiêm mũi 3 thường kéo dài trong vòng 3 tháng, sau thời gian này, hiệu quả phòng bệnh giảm rõ rệt, đặc biệt với biến thể Omicron.
TS.BS. Vương Ánh Dương, Phó cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), cũng cho biết các bằng chứng khoa học cho đến nay đã chỉ ra rằng hiệu quả của vaccine sau tiêm mũi 3 chỉ kéo dài trong vòng 3 tháng. Sau thời gian này, hiệu quả của vaccine giảm rất rõ rệt, nhất là với biến chủng Omicron. Ở tháng thứ 3 sau tiêm thì hiệu quả bảo vệ chỉ 51%, sau đó giảm dần, thậm chí có nghiên cứu chỉ còn 10-20%. Như vậy, đến thời điểm hiện nay việc tiêm nhắc lại mũi 4 rất cần thiết.
Việc tiêm mũi 4 (mũi nhắc lại lần 2) đặc biệt hữu ích đối với những người từ 50 tuổi trở lên; người từ 18 tuổi trở lên có suy giảm miễn dịch từ thể vừa đến thể nặng; người từ 18 tuổi trở lên thuộc nhóm nguy cơ cao phơi nhiễm với Covid-19 như cán bộ y tế, cán bộ tuyến đầu (lực lượng công an, quân đội, giáo viên, người làm việc trong lĩnh vực giao thông vận tải, người cung cấp dịch vụ thiết yếu, người làm việc tại các cơ sở dịch vụ du lịch, trung tâm thương mại, siêu thị, chợ), công nhân, người làm việc các khu công nghiệp. Sau những đối tượng này, cần mở rộng các đối tượng khác.
