Vì sao palladium đắt hơn cả vàng?
Chánh Tài
(TBKTSG Online) – Là một thành phần quan trọng trong thiết bị hạn chế khí thải ô nhiễm xe cộ, palladium giờ đây là một trong những kim loại đắt giá nhất bên cạnh vàng, bạc, bạch kim. Tuy nhiên hiện nay nguồn cung mặt hàng này lại đang thiếu hụt trầm trọng.
 |
| Giá palladium (đường màu đen) vượt giá vàng từ tháng 12 năm ngoái và giao dịch ở mức cao hơn giá vàng (đường màu xanh) trong phần lớn 10 tháng đầu năm nay. Ảnh: Bloomberg |
Hôm 28-10, giá palladium giao ngay trên thị trường quốc tế tăng vượt qua mốc 1.800 đô la/ounce lần đầu tiên trong lịch sử, trong khi đó giá vàng tương lai giao dịch quanh mốc 1.500 đô la/ounce. Đến sáng nay (1-11), giá palladium đã hạ nhiệt và đang giao dịch ở mốc trên 1.790 đô la/ounce.
Tính từ đầu năm đến nay, giá palladium đã tăng hơn 40%. Nếu tính trong vòng một năm qua, palladium đã tăng giá gấp đôi, đưa kim loại này lần đầu tiên vượt qua giá vàng hồi tháng 12 năm ngoái kể từ năm 2002.
Palladium là vật liệu có màu trắng sáng và là một trong những kim loại thuộc nhóm platinum (bạch kim) cùng với
ruthenium, rhodium, osmium, iridium và platinum.
Khoảng 85% sản lượng palladium được sử dụng trong bộ chuyển đổi xúc tác khí thải của các hệ thống xả từ xe cộ, giúp chuyển những chất ô nhiễm, độc hại thành CO2 ít độc hại hơn và hơi nước trước khi thải ra ngoài môi trường. Nó cũng được sử dụng trong các ngành điện tử, nha khoa và trang sức.
Kim loại quý này chủ yếu được khai thác ở Nga và Nam Phi. Phần lớn palladium được khai thác như là một sản phẩm phụ trong quá trình khai thác khác các kim loại khác như platinum hay nickel.
Palladium trở nên đắt đỏ là do nguồn cung không đáp ứng đủ nhu cầu đang tăng nhanh. Nhu cầu sử dụng palladium ngày càng lớn khi các chính phủ trên thế giới, đặc biệt là Trung Quốc, siết chặt các quy định quản lý khí thải từ xe cộ, buộc các hãng xe phải tăng cường sử dụng palladium trong bộ chuyển đổi xúc tác khí thải mà họ trang bị cho xe.
Tại châu Âu, người tiêu dùng không còn chuộng xe chạy bằng diesel nữa, thay vào đó họ chuyển sang mua xe chạy xăng sau khi các hãng xe Đức bị cáo buộc gian lận các cuộc kiểm tra khí thải. Phần lớn dòng xe chạy bằng nhiên liệu diesel sử dụng bộ chuyển đổi xúc tác khí thải có thành phần xúc tác là platinum. Trong khi đó, các bộ chuyển đổi này ở các dòng xe chạy xăng sử dụng thành phần xúc tác palladium.
Sản lượng của palladium được dự báo thiếu hụt so với nhu cầu trong năm nay và đây là năm thứ 8 liên tiếp nguồn cung kim loại quý này không theo kịp nhu cầu. Điều này lý giải tại sao giá của palladium liên tiếp lao lên các mức kỷ lục, vượt cả giá vàng trong phần lớn thời gian từ đầu năm đến nay.
 |
| Các thỏi palladium chuẩn bị được đóng gói tại một nhà máy ở thành phố Krasnoyarsk, Nga. Ảnh: Reuters |
Suki Cooper, Giám đốc bộ phận kim loại quý ở Ngân hàng Standard Chartered, nói: “Sang năm 2000, vàng vẫn nằm ở vị trí nổi bật trong nhóm các kim loại quý nhưng xét theo yếu tố cơ bản, palladium có triển vọng chắc chắn hơn”. Cooper cho biết nguồn cung palladium sẽ tiếp tục thiếu hụt trong năm 2021 và 2021.
Giám đốc bộ phận giao dịch phái sinh kim loại cơ sở và kim loại quý ở Công ty BMO, nhận định giá palladium có thể vượt 2.000 đô la/ounce hoặc cao hơn vào năm sau nhưng sẽ trải qua những đợt điều chỉnh trên đường tăng giá.
Cơn tăng giá phi mã của palladium một phần là do các hoạt động đầu cơ. Kể từ tháng 8-2018, các quỹ phòng hộ đã tăng mua và nắm giữ palladium vì họ tin rằng kim loại này sẽ tăng giá mạnh.
Palladium giao ngay đang giao dịch với giá cao hơn các hợp đồng tương lai. Sự chênh lệch giá này cho thấy các nhà sản xuất ô tô đang sốt sắng thu gom nguồn cung. Các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) palladium đang chứng kiến các hoạt động rút ròng trong năm nay khi giới đầu tư chuyển kim loại quý này cho những bên sử dụng thuê rồi mua trả lại sau.
Ngoài ra, có những suy đoán cho rằng Trung Quốc, khách hàng lớn nhất của palladium, đang tích trữ kim loại quý này.
Công ty MMC Norilsk Nickel (Nga), nhà sản xuất palladium lớn nhất thế giới, được hưởng lợi lớn nhờ cơn tăng gấp đôi trong một năm qua của loại hàng này. Giá palladium liên tiếp lập kỷ lục cũng là tin vui đối với các công ty khai thác ở Nam Phi khi họ đang gặp khó khăn vì giá platinum xuống mức thấp kỷ lục trong gần một thập kỷ, chỉ còn 931 đô la/ounce.
Đà tăng giá của palladium có thể không bền vững vì khi nó trở nên quá đắt đỏ, các hãng xe buộc phải tìm cách hạn chế sử dụng.
Một số hãng xe đang tìm các vật liệu khác có thể thay thế nó với chí phí thấp hơn. Tuy nhiên, vẫn chưa chắc chắn họ có thể đạt được những tiến bộ về công nghệ để loại bỏ palladium trong bộ chuyển đổi xúc tác khí thải hay không.
Theo Bloomberg, Kitco News
