(KTSG Online) – Cú tăng dựng đứng của giá nhiên liệu đang đe dọa đà phục hồi của ngành hàng không toàn cầu sau cuộc khủng hoảng từ đại dịch Covid-19.
Giá dầu thô đã leo lên mức cao nhất trong 7 năm qua vào tuần trước, đang làm gia tăng chi phí nhiên liệu cho các hãng hàng không giữa lúc nhu cầu đi lại của hành khách vẫn phục hồi chậm chạp sau 18 tháng hạn chế đi lại để kiểm soát dịch bệnh Covid-19.
Chỉ trong vòng 1 năm qua, giá nhiên liệu máy bay đã tăng gấp đôi, lên mức 750 đô la/tấn, theo dữ liệu của Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA).
Mới đây, hãng hàng không Delta Air Lines (Mỹ) cảnh báo, chi phí nhiên liệu có thể là nguyên nhân khiến hãng sẽ lại thua lỗ trong 3 tháng cuối năm sau khi có lợi nhuận lần đầu tiên trong quí 2 kể từ khi đại dịch bắt đầu. “Giá nhiên liệu tiếp tục tăng, điều này đã gây áp lực lên khả năng duy trì lợi nhuận của chúng tôi”, Giám đốc điều hành Delta Air Lines Ed Bastian cho biết trong một cuộc họp báo từ xa.
Theo đó, các hãng bay thường chuyển chi phí tăng thêm này sang hành khách bằng cách tăng giá vé, nhưng hiện tại ngành hàng không vẫn đang hoạt động chưa ổn định với lượng hành khách thấp hơn mức bình thường và một số hãng vẫn đang cố gắng kích cầu bằng giá vé thấp.
Tình hình càng tồi tệ hơn khi có nhiều hãng hàng không đã từ bỏ nghiệp vụ phòng ngừa rủi ro (hedging) với các hợp đồng quyền chọn mua nhiên liệu trong tương lai khi thị trường dầu lao dốc vào năm ngoái, điều này khiến họ phải chịu nhiều rủi ro hơn bình thường vì giá dầu thô tăng mạnh sau đó.
Hợp đồng quyền chọn mua (call option) cho phép bên mua có quyền mua (không bắt buộc mua) một món hàng với mức giá xác định vào một thời điểm cụ thể trong tương lai. Nếu một hãng bay mua hợp đồng quyền chọn mua nhiên liệu, điều này có nghĩa là hãng đó có quyền mua nhiên liệu trong tương lai với mức giá thỏa thuận vào thời điểm hiện tại. Điều này sẽ giúp hãng tiết kiệm được đáng kể chi phí mua nhiên liệu nếu giá nhiên liệu tăng cao trong tương lai.
Hãng hàng không giá rẻ lớn nhất châu Âu Ryanair (Ireland) đã tổn thất 300 triệu euro trong năm tài chính 2020 sau cú sụp đổ của giá dầu vì hãng phải thực hiện các hợp đồng quyền chọn mua đã ký trước đó khi giá dầu ở mức cao.
Mark Simpson, nhà phân tích hàng không của Công ty môi giới Goodbody, cho biết: “Hầu hết các hãng bay đều chịu thiệt hại lớn từ nghiệp vụ phòng ngừa rủi ro về giá nhiên liệu vào năm ngoái khi họ đang nắm các hợp đồng giao nhiên liệu với giá cao hơn giá giao ngay, trong khi nhu cầu đi lại hàng không gần như biến mất hoàn toàn do đại dịch Covid”.
Theo ông, vì lý do đó mà hầu hết các hãng bay đã thu hẹp hoặc từ bỏ nghiệp vụ hedging, để rồi phải chịu rủi ro lớn trước cơn tăng giá nhiên liệu tăng nhanh chóng trong thời gian gần đây.
Hiện một trong những hãng bay vẫn còn nắm giữ đáng kể các hợp đồng quyền chọn mua nhiên liệu máy bay là easyJet (Anh), được chốt giá 500 đô la/tấn cho 55% nhu cầu nhiên liệu của hãng trong năm 2022. “Chúng tôi đang ở một vị thế tốt khi bạn so sánh chúng tôi với những hãng khác”, Johan Lundgren, Giám đốc điều hành easyJet, cho biết.
Tuy nhiên, ông vẫn ủng hộ việc từ bỏ nghiệp vụ hedging vì cho rằng sau mỗi đợt tăng đột biến của giá dầu, thường sẽ có một đợt giảm mạnh sau đó. Do vậy, các hãng bay sẽ cạn túi nếu hegding bằng các hợp đồng quyền chọn mua được chốt ở mức giá cao.
Dữ liệu từ các nhà phân tích hàng không tại Ngân hàng HSBC cho thấy các hãng hàng không đã có thể chịu đựng và vượt qua những biến động lớn kéo dài của giá dầu từ thập niên này sang thập niên khác, nhưng điều đó cũng khiến biên lợi nhuận hoạt động của họ không ổn định.
Theo Financial Times
