Xoài keo rẻ mà ngon
Tạ Minh Tuấn
 |
| Xoài keo bày bán ở quận 7 - Ảnh: Tạ Minh Tuấn |
(TBKTSG Online) - Trên đường Huỳnh Tấn Phát, quận 7, các xe đẩy, sạp ven đường bán nhiều xoài vỏ màu xanh, bảng chào hàng ghi: xoài keo giòn, nghe lạ quá. Xoài này là xoài gì, trồng ở đâu? ăn sống hay ăn chín? chất lượng ra sao?. Cô Nguyễn Thị Nga, ông Đoàn Văn Năm, quận 7 và một số người tiêu dùng đã đặt câu hỏi với chuyên trang Nông sản.
Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online xin giới thiệu bài viết của ông Tạ Mình Tuấn, chuyên viên thương mại, Hiệp hội rau quả Việt Nam, thay cho việc trả lời các câu hỏi trên.
Xoài keo, trồng ở đâu?
Mặt hàng xoài có vỏ màu xanh (ảnh) đang bày bán nhiều trên thị trường hàng rong, các xe đẩy ven đường là xoài keo. Loại xoài này trồng ở Campuchia. Vài năm gần đây đã được trồng rải rác ở một số tỉnh giáp giới Campuchia như Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang. Chị Hường, một phụ nữ quê Hồng Ngự (Đồng Tháp) bán xoài keo bằng xe đẩy ở đường Huỳnh Tấn Phát, quận 7 cho biết: “Giống xoài keo trước đây có tên xoài Miên, chị lấy từ bên Campuchia về bán ở Hồng Ngự”.
Hỏi xoài Miên sao ghi bảng xoài keo? Chị Hường nói: “Giống xoài này trồng chủ yếu ở tỉnh Tà Keo, Campuchia. Bên Miên có tên xoài Tà Keo, đưa qua Việt Nam để dễ nhớ, ai đó làm “rớt” mất chữ tà còn mỗi chữ keo, giống như tên sầu riêng Campot vậy”.
Cái tên xoài keo xuất phát từ xoài trồng ở Tà Keo qua thị trường Việt Nam ngả Hà Tiên, Kiên Giang.
Sáu Phong, một nông dân làm lúa Hồng Ngự, vào lúc nông nhàn lên thành phố buôn bán xoài nói: giống xoài keo dễ trồng, mau cho trái; chỉ 2 - 2,5 năm sau trồng với giống là cây ghép, 3 năm với cây giống gieo bằng hột (đã cao 40cm), chăm sóc đàng hoàng, cây cho vài ba chùm trái chiếng rồi. Xoài keo giống xoài ghép (xoài bưởi) Việt Nam, được chăm sóc phân nước đầy đủ, cây có thể ra 2-3 đợt trái liên tục trong một vụ. Trên thị trường từ Tết đến nay xoài keo luôn có mặt và còn kéo dài một hai tháng nữa.
Nhận dạng
Đối với nhà khoa học, trái xoài keo có hình dạng hơi khác so với các giống xoài Việt Nam. Đối với các cô bác nội trợ lại là chuyện đánh đố; xoài này xoài kia nom cứ nhan nhát giống nhau. Trái xoài keo tròn ở eo, nhỏ dần về đầu trái, đuôi trái no tròn nhưng vẫn có độ cong. Bề mặt vỏ có phủ lớp phấn trắng. Trọng lượng trung bình 350g/trái (250-400g/trái), cơm dày, màu thịt vàng, hột dẹt (dẹp), thịt giòn vị ngọt thanh.
Từ khi trái non xoài keo đã rất ít chua, khi vào độ “bánh tẻ” thịt đã ngọt, thanh và không chua, không hăng mùi mủ, dễ ăn. Trái già đanh (vỏ xanh đậm và đầu trái ưng ửng) là lúc ưu thế nhất đối với xoài keo; giòn và ngon nhất. Nhưng ở Campuchia, xoài Tà keo vẫn là xoài ăn chín. Tuy nhiên một số chủ vườn xoài cũng sử dụng xoài Tà keo xanh với các món gỏi nhậu hay chấm mắm đường ăn chơi.
Để xoài chín ngon nhà vườn thường để trái xoài trên cây đến già rọi, vỏ trái lên màu xanh đậm, phần vỏ gần cuống trái hanh vàng mới hái xuống, giú khí đá 1-2 ngày, bán và ăn khi trái xoài vừa kéo màu vàng. Khi trái xoài keo chín, vỏ lên màu vàng đều, 2-3 ngày đầu thịt mềm xuống ăn khá ngon, sau trái chín 5 ngày thịt trái mềm từ tâm trái ra và hơi xơ, làm sinh tố xoài thêm chút sữa đặc, đá bào, rất tuyệt. Trên thị trường Campuchia cũng có bàn xoài keo giòn.
Xoài keo sang Việt Nam
Từ Tà keo, Campuchia xoài keo được chuyển sang Việt Nam qua các cửa khẩu Thường Phước, Đồng Tháp và chủ yếu qua của khẩu Xà Xía, Kiên Giang. Toàn bộ xoài keo sang Việt Nam được hái xanh không giú khí đá, thậm chí hái hơi non vì sợ quá chín không bán kịp. Vì thế người mua xoài cần biết phân biệt, chọn mua xoài ăn xanh, ăn chín cho đúng sở thích.
Với mục đích mua ăn chín cần chọn xoài già. Chọn các trái có vỏ xanh đậm, 1/3 -1/2 phần đầu trái ửng vàng. Nhiều trường hợp trái xoài bị che trong lùm lá, vỏ không xanh đậm thì phải căn theo màu ửng vàng dọi từ trong ra của trái xoài già. Không phải mọi trường hợp trái to là trái già, nhỏ là non. Thường thì xoài già để trong phòng không điều hòa 2-3 ngày sẽ chín ăn ngon.
Xoài keo giòn chia làm hai nhóm xồn xồn và còn xanh, tất cả mua về ăn liền và chỉ nên để dành sau sau 1-2 ngày. Để quá 3 ngày thịt xoài mềm nhũn mất ngon. Lựa trái xoài sống bào vỏ, bào thành sợi dẹp trộn gỏi khô lóc, khô sặc (cá sặt bổi phơi khô) thêm vài cọng ngò, ngon tuyệt. Thịt dầy và cách trang trí ngon mắt.
Dùng dao inox hai lưỡi bào vỏ trái xoài theo chiều xuôi từ đầu đến đuôi trái. Đoạn lấy dao xắn ngang mỗi má trái xoài sâu đến chạm hột. Với xoài ăn chín, các vết xắn hơi dầy (2 cm), với xoài ăn sống vết xắn 1-1,5 cm. Dùng lưỡi dao lướt một đường sát vào vỏ hột, từ đầu trái đến đuôi trái. Chỉ hai nhát gọt sát hai má hạt xoài là coi như xong phần việc cắt xoài và tiếp theo là sắp xoài ra dĩa.
Với xoài sống có thể chấm mắm đường, muối tôm Tây Ninh. Những trái xoài quá chín cắt vào máy xay sinh tố, thêm sữa đặc và đá bào làm sinh tố rất ngon và rất bổ.
