Đông Nam Á ngày càng “khát” dầu nhập khẩu
Khánh Lan
(TBKTSG Online) – Xu hướng nhập khẩu dòng nhiên liệu hóa thạch (chủ yếu là dầu mỏ) của Đông Nam Á sẽ tăng tốc trong những năm tới. Viễn cảnh này chồng chất thêm gánh nặng tài chính cho các chính phủ, làm gia tăng các rủi ro an ninh năng lượng và lượng khí thải CO2 trong khu vực, theo Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA).
M&A dầu khí ở Đông Nam Á hứa hẹn sôi động
Chuyển động "xanh" ở các tập đoàn năng lượng Đông Nam Á
 |
| Một nhà máy lọc dầu ở Singapore. IEA dự báo đến năm 2040, hơn 80% nhu cầu Nam Á sẽ phụ thuộc vào nhập khẩu. Ảnh: Reuters |
Trong báo cáo vừa công bố có nhan đề Triển vọng Năng lượng Đông Nam Á 2019, IEA cho biết năm ngoái, Đông Nam Á nhập khẩu ròng dầu thô 4 triệu thùng/ngày. Trong khi đó, nhu cầu khí tự nhiên (gas) ở khu vực này đang tăng trưởng mạnh mẽ khiến cho nguồn thặng dư gas để xuất khẩu của khu vực bị thu hẹp.
Về sản lượng than, Indonesia, nhà sản xuất than lớn nhất khu vực, vẫn đạt trên 400 triệu tấn tương đương vào năm ngoái nhưng nhu cầu sử dụng đang tăng ở trong nước và hoạt động xuất khẩu sang Ấn Độ, Trung Quốc có thể làm giảm mức thặng dư nguồn cung của nước này.
Hiện nguồn cung năng lượng hóa thạch của Đông Nam Á cao hơn nhu cầu ở mức 120 triệu tấn dầu tương đương (mtoe – đơn vị năng lượng ước tính tương đương đốt 1 triệu tấn dầu), vào năm 2011 nhưng con số này chỉ còn trên 30 mtoe vào năm 2018.
“Các xu hướng này sẽ đưa Đông Nam Á trở thành nhà nhập khẩu ròng nhiên liệu hóa thạch trong vài năm tới”, báo cáo của IEA cho hay.
Quy mô nền kinh tế Đông Nam Á sẽ mở rộng hơn gấp đôi vào năm 2040 so với hiện nay, vì vậy khu vực này đang ngày càng “khát” năng lượng để vận hành các hoạt động kinh tế phục vụ nhu cầu công nghiệp hóa, đô thị hóa.
Theo IEA, tăng trưởng nhu cầu điện của Đông Nam Á tăng trung bình 6% mỗi năm, đứng vào hàng nhanh nhất trên thế giới. Tuy vậy, khoảng 45 triệu người trong khu vực vẫn đang thiếu điện sinh hoạt.
Nếu không có thay đổi lớn nào về chính sách, nhu cầu năng lượng của Đông Nam Á sẽ tăng thêm 60% trong 20 năm tới, chiếm 12% trong tổng nhu cầu năng lượng tăng thêm của toàn cầu.
IEA dự báo mức phụ thuộc vào dầu nhập khẩu của khu vực sẽ vượt 80% vào năm 2040, so với mức 65% hiện nay. Nhu cầu dầu của Đông Nam Á, nơi có dân số chiếm 1/10 tổng dân số toàn cầu, sẽ vượt mức 9 triệu thùng/ngày vào năm 2040, tăng so với mức 6,5 triệu thùng ngày hiện nay.
Báo cáo của IEA cho biết: “Dầu tiếp tục chiếm lĩnh nhu cầu vận tải đường phố trong khu vực dù tiêu thụ nhiên liệu sinh học đang tăng”.
Báo cáo dự báo với bối cảnh chính sách hiện nay, Đông Nam Á sẽ trở thành nhà nhập khẩu ròng nhiên liệu hóa thạch lớn, chủ yếu là dầu, với mức thâm hụt thương mại năng lượng hàng năm phình lên mức 300 tỉ đô la Mỹ.
IEA cũng cảnh báo xu hướng ngày càng phụ thuộc vào dầu nhập khẩu không chỉ tăng gánh nặng tài chính cho các nước Đông Nam Á mà còn đặt ra các mối lo ngại về an ninh năng lượng trong khu vực. Đông Nam Á sẽ trở nên dễ tổn thương trước các biến động giá trên thị trường dầu và các sự kiện địa chính trị khó lường.
Bên cạnh đó, mức tăng trưởng mạnh mẽ của nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch, sẽ đóng góp đến 2/3 mức tăng khí thải CO2 ở khu vực này, lên con số 2,4 tỉ tấn vào năm 2040.
Theo IEA, việc phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch sẽ rất nghiêm trọng. Số ca tử vong sớm do các căn bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí trong khu vực được dự báo tăng lên con số 650.000 mỗi năm vào năm 2040 so với con số 450.000 người trong năm 2018.
Trong khi đó tiến trình điện khí hóa phương tiện đi lại vẫn còn chậm chạp, do vậy trong những năm tới, tình hình kẹt xe và ô nhiễm không khí ở nhiều thành phố lớn sẽ không cải thiện.
IEA cho rằng năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió và điện mặt trời, sẽ đóng vai trò ngày càng lớn trong các nỗ lực đáp ứng nhu cầu năng lượng trong khu vực nhưng nếu không có các khung chính sách mạnh mẽ hơn nữa, tỉ trọng đóng góp của năng lượng xanh trong sản xuất điện chỉ tăng lên mức 30% vào năm 2040 so với mức 24% hiện nay.
Theo Reuters
