(KTSG Online) - Bộ Công Thương lưu ý các ngân hàng bên bán khi chuyển giao chứng từ gốc theo phương thức thanh toán D/P cho ngân hàng bên mua phải bảo đảm an toàn. Trong vụ việc tại UAE, chứng từ gốc khi đến được giao cho nhân viên an ninh ngân hàng nhưng không có ký nhận và sau đó đã bị thất lạc.
- Vụ nghi lừa đảo xuất hạt điều sang Ý: Cảnh sát đã giữ được 4 container đầu tiên
- Doanh nghiệp xuất khẩu nhân điều bị đối tác nước ngoài lừa gần 1.000 tỉ đồng tiền hàng?
TTXVN dẫn thông tin từ Vụ Thị trường châu Á - châu Phi (Bộ Công Thương) cho biết, trước thông tin Hiệp hội Điều và Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam về vụ nghi bị lừa đảo trong xuất khẩu tiêu, điều nhân sang Dubai thuộc Các tiểu Vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE), Bộ Công Thương đã có công hàm gửi Đại sứ quán UAE tại Hà Nội đề nghị Đại sứ quán thông báo với các cơ quan có thẩm quyền liên quan xem xét và xử lý vụ việc.
Báo cáo từ Thương vụ Việt Nam tại UAE cũng nêu rõ, Thương vụ Việt Nam đã nhận được công văn trình báo của một số doanh nghiệp Việt Nam với cùng nội dung, cùng tố cáo một đơn vị nhập khẩu tại UAE và cùng ngân hàng nhờ thu tại Dubai lừa ký hợp đồng mua quế, tiêu và điều.
Ngay sau khi nhận được công văn trình báo của các doanh nghiệp, Thương vụ Việt Nam đã có công hàm gửi Bộ Ngoại giao UAE, Cảnh sát Dubai, Ngân hàng Trung ương UAE và một số ngân hàng cũng như hãng tàu có liên quan.
Ngoài ra, Thương vụ Việt Nam tiến hành làm việc với một số đơn vị như chi nhánh ngân hàng có liên quan tại Dubai, hãng tàu và cơ quan chức năng của cảng Jebel Ali và nộp hồ sơ trình báo về vụ việc cho cảnh sát Dubai.
Theo Vụ Thị trường châu Á - châu Phi, hiện nay, tình trạng lừa đảo tại thị trường khu vực Trung Đông đã xuất hiện nhiều hơn trước, chủ yếu tập trung ở các công ty thương mại có quy mô nhỏ.
Đáng lưu ý, hình thức lừa đảo phổ biến nhất hiện nay là doanh nghiệp nước ngoài khi ký hợp đồng mua bán với công ty Việt Nam thường yêu cầu điều khoản thanh toán TT (chuyển tiền bằng điện) hoặc phát hành séc cho bên bán cầm cố. Đây là hai hình thức có nhiều rủi ro nhất.
Cụ thể, hình thức thanh toán TT trả sau nghĩa là bên mua sẽ nhận hàng rồi mới thanh toán tiền cho bên bán. Cùng đó là hình thức phát hành séc có giá trị trong một khoảng thời gian nhất định rồi giao cho bên bán cầm cố.
Phương thức này có nhiều rủi ro như bên mua phát hành séc mà không có tiền trong tài khoản, bên bán không thể đến ngân hàng bên mua để nhận tiền vì không có thẻ căn cước.
Hơn nữa, bên bán cũng không thể kiểm tra thông tin tài khoản của bên mua vì ngân hàng tại một số nước Trung Đông không cung cấp thông tin khách hàng cho bên thứ ba.
Để tránh những thiệt hại đáng tiếc xảy ra, Bộ Công Thương khuyến cáo doanh nghiệp Việt Nam khi giao dịch với doanh nghiệp nước ngoài phải thận trọng và đàm phán kỹ điều khoản thanh toán để đảm bảo an toàn nhất.
Doanh nghiệp bán hàng nên chọn các phương thức thanh toán an toàn hơn như mở thư tín dụng do ngân hàng lập ra theo yêu cầu của đối tác (LC) hay phương thức thanh toán D/P (nhờ thu kèm chứng từ). Ngay cả khi sử dụng các phương thức thanh toán được xem là an toàn hơn này, doanh nghiệp cũng cần thận trọng trong khâu giao chứng từ.
Bộ Công Thương cũng lưu ý các ngân hàng bên bán khi chuyển giao chứng từ cho ngân hàng bên mua phải đảm bảo an toàn, tránh trường hợp xảy ra như các vụ việc nêu trên do khâu giao chứng từ và nhận chứng từ (nhân viên an ninh ngân hàng) không có ký nhận. Theo đó dẫn đến nghi vấn nhân viên an ninh ngân hàng giao chứng từ cho bên mua để đi nhận hàng mà bên mua không thanh toán tiền với ngân hàng để trả cho ngân hàng bên bán.
Hồi tháng 3-2022, một vụ việc tương tự đã xảy ra với lô hàng gồm 100 container hạt điều xuất sang Ý. Một số doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu nhân điều Việt Nam ký hợp đồng với một số khách hàng nhập khẩu hạt điều tại Ý thông qua một công ty môi giới tại Việt Nam và xuất đi đến các cảng Genoa, La Spezia.
Các lô hàng hạt điều này cũng sử dụng phương thức thanh toán D/P nhưng khi ngân hàng do bên mua chỉ định nhận được các bao thư đựng chứng từ gốc thì bên trong chỉ có bản photocopy chứng từ hoặc chỉ có giấy trắng.
Trong số 100 bộ chứng từ gốc của lô hàng này, có 35 bộ chứng từ gốc bị mất và có nguy cơ người mua lấy hàng ra khỏi cảng mà không phải trả tiền cho bên bán là các doanh nghiệp Việt Nam.
Đến cuối tháng 5-2022, nhờ sự can thiệp của Đại sứ quán và Thương vụ Việt Nam tại Ý, các cơ quan chức năng Ý đã giữ lại toàn bộ 35/35 container bị mất chứng từ gốc và sau đó toà án ở Ý đã ra phán quyết trả hàng lại cho các doanh nghiệp Việt Nam.
